kamienica Wosińska - Zabytek.pl
Adres
Kraków, Rynek Główny 37
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. Kraków, gm. Kraków
Historia
Murowane obiekty pojawiły się w tym miejscu po połowie XIV w. Należały do rodzin Pacaków i Schillingów. Nadbudowane w XV, zostały połączone i przebudowane na przełomie XVI i XVII w. w renesansową kamienicę. Inwestorami byli przybyła z Alzacji rodzina Schillingów. Wtedy powstały także oficyny tylna i boczna, nadbudowana o II piętro w 3 ćwierci XVII w. Posesja była połączona z ul. Sławkowską, dzięki czemu zabudowa otrzymała kształt litery L. Nowy obiekt nie oznaczał zmiany przeznaczenia zabudowy. Funkcja mieszkaniowa kamienicy została zachowana także w późniejszych wiekach. W 1564 budynek kupił ławnik Andrzej Fogelweder. Po nim w gronie właścicieli znajdowali się przedstawiciele rodzin mieszczańskich, m.in. Sztametowie, Mazurkiewicze oraz Wosińscy, którym zawdzięcza nazwę. W roku 1661 mieszkał u Wosińskich złotnik Stanisław Gothard. W XVII w. budynek należał do Pestalozzich i Luccinich (od nich nazwa „rezerwowa”). W 1746 kamienicę przejęci Karol i Regina Tucci (Tuszkowie), właściciele domu nr 38. Duży zakres miały prace remontowe i modernizacyjne przeprowadzone w ostatniej ćwierci XVIII stulecia, kiedy dom przejął architekt Stanisława Augusta - Józef Le Brun. Od 1842 budynek kupiła na licytacji rodzina Żeleńskich. W 1887 dach przebudowano na życzenie hr. Kryspina Żeleńskiego (projekt. Rajmund Meus); m.in. podniesiono z ruiny, w którą popadły jeszcze w końcu XVIII w., oficyny. Adaptację sieni przeprowadzono po roku 1900. Nad kolejnym remontem, w 1928, czuwali Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński. Kolejne prace przeprowadzono w latach 1938-1939, 1953 oraz 1969-1971 (remont generalny). W budynku działa współcześnie Lekarska Spółdzielnia Pracy. W 2013 wykonano remont konserwatorski fasady.
Opis
Czterokondygnacyjna, trójosiowa kamienica, której skromna fasadę podporządkowano zasadom prostoty i geometrycznego uporządkowania, m.in. dzięki symetrycznemu układowi okien oraz ujednoliceniu ich wymiarów. Wykorzystanie rzeźbionych elementów dekoracyjnych w osi środkowej pozwoliło wyodrębnić i zaakcentować centralną część fasady. Na podwórku urokliwe drewniane ganki o wymyślnych formach.
Obiekt dostępny w różnym stopniu; z zewnątrz bez ograniczeń, wewnątrz, w godzinach pracy placówek handlowych i instytucji.
Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20-04-2016 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: rokokowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.199496, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.425517,PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.425577,