kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki pw. Matki Boskiej Bolesnej - Zabytek.pl
kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki pw. Matki Boskiej Bolesnej
Adres
Łozina, Milicka 2
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. wrocławski, gm. Długołęka
Obecnie stanowi sanktuarium Matki Bożej Bolesnej z cudownym obrazemprzywiezionym przez repatriantów z miejscowości Tuligłowy koło Lwowa.
Historia
Gmina ewangelicka w Łozinie powstała już w 1550 roku. Pierwszy kościół ewangelicki wzniesiony został w końcu wieku XVI. W roku 1616 rozpoczęto budowę nowego kościoła, jedna w czasie trwania wojny trzydziestoletniej budowy nie kontynuowano. Na początku wieku XVIII protestanci modlili sie w prowizorycznym kościele, zbudowanym na cmentarzu w 1701 roku. Jednak wkrótce zmuszeni zostali do rozebrania budynku.
Po ogłoszeniu konwencji altranstadzkiej, kiedy przywrócono wolność wyznania,tutejsza gmina protestancka rozpoczęła starania o budowę nowego kościoła. Miejsce pod budowę kościoła wyznaczył w roku 1710 opat wrocławskiego klasztoru św. Wincentego, gdyż Łozina do czasów sekularyzacji w 1810 roku pozostawała własnością klasztoru. Budowę rozpoczęto w roku 1712. Prace ciesielskie wykonał Johann Dietrich Walter z Trzebnicy. Pierwsze nabożeństwo odprawiono już we wrześniu tego samego roku. Wieża dobudowana została w roku 1776 roku. Po 1945 kościół przejęty został przez parafię katolicką. Restaurowany był w 1985 roku.W kościele umieszczony został cudowny obraz Matki Bożej Bolesnej, przywieziony przez repatriantów z miejscowości Tuligłowy koło Lwowa. Kościół zyskał rangę regionalnego sanktuarium.
Opis
Kościół usytuowany jest w północnej części miejscowości, w niedalekiej odległości od katolickiego kościoła parafialnego. Położony jest na terenie dawnego cmentarza, ob. zamkniętego.
Zbudowany został na rzucie wydłużonego ośmioboku, z dostawioną od wschodu na osi wieżą, wzniesioną na planie kwadratu. Przy pozostałych elewacjach bocznych, na osiach budowli, dobudowane zostały prostokątne kruchty, mieszczę klatki schodowe prowadzące na empory. Kościół wzniesiony został w konstrukcji ryglowej, z wypełnieniem z cegły oraz gliny. Wieża w kondygnacji I także wzniesiona w konstrukcji ryglowej, w kondygnacjach wyższych jest drewniana. Elewacje korpusu kościoła i dolnej kondygnacji wieży zostały tynkowane.W korpusie otwory okienne rozmieszczonesą w trzech strefach. W kondygnacji dolnej i górnej umieszczono niewielkie otwory okienne w kształcie leżącego prostokąta, w części środkowej duże otwory okienne zamknięte są łukiem pełnym. Elewacje zwieńczono profilowanym gzymsem koronującym. W I kondygnacji wieży naroża zdobione są boniowaniem, otwory okienne umieszczone na osiach zamknięte łukiem odcinkowym, ujęte zostały ozdobnym obramieniem. Korpus kościoła przykryty jest wysokim dachem wielospadowym, wieża hełmem cebulastym z latarniami w dwóch poziomach. Wysokie dwukondygnacyjne kruchty przykryto dachami trójspadowymi.W kruchtach, w dolnej części elewacji, znajdują się prostokątne otwory drzwiowe, powyżej, zamknięte łukiem pełnym, otwory okienne.
Jednoprzestrzenne wnętrze korpusu przykryte zostało stropem płaskim, z plafonem w części środkowej. Zakrystia w przyziemiu wieży sklepiona jest sklepieniem krzyżowym. Wnętrze kościoła obiegają dwukondygnacyjne drewniane empory wsparte na słupach o sfazowanych krawędziach. Balustrady empor są drewniane, w kondygnacji I płycinowe dzielone spiralnymi kolumienkami,w kondygnacji II pełne zdobione pseudotralkami.
W barokowym ołtarzu głównym umieszczono obraz Matki Bożej Bolesnej, przywieziony przez repatriantów z miejscowości Tuligłowy. Z pierwotnegowyposażenia zachowany jest także barkowy prospekt organowy i chrzcielnica. Na ścianie kruchty płd. umieszczono epitafium inskrypcyjne w bogato dekorowanej ramie.
Obiekt dostępny.
Oprac. Maria Czyszczoń, OT NID we Wrocławiu, 20.04.2017 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: barokowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.85232, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.117108