zespół cmentarzy wojennych - Zabytek.pl
Adres
Lipińskie
Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. grajewski, gm. Grajewo
Historia
Cmentarz został założony w 1914 roku. Jest miejscem pochówku żołnierzy niemieckich zmarłych podczas obu wojen światowych, zarówno tych poległych na linii frontu, jak i zmarłych w szpitalach polowych. Podczas I wojny światowej Twierdza Osowiec była dwukrotnie oblegana, po raz pierwszy na przełomie września i października 1914 r., drugi raz od lutego do sierpnia 1915 roku. Także podczas II wojny światowej była areną działań militarnych. W okolicznych miejscowościach założono liczne cmentarze wojenne. W latach 90. XX w. cmentarz z II wojny światowej został zlikwidowany, a szczątki ludzkie ekshumowane i przeniesione na cmentarz wojenny w Bartoszach (Bartosze, wieś k. Ełku. w 1993 r. powstała tam nekropolia, na którą przenoszone są szczątki żołnierzy niemieckich poległych w Prusach Wschodnich w czasie I i II wojny światowej. Cmentarz powstał dzięki współpracy polskiej fundacji Pamięć i Niemieckiego Ludowego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi w Kassel).
Opis
Zespół cmentarzy znajduje się we wsi po prawej stronie drogi Białaszewo-Wierzbowo. Założony na planie prostokąta (pierwotnie były to dwa prostokąty połączone w kształcie litery L), o powierzchni 0,1 ha, jego ogrodzenie stanowią kamienne słupki połączone drewnianym, żerdziowym płotkiem. Brak śladów mogił, jedynym oryginalnym elementem cmentarza z dawnego wystroju jest kamień z grobu żołnierskiego, postawiony jako pomnik, na nim ryta inskrypcja: ES/ STARB/ DEN HELDENTOD/ DER PIONIER/ THEODOR/ SEIDLER/ PION. BATL. 1-1 FELDKOMP./ 11. DEZ 1891 † 20 FEBR. 1915. Pierwotnie od strony wschodniej cmentarz oddzielony był od pól szpalerem lip, których część zachowała się do dnia dzisiejszego. Tuż przy cmentarzu z I wojny światowej zlokalizowany był cmentarz żołnierzy niemieckich z II wojny światowej (115 mogił ziemnych oznakowanych drewnianymi krzyżami z tabliczkami imiennymi). Na cmentarzu umieszczona jest również tabliczka informacyjna: CMENTARZ/ ŻOŁNIERZY NIEMIECKICH/ Z OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ/ W MIEJSCOWOŚCI LIPIŃSKIE.
Obiekt dostępny dla zwiedzających.
oprac. Iwona Górska, OT NID w Białymstoku, 05.07.2014 r.
Rodzaj: cmentarz
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_ZE.16418