Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół pałacowy - Zabytek.pl

zespół pałacowy


pałac 1772 r. Lewin Brzeski

Adres
Lewin Brzeski, Zamkowa 3

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Lewin Brzeski - miasto

Zespół pałacowy w Lewinie Brzeskim jest przykładem współistnienia formy barokowej pałacu i budynków gospodarczych wzniesionych w stylu klasycystycznym.

Historia

Lewin Brzeski należał od początku swoich dziejów do księstwa opolskiego, a od 1329 r. do księstwa legnicko-brzeskiego. Od poł. XIII w. był własnością rodu Pogorzelskich. W latach 1509-1796 właścicielem wsi była hrabiowska rodzina von Beess. Otton Leopold von Beess zainicjował w 1722 r. budowę nowego pałacu w miejscu poprzedniego, spalonego w 1666 roku. Następnie w 1796 r. pałac przeszedł w ręce hrabiego Hansa Gottlieba von Stosch, który w 1842 r. odsprzedał majątek rodzinie von Eckardstein. W roku 1860, gdy Lewin należał do hrabiego Wilhelma Bernharda Juliusa von Eckardsteina powstały zabudowania gospodarcze, a pałac gruntownie wyremontowano. W 1886 r. posiadłość nabyli bracia Scholzowie. Ostatnim przedwojennym właścicielem (od 1918 r.) był Friedrich Bilzer. W końcowej fazie II wojny światowej w rezydencji ulokowano szpital wojskowy. Po 1945 r. pałac upaństwowiono i zorganizowano w nim szkołę. Po pożarach (1952 i 1955 r.) obiekt odnowiono do stanu surowego i wykorzystywano jako magazyn. Dopiero w latach 2000-2002 Gmina Lewin Brzeski wyremontowała pałac i przeznaczyła go na gimnazjum.

Opis

Zespół pałacowy znajduje się w pd. części miasta. Do pałacu przylega (od pd.) niewielki park krajobrazowy. Na północ od rezydencji, w pobliżu kościoła ewangelickiego znajdują się zachowane pofolwarczne budynki gospodarcze.

Trzyskrzydłowy, murowany i otynkowany budynek założono na planie podkowy. Dwukondygnacyjne skrzydła nakryto czterospadowymi dachami, które zastąpiły pierwotne mansardowe. Trzynastoosiowa fasada (elewacja pn.), z centralnie usytuowanym pozornym ryzalitem mieści główne wejście ozdobione portalem balkonowym. W zwieńczeniu przęsła środkowego znajduje się ścięty szczycik z dwoma półkoliście zamkniętymi otworami okiennymi. Pozostałe otwory okienne ujęto opaskami, w partii przyziemia opaskami z kluczem. Ściany czołowe skrzydeł zostały ujęte narożnym boniowaniem. Rozczłonkowane są płycinami oraz na piętrze półkoliście zamkniętymi otworami okiennymi. Elewacja ogrodowa jest również trzynastoosiowa, z trójosiową częścią środkową i przęsłami skrajnymi wysuniętymi przed lico muru. Otwory okienne elewacji pd. zamknięto w przyziemiu odcinkowo, na piętrze półkoliście, a w części środkowej mają neogotyckie balustrady. Układ wnętrz dwutraktowy. W kilku pomieszczeniach zachowały się sklepienia kolebkowe z lunetami. W piwnicach pozostały sklepienia kolebkowe i kolebkowo-krzyżowe.

Przed fasadą główną roztacza się dziedziniec, otoczony bocznymi skrzydłami pałacu i murem z półkolistymi arkadami. W murze umieszczono ozdobne, ujęte pilastrami bramy (po jednej w każdym boku dziedzińca), zwieńczone panopliami na ściętym szczycie. Od frontu, na osi pałacu, po przeciwnej stronie ulicy znajduje się zespół oficyn pałacowych. Są to budynki parterowe, murowane, otynkowane, które pełniły funkcje mieszkalne i gospodarcze. Pobudowano je na planie litery L i przykryto dachami siodłowymi. Mimo znacznego przekształcenia elewacji i wnętrz, szczątkowo zachowany detal architektoniczny wskazuje proweniencje klasycystyczne.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 10.12.2015 r.