Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego - Zabytek.pl

gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego


budynek użyteczności publicznej 1874 - 1876 Lublin

Adres
Lublin, Krakowskie Przedmieście 43

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. Lublin, gm. Lublin

Jeden z najcenniejszych obiektów użyteczności publicznej z kon.XIX w. na terenie Lublina, wzniesiony wg projektu architekta Juliana Ankiewicza.

Historia

Gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego wzniesiono w latach 1873 -1876 według projektu warszawskiego architekta Julian Ankiewicza. Nadzór nad pracami sprawował inżynier gubernialny Ludwik Szamota (być może także autor poprawek projektu). Powstał typowy dla drugiej połowy XIX wieku przykład obiektu użyteczności publicznej o architekturze pałacowej, z dobrze zachowaną szatą zewnętrzną utrzymaną w stylu późnego klasycyzmu. Od 1925 r. przeszedł na własność Banku Ziemskiego w Warszawie, następnie Zjednoczonego Banku Ziemiańskiego S. A., a od od 1934 r. Skarbu Państwa. Gmach przeznaczono na siedzibę Sądu Apelacyjnego. Obiekt został zmodernizowany. W 1944 r. był krótko siedzibą przedstawiciela Rządu w Londynie. W 1949 r. przeprowadzono remont obiektu z przeznaczeniem na siedzibę Sądu Wojewódzkiego. W latach 1967-1969 dobudowano nowoczesne skrzydło zach. i wyremontowano elewacje oraz wnętrza zabytkowej części. Następnie w latach 1973-1974 przeprowadzono liczne prace remontowe, tj. wykonanie instalacji grzewczej, remont instalacji elektrycznej, uzupełnienie i remont sztukaterii wnętrz, wymianę skrzydeł okiennych, wymianę częściową stropów oraz odnowienie elewacji. Obecnie budynek jest siedzibą Sądu Okręgowego. Prace remontowo-konserwatorskie w budynku podjęto już w 1997 r. Przeprowadzono konserwację sztukaterii w sali konferencyjnej i gabinecie prezesa sądu, odnowiono także główną klatkę schodową. W 2004 r. przystąpiono do kompleksowego remontu elewacji. W 2005 r. obiekt wyróżniony został Laurem Konserwatorskim.

 

Opis

Obiekt usytuowany w śródmieściu Lublina, frontem do ul. Krakowskie Przedmieście, głównej osi urbanistycznej. Od pn. - zach. zespolony za pomocą łącznika z nowszym skrzydłem. W stylu późnego klasycyzmu. Budynek założony na planie prostokąta, od pn. z dwoma ryzalitami skrajnymi oraz półkolistym na osi. Układ wnętrza w części środkowej dwutraktowy z hallem i klatką schodową, na osi oraz korytarzem pomiędzy traktami. W częściach skrajnych od zach. dwudzielny, od wsch. wielodzielny (przekształcony). Budynek piętrowy, podpiwniczony, nakryty dachem dwuspadowym nad korpusem głównym, nad częściami bocznymi dachami czterospadowymi. Murowany, otynkowany, kryty blachą. Więźba dachowa płatwiowo - kleszczowa ze stolcami. Posadzki cementowe, płyty marmurowych, ceramiczne oraz parkiet dębowy. Schody marmurowe, dwubiegowe z żelazną dekoracyjną balustradą. Elewacja frontowa symetryczna, dwukondygnacyjna, trzynastoosiowa o osi symetrii podkreślonej nieznacznie wysuniętym trójosiowym ryzalitem, mieszczącym wejście główne. Poprzedzonym czterokolumnowym (kolumny toskańskie) portykiem, nad którym taras z tralkową balustradą. Powyżej ścianka attykowa dekorowana ma osi orłem flankowanym leżącymi płycinami. W zwieńczeniu ryzalitu grupa rzeźbiarska przedstawiająca trzy postaci: rzymską boginię Cererę z pękiem kłosów, symbolizującą żyzność ziemi i wszelką płodność, brodatego mężczyznę z kołem zębatym, symbolizującego przemysł oraz Fortunę - rzymską boginię płodności. Parter boniowany wydzielony gzymsem kordonowym, piętro artykułowane pilastrami o jońskich i toskańskich głowicach. Między kondygnacjami gzyms kordonowy. Całość zwieńczona belkowaniem z gzymsem kostkowym. Otwory okienne prostokątne w obramieniach - na parterze z nadokiennikami z motywem roślinnym, na piętrze zwieńczone trójkątnymi frontonami na konsolkach. Na taras drzwi balkonowe zamknięte łukiem pełnym, w profilowanych opaskach. W wnętrzu zachowane liczne detale architektoniczne o motywach klasycyzujących - reprezentacyjna klatka schodowa, rzeźbione supraporty, sztukaterie.

Z zewnątrz obiekt dostępny cały rok. Wnętrza dostępne w ograniczonym zakresie.

Oprac. Anna Sikora-Terlecka, OT NID w Lublinie, 28.11.2014 r.

 

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: eklektyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.9720, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.361170