kaplica pw. św. Stanisława Biskupa - Zabytek.pl
Adres
Krzeszowice, Nowa Wieś 8
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. krakowski, gm. Krzeszowice - miasto
Historia
W 1875 roku Tomasz Dudek, pełniący rolę pokojowego w majątku Potockich zakupił parcelę, na której wybudował według własnego projektu romantyczną kaplicę oraz mały domek. W ściany kaplicy wbudowano wiele detali architektonicznych, które pokojowiec hr. Katarzyny Adamowej Potockiej zbierał w trakcie licznych podróży hrabiny po kraju i zagranicy. Fragmenty architektoniczne wykonane z piaskowca lub czarnego marmuru (np. fragmenty ozdobnych obramień gotyckich XV i XVI w., renesansowy wspornik, barokowe obramienia i nadproża) polecił wprawić w zewnętrzne ściany kaplicy. Stworzył tym samym szczególne lapidarium. Od 1895 roku Zgromadzenie Księży Misjonarzy nabywało sąsiadujące z terenem Tomasza Dudka parcele pod przyszły dom wypoczynkowy dla kleryków. 8 sierpnia 1908 r. Tomasz Dudek całą swoją posiadłość wraz z kaplicą przekazał temu Zgromadzeniu. W latach 1918 – 1939 do kaplicy dobudowano od strony parku boczną nawę - babiniec. W 1971 r. dokonano przebudowy wnętrza kaplicy według projektu J. Zgrzebnickiej.
Opis
Kaplica pw. św. Stanisława biskupa znajduje się na zapleczu zachodniej części parku pałacowego. Murowana z cegły i kamienia, jednokondygnacyjna. Wzniesiona na rzucie prostokąta z absydą w osi bocznej od północy i krótką zakrystią od zachodu. Wnętrze jednoprzestrzenne, wtórnie przekształcone. Nad absydą oraz częścią nawy, w jej przedłużeniu dach dwuspadowy. Nad wschodnią częścią nawy, pokrytej dwoma odrębnymi daszkami i nad zakrystią daszki dwuspadowe, założone poprzecznie do kalenicy dachu zachodniej partii nawy. Na dachach 2 czworoboczne wieżyczki o różnej wysokości, zwieńczone hełmami piramidalnymi, z trójkątnymi przyczółkami na obwodzie. Dachy pokryte blachą. W ścianach zewnętrznych kaplicy wmurowano 10 fragmentów architektonicznych z piaskowca i czarnego marmuru z różnych epok (od średniowiecza do połowy XIX wieku)
Obiekt dostępny z zewnątrz.
Oprac. Tomasz Woźniak, OT NID w Krakowie, 07.09.2021 r.
Rodzaj: kaplica
Styl architektoniczny: eklektyczny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.195326, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.362300