Dużą wartość posiada także barokowe i rokokowe wyposażenie kościoła.

Historia

Parafia w Lisewie istniała już pod koniec XIII w., pierwsza wzmianka w źródle pisanym pochodzi dopiero z 1408 r. Po wojnie trzynastoletniej Lisewo przeszło na własność króla Polskiego. Kościół został wzniesiony zapewne w 4. ćw. XIII w., na pocz. XVI w. dobudowano od strony północnej kruchtę, przebudowaną  w XVIII w. na kaplicę. W latach 1551-1585 r. dobudowano część zachodnią korpusu wraz z wieżą, z fundacji Stanisława Kostki, wojewody chełmińskiego i starosty lipieńskiego oraz jego syna Jana, kasztelana gdańskiego. W XIX wieku dobudowano od południa neogotycką kruchtę, wewnątrz zbudowano cztery sześcioboczne słupy, na których oparto strop nawy głównej. Kościół odnowiony w 1911 r. oraz w latach 1963-1965.

W 2016 r. przeprowadzono prace konserwatorskie i restauratorskie przy ołtarzu głównym.

Opis

Kościół usytuowany na niewielkim wzniesieniu, we wschodniej części wsi Lisewo. Teren wokół kościoła wraz z cmentarzem otoczony ceglanym murem. Świątynia  zbudowana w stylu gotyckim, orientowana,  wzniesiona na planie prostokąta z węższym, prosto zamkniętym prezbiterium, przy którym od południa znajduje się prostokątna zakrystia.  Od zachodu do korpusu dostawiona prostokątna wieża. Do północnej ściany korpusu przylega kaplica (dawna kruchta), do boku południowego nowsza kruchta.

Korpus nawowy i niższe od niego prezbiterium kryte osobnymi, dwuspadowymi dachami, nad zakrystią i przybudówkami po bokach wieży dachy pulpitowe. Wieża pięciokondygnacyjna, w górnej partii wieloboczna, zwieńczona ośmiobocznym, murowanym, ostrosłupowym hełmem, przechodzącym w czworoboczną latarnię.

Kościół wzniesiony z kamieni polnych, szczyty, wieża i kruchta murowane z cegły, szczyt wschodni korpusu (między prezbiterium a nawą)  konstrukcji szkieletowej.

Elewacja wschodnia prezbiterium zwieńczona schodkowym szczytem z siedmioma sterczynami i dzielona trzema odcinkowo zamkniętymi blendami.

Elewacja zachodnia korpusu zwieńczona trójkątnym szczytem ze sterczynami i fryzem opaskowym, przesłonięta bryłą wieży. W przyziemiu na osi portal główny ujęty uproszczonymi pilastrami dźwigającymi trójkątny przyczółek. Wieloboczny korpus wieży opięty wysokimi, smukłymi blendami, zwieńczony krenelażem.

Wnętrze nakryte w nawie głównej stropem wspartym na czterech sześciobocznych słupach. W prezbiterium sklepieniem kolebkowym, w zakrystii - gotyckim sklepieniem krzyżowym, w kaplicy pn. - kryształowym z pocz. XVI w., w kruchcie pod wieżą - sklepieniem kolebkowym z lunetami. 

Z wyposażenia na uwagę zasługuje ołtarz główny-rokokowy z 2. poł. XVIII w. pochodzący z kościoła franciszkanów w Chełmnie, ołtarze boczne barokowe z ok. 1700 r., prawy z obrazem matki Boskiej z Dzieciątkiem z ok. poł. XVII w. Epitafium rodziny Kostków, manierystyczne z 1571 r. Ambona rokokowa z 3. ćw. XVIII w., granitowa chrzcielnica zapewne gotycka, z dwunastoboczną czarą bez stopy. Dzwon z 1560 r., z herbami Dąbrowa (Kostków) i Elemberg (?) oraz napisem i monogramem G B, zapewne ludwisarza gdańskiego Gerharda Benningka.

Obiekt dostępny przez cały rok. Możliwość zwiedzania kościoła w czasie odprawianych nabożeństw lub po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Marzenna Stocka, OT NID w Toruniu, 27-10-2017