Historia

Od XIII wieku do 1810 r. Łosiów należał do Zakonu Rycerskiego Świętego Jana Chrzciciela Szpitala Jerozolimskiego. Rycerze, popularnie zwani joannitami, posiadali w Łosiowie komturię i prawdopodobnie już w średniowieczu istniał w tym miejscu zamek będący siedzibą komtura.

Po sekularyzacji zakonów, dobra pojoannickie otrzymał feldmarszałek Hans Ludwig Dawid Yorck von Wartenburg. W 1814 r. majątek nabył deputowany Heinrich von Kreutz, z którego inicjatywy rozpoczęto w 1. poł. XIX w. budowę pałacu. W 1845 r. właścicielem rezydencji został Gottfried Brieger z Lewina. W latach 1886-1945 obiekt był własnością fabrykanckiej rodziny Mollów z Brzegu, która na pocz. XX w. przeprowadziła przebudowę pałacu wprowadzając secesyjną dekorację. W 1945 r. rezydencja została spustoszona i ograbiona przez Armię Czerwoną. Po wojnie w pałacu mieściły się kolejno: przedszkole, Samopomoc Chłopska, Rejonowy Rolniczy Zakład Doświadczalny i Śląska Spółka Cukrownicza. Obecnie pałac jest siedzibą opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego.

Opis

Pałac jest usytuowany w pn.-zach. części wsi, na terenie rozległego parku krajobrazowego.

Dwukondygnacyjny budynek został założony na planie zbliżonym do węgielnicy, z szerszym korpusem i węższymi skrzydłami: pn.-zach. i pd.-wsch. Na krańcach skrzydeł znajdują się trzykondygnacyjne pseudowieże. Skrzydło zachodnie od strony zach. jest otwarte jednokondygnacyjną loggią arkadową, poprzedzoną ciągiem schodów i tarasem. W zachodniej części korpusu znajduje się pseudowieża, wzbogacona o portyk kolumnowy zwieńczony naczółkiem. Od strony pd. kondygnacja piętra została wysunięta do przodu i zwieńczona na całej długości tarasem. Pośrodku korpusu, na osi pn. pd. zbudowano półkoliste ryzality: w pd. mieści się oranżeria. Od strony pd.-zach. w korpus budynku częściowo wtopiono sześciokondygnacyjną wieżę, w przyziemiu poprzedzoną jednokondygnacyjnym, osłaniającym wejście główne gankiem arkadowym z tarasem. Analogiczny, nieco mniejszy ganek znajduje się w pn.-wsch. części zach. skrzydła.

Korpus pałacu oraz skrzydła nakryto dwuspadowymi dachami, pseudowieże czterospadowymi, a wieża hełmem, o wklęsło-wypukłym profilu. Elewacje budowli są niejednorodne i w wielu partiach asymetryczne. Artykulację pionową ścian zaznaczono jońskimi i toskańskimi kolumnadami oraz pilastrami w partii wieży. Podziały poziome uzyskano przez zastosowanie gzymsów międzykondygnacyjnych, pasów tynku, gzymsu koronującego oraz pełnych balustrad tarasów. Otwory okienne parteru umieszczono w płytkich, półkolistych wnękach zwieńczonych płaskorzeźbionymi kartuszami. Oryginalne wyposażenie pałacu nie zachowało się.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 09.12.2015 r.