kościół filialny pw. Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl
kościół filialny pw. Najświętszej Marii Panny
Adres
Księte
Lokalizacja
woj. kujawsko-pomorskie, pow. brodnicki, gm. Świedziebnia
Znajduje się na trasie szlaków turystycznych, jest jednym z niewielu w województwie, który został zachowany w swoim pierwotnym kształcie.
Historia
Kościół w Księtem wzmiankowano w 1520 r. jako fundacja Mikołaja Romockiego, właściciela wsi. Obecny został zbudowany w XVIII w.; odnowiony w 1865 r. i 1903 r., w czasie jednego z tych odnowień przedłużony w kierunku zachodnim. W ostatnich latach przeprowadzono w kościele prace budowlano - konserwatorskie, polegające na wymianie pokrycia dachowego (wcześniej kryty gontem) oraz renowacji elewacji kościoła.
Opis
Wieś Księte położona jest w odległości ok. 3 km na północny wschód od Świedziebni, nad rzeką Pissą i jeziorem Księte. Kościół usytuowany na niewielkim wzniesieniu, we wschodniej części wsi; teren wokół kościoła otoczony kamiennym murem, w jego sąsiedztwie zachowany pomnik (kamienny pień) rodziny Romockich – dawnych fundatorów świątyni. Kościół jest orientowany, salowy, wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta z wydzielonym wewnątrz prezbiterium . Od strony północnej przylega do korpusu prostokątna zakrystia. Nawa i prezbiterium kryte dachem siodłowym, z naczółkiem od strony wschodniej, przechodzącym połacią nad zakrystią. Wieża, wyrastająca z zachodniej części korpusu o ścianach oszalowanych, z parami okien od strony północnej i południowej, nakryta baniastym hełmem z latarnią, zwieńczonym kutym krzyżem z wiatrowskazem w kształcie kura. Kościół drewniany, na podmurówce kamiennej, konstrukcji zrębowej, o ścianach zewnętrznych szalowanych. Elewacje zwieńczone profilowanym gzymsem, z oknami zamkniętymi odcinkowo. Wewnątrz chór muzyczny wsparty na dwóch kolumnach, stanowiących równocześnie podporę konstrukcji wieży, po przedłużeniu kościoła wtopionej w korpus. Ponad chórem sufit wzmocniony zastrzałami. Ściany dzielone lisicami w kształcie doryckich półkolumn podtrzymującymi profilowany gzyms koronujący. Z wyposażenia na uwagę zasługują: barokowy ołtarz główny z XVIII w., w polu środkowym z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej z XVIII w., na zasuwie obraz św. Michała Archanioła z XVIII/XIX w., w zwieńczeniu obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVIII w.; barokowe ołtarze boczne z XVIII w. - prawy z obrazami Stygmatyzacja św. Franciszka i w zwieńczeniu Marii Magdaleny, lewy z obrazami św. Antoniego z Dzieciątkiem, w zwieńczeniu Matki Boskiej Częstochowskiej. Barokowa ambona z XVIII w. Organy z 1865 r. z napisem odnoszącym się do odnowienia kościoła w tymże roku. Feretrony ludowe z 1828 r. Rzeźby: św. biskupa, gotycka z 1. poł XVI w., umieszczona na parapecie chóru muzycznego; Pieta, barokowa z XVIII w.; rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego, barokowa z XVIII w.; rzeźba Matki Boskiej Skępskiej z XIX/XX w.; krucyfiks ludowy z XIX w.
Zabytek dostępny z zewnątrz, wnętrze w trakcie nabożeństw.
Marzenna Stocka OT NID w Toruniu, 07-03-2018
Rodzaj: kaplica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_04_BK.118068, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_04_BK.213112