Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki filialny pw. Niepokalanego Serca Maryi z Fatimy - Zabytek.pl

kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki filialny pw. Niepokalanego Serca Maryi z Fatimy


kościół 1909 r. Kwiejce

Adres
Kwiejce

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. czarnkowsko-trzcianecki, gm. Drawsko

Kościół stanowi interesujący przykład neogotyckiego budownictwa sakralnego z pocz.XX w.

Jest cennym świadectwem wielokulturowego dziedzictwa Wielkopolski. We wnętrzu bez większych zmian zachowało się pierwotne wyposażenie świątyni.

Historia

Najstarsza wzmianka o jeziorze Queske (obecnie jez. Piast) pochodzi z 1424 r. Przez jezioro to przebiegała wówczas granica miedzy Wielkopolska i Nową Marchią. W późniejszych stuleciach powstała tu wieś po raz pierwszy wzmiankowana w 1592 r. W 1742 r. na pd. wsch. od Kwiejc założono osadę olenderską (ob. Kwiejce Nowe).

Najstarsza informacja na temat budynku sakralnego w Kwiejcach pochodzi z 1663 r. W tym czasie istniała tu niewielka kaplica. Kościół znajdował się w pobliskiej wsi Kamiennik. W 1759 r. kościół w Kamienniku został ewangelikom odebrany, kaplica w Kwiejcach pozostała jedyną czynną świątynią. Istnienie gminy ewangelickiej potwierdzone jest dokumentem z 1759 r., nową parafię w Kwiejcach erygowano w 1794 r. Patronat nad gminą na mocy umowy z 1805 r. sprawowali właściciele dóbr wieleńskich. Z powodu trudności parafię zlikwidowano w 1806 r. Ponowne erygowanie parafii w Kwiejcach nastapiło w 1845 r. staraniem pastora Zeidlera z Wielenia. Parafia obejmowała m. in. Nowe Kwiejce, Bronice, Dębowiec, Piłkę, Kamiennik i Zieleniec. W l. 1840-43 zbudowano nową pastorówkę. W latach następnych rozbudowano stary, drewniany kościół.

Na początku XX w. poprzednia świątynia była w złym stanie. Gmina rozpoczęła starania o budowę nowego kościoła. W 1906 r. uzyskano dotacje z ministerstwa i od władz kościelnych. Nowo wzniesiony kościół neogotycki w Kwiejcach poświęcony został 9 grudnia 1909 r.

W 1945 r. miejscowa wspólnota katolicka rozpoczęła starania o przejęcie d. kościoła ewangelickiego. Budynek przyznano założonej w 1767 r. parafii rzymsko-katolickiej p.w. Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej w pobliskiej Piłce. W 1947 r. świątynia została poświęcona p.w. Niepokalanego Serca NMP z Fatimy. W 2006 r. parafia uzyskała prawo własności. Uroczysta konsekracja kościoła nastąpiła 29 sierpnia 2009 r. W 2010 r. budynek został wyremontowany, m. in. przywrócono pierwotną kolorystykę wnętrza. W pobliżu, na terenie d. cmentarza przykościelnego utworzono niewielkie lapidarium. Prace sfinansowane ze środków Unii Europejskiej prowadzone były w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (Odnowa i Rozwój Wsi).

Opis

Wieś Kwiejce położona jest w Puszczy Noteckiej, ok. 10 km na pd. wsch. od Drezdenka, przy lokalnej drodze z Chełstu do Piłki. Kościół usytuowany jest w pn. części wsi, na rozwidleniu dróg stanowiących pn. kraniec nawsia. Teren otaczający budynek (d. cmentarz przykościelny) o kształcie trójkąta ogrodzony jest drewnianym płotem. W pobliżu świątyni znajduje się lapidarium z kamieniem poświeconym ewangelikom pochowanym na dawnym cmentarzu przykościelnym. Ustawiono tu kilka zachowanych nagrobków oraz wieńczący niegdyś wieżę kościoła metalowy krzyż.

Neogotycki, salowy kościół wzniesiony został na planie prostokąta, z trójbocznym zamknieciem partii prezbiterialnej po stronie pn. Od zach. do nawy przylega prostokątna zakrystia. Ponad dachem po stronie pd. nadbudowano kwadratową wieżę. Zwartą bryłę świątyni nakrywa wysoki dach dwuspadowy, nad częścią prazbiterialną - dach trójpołaciowy. Zakrystia nakryta jest przedłużoną połacią dachu nawy. Nad całością dominuje wieża, nakryta wysokim dachem namiotowym, zwieńczonym krzyżem.

Kościół jest budynkiem murowanym. Zbudowano go z cegły na kamiennym fundamencie. Dachy kryte są dachówką ceramiczną. Wnętrze nawy nakrywa drewniane sklepienie kolebkowe.

Licowane czerwoną cegłą elewacje budynku ozdobione zostały fryzami z kształtek ceramicznych. Wejścia oraz okna i tynkowane blendy najczęściej zakmkniete są łukiem ostrym. W ścianach bocznych zamkniecia partii prezbiterialnej znajdują się po trzy okna ujęte obramieniem z przenikajacych się ostrołukowych arkad, podobne arkady ujmują umieszczone w ścianie pn. blendy. Elewacja frontowa (południowa) ujeta została niewielkimi sterczynami w kształcie wieżyczek. Na osi tej elewacji znajduje się ujęte ostrołukową arkadą wejście gł. do kościoła. Na belce wieńczącej drzwi umieszczono datę ukończenia budowy - 1909. Ponad wejściem znajduje sie para wysmukłych ostrołukowych blend i niewiekie prostokatne okienka. W najwyższej kondygnacji wieży ze wszystkich stron umieszczono duże otwory akustyczne, blendy oraz kwadratowe tarcze zegarowe.

Wnętrze przestronnej, trójprzęsłowej nawy i zamknietego trójbocznie prezbiterium nakryte jest drewnianym pozornym sklepieniem kolebkowym. Ściany boczne kościola artykułowane są arkadowymi niszami, w których znajdują się pary okien. Po stronie pd. wbudowano drewnianą emporę, wspartą na czterech drewnianych słupach. Zachowało się pierwotne wyposażenie kościoła - ołtarz, ambona, prospekt organowy oraz parapet empory. W ołtarzu gł znajduje się obraz miejscowego artysty, przedstawiajacy Matkę Boską, którym w latach powojennych zastąpiono pierwotny wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego.

Kościół dostępny do zwiedzania z zewnątrz i wewnątrz. Bliższe informacje na temat parafii oraz godziny Mszy Św. są podane na stronie internetowej parafii w Piłce: www.pilka.archpoznan.pl

Oprac. Krzysztof Jodłowski, OT NID w Poznaniu, 10-03-2016 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: neogotycki

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.71324, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.40693