Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych


kościół 1599 r. Lasowice Wielkie

Adres
Lasowice Wielkie

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. kluczborski, gm. Lasowice Wielkie

Smukła budowla skomponowana z piętrzących się brył, znajdujących kumulację w wysokiej wieży stanowi dominantę architektoniczną wśród niskiej zabudowy wiejskiej.

Przykład drewnianego budownictwa sakralnego charakterystycznego dla terenów Śląska Opolskiego.

Historia

Pierwsze wzmianki o pierwotnej budowli w Lasowicach Wielkich można odnaleźć w archiprezbiteracie oleskim w rejestrze świętopietrza z 1447 roku. W wyniku pożaru, który nastąpił w 1519 roku, świątynię odbudowano dopiero w 1599 roku - w protokołach wizytacyjnych pojawia się informacja o prawdopodobnie wzniesionym przez protestantów kościele drewnianym. Po zmianie wyznania na protestanckie zastąpiono pierwotne wezwanie na odpowiadające nowej wierze: Trójcy Świętej. Świątynia nie była konsekrowana. W roku 1701 katolicy przejmują kościół, by w 1839 roku ustanowić go jako parafię w Lasowicach Wielkich, której podlegał wikariat w Lasowicach Małych. Prawdopodobnie w 1905 roku dobudowano murowaną zakrystię. Obecny kształt kościół zawdzięcza pracom remontowym, które przeprowadzono najpierw na przełomie lat 50. i 60., a potem w latach 70. XX w. - kościół podmurowano, zmieniono również m.in. formę sobót, dachów i szczytów oraz wyremontowano zakrystię. Kościół w roku 1838 uzyskał status parafialnego, dołączono wtedy do niego kościół w Lasowicach Małych jako filialny.

Opis

Kościół filialny pw. Wszystkich Świętych znajduje się we wschodniej części miejscowości Lasowice Wielkie. Jest to orientowana, drewniana świątynia zbudowana w 1599 roku w konstrukcji zrębowej na miejscu pierwotnej świątyni, która uległa spaleniu. Przed przebudową, która miała miejsce w po roku 1697, kościół ten był cały drewniany, oszalowany. Dodawano, że jego wnętrze było pokryte dekoracją malarską. W prezbiterium znajduje się ceglana posadzka, w nawie deski. Po stronie prezbiterium umieszczone były ambona i drewniana chrzcielnica, a w części centralnej stary ołtarz, na którym ustawiono tabernakulum. W nawie nie było chóru.

Obecnie kościół zajmuje centralną część niewielkiej posesji i otoczony jest przez cmentarz ogrodzony częściowo zachowanym, drewnianym ogrodzeniem. Główna brama wjazdowa usytuowana jest na osi środkowej elewacji zach.; we wsch. odcinku ogrodzenia furtka, prowadząca do sąsiadującej z posesją kościelną plebanii. Budowla założona pierwotnie na regularnym osiowym rzucie, obudowana wtórnie dobudówkami od strony północnej. Od strony zachodniej znajduje się wieża na planie kwadratu i dobudowana do niej wtórnie mała prostokątna kruchta z osiowo zakomponowanym wejściem głównym. Kwadratowa nawa łączy się z przylegającym do niej od wsch., nieco węższym, ale obszernym i trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Od strony północno-zachodniej w późniejszym czasie dobudowano oszalowane wąskie wejście na chór muzyczny w postaci schodów. Od strony północnej do ściany nawy przylegają soboty. Od strony północno - wschodniej do prezbiterium przylega murowana prostokątna zakrystia. Kościół nakryty jest dachem siodłowym o jednej kalenicy, wieżę wieńczy czterospadowy dach z górującym nad nim cebulastym zakończeniem. Ściany kościoła obite gontem, posadowione na podmurówce.

Wnętrze rozświetla światło wpadające przez niewielkie w rozmiarze, prostokątne otwory okienne. W prezbiterium okno gomółkowe zabezpieczone kratą kowalską. Usytuowany w zachodniej części świątyni chór muzyczny wsparto o trzy pary słupów. Nawa i prezbiterium nakryte są stropem płaskim, na którym umieszczono dekorację malarską przedstawiającą Chrystusa Króla. Nawę od prezbiterium oddziela fazowana belka tęczowa z okrągłym kluczem pośrodku. W prezbiterium po obu stronach ołtarza umieszczono barokowe figury świętych Jana Nepomucena i Ignacego Loyoli. Przy ścianie południowej prezbiterium stoi regencyjna ambona z rzeźbą na baldachimie, przedstawiającą Chrystusa Zmartwychwstałego.

Wyposażenie kościoła jest zróżnicowane: począwszy od ołtarzy bocznych z manierystycznymi dekoracjami snycerskimi z motywami ornamentu chrząstkowego i rzeźbami świętych, poprzez regencyjną ambonę z figurą Chrystusa Zmartwychwstałego, obrazy św. Anny Samotrzeciej i MB z Dzieciątkiem w bogatych snycerskich ramach wczesnobarokowych — XVII wieku, XIX — wieczny konfesjonał i prospekt organowy z 1942 roku autorstwa J. Klossa. Po stronie pd. kościoła zachowany rekonstruowany fragment dawnego drewnianego ogrodzenia cmentarnego.

Wszyscy Święci

W środkowej części drewnianego ołtarza głównego znajduje się pochodzący z 1885 roku obraz Josepha Fahnrotha z przedstawieniem Marii w otoczeniu świętych. Umieszczony w prostokątnej, zwieńczonej łukiem ostrym ramie obraz ukazuje Matkę Boską jako królową na tle rozświetlonego nieba, wśród obłoków. Z koroną na głowie, ubrana w czerwoną suknię i niebieski płaszcz została ona ukazana w pozie modlitewnej. Wokół niej gromadzą się święci z atrybutami. Po jej lewej stronie zasiada św. Piotr trzymający w rękach klucze. Z drugiej strony Marii znajduje się św. Józef z lilią w dłoni. U stóp świętego widać postać św. Barbary, która ujmuje w dłoniach kielich z hostią oraz miecz. Na prawo od niej znajduje się św. Jan Nepomucen w białej komży i ciemnej pelerynie, z aureolą z pięcioma gwiazdami. W szatach pontyfikalnych, z księgą i płonącym sercem przedstawiony został św. Augustyn. Na lewo od niego, nieco w głębi znajduje się św. Jakub w stroju podróżnika, z muszlą na ramieniu. Klęcząca obok postać w białej szacie, z puszką na oleje u stóp to św. Maria Magdalena. W głębi przedstawienia została ukazana postać św. Wawrzyńca trzymającego w dłoniach palmę i narzędzie swej męki — ruszt. Tuż obok, na pierwszym planie znajduje się klęcząca postać św. Franciszka w habicie zakonnym, z krucyfiksem w dłoniach. Na prawo od niego w białej szacie i z barankiem na ramionach przedstawiona została św. Agnieszka. Powyżej niej znajduje się św. Ludwik odziany w czerwony płaszcz i trzymający w dłoniach koronę cierniową. Krąg świętych zamyka znajdująca się poniżej św. Piotra postać św. Alojzego w czarnej sutannie i białej komży. Pomimo że kompozycja jest wielofiguratywna, cechuje ją statyczność i spokój. Paleta barw jest szeroka, a kolory świetliste.

Zabytek dostępny.

Oprac. Magdalena Urbaniak, OT NID w Opolu, 17-05-2017 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.67714, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.16082