kamienica Pod Świętą Anną - Zabytek.pl
Adres
Kraków, Rynek Główny 14
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. Kraków, gm. Kraków
Odremontowana kamienica w 1978 otrzymała oficjalną nazwę Domu Polonii.
Historia
Pierwsze wzmianki o murowanym obiekcie stojącym w tym miejscu pochodzą z 1373. Zachowały się gotyckie piwnice o głębokości 5 metrów. Obiekt został przebudowany w XVI w. i po 1577 Otrzymał renesansowy wystrój a drewniana kładka połączyła budynek z kamienicą Pod Złotą Głową. Przy okazji uroczystych wjazdów monarszych ganek przystrajano, tworząc rodzaj bramy triumfalnej. W XVI w. nadbudowano drugie piętro (z tego czasu zachowane kolumny międzyokienne). Przez następne stulecia znajdowała się w posiadaniu krakowskich rodzin kupieckich i rzemieślniczych (Delpacowie, Belli). W 2 połowie XVIII w. budynek nabyli malarze - Orłowscy. W 1792 kupił go złotnik Jan N. Herczka. Od 1795 w budynku mieścił się sklep korzenny Jana Tomaszkiewicza; wtedy dobudowano III piętro i zmieniono aranżację wnętrz. W latach 1832- 1850 budek należał do Józefa Wawel Louisa. Wówczas powstała neobarokowa fasada nawiązująca do wczesnego baroku rzymskiego. Podczas pożaru miasta w 1850 została doszczętnie spalona. Odbudowana, zyskała obecne wnętrze i klatkę schodową ze zwieńczeniem ozdobionym freskami w stylu pompejańskim. Fasadę odnowiono w stylu neogotyckim. Z tego czasu pochodzą freski i zdobienia ścian Sali Arkadowej na I piętrze. W 1897 obiekt został przebudowany według projektu Karola Scharocha; wtedy zniknęła z elewacji rzeźba patronki. Podczas przebudowy, prowadzonej przez Adolfa Szyszko-Bohusza, w 1938, kamienica zyskała obecny wygląd fasady; architekt przywrócił formę domu nowożytnego wprowadzając na najwyższym piętrze trawestację attyki. W sumie zamiana fasady neobarokowej na eklektyczno-modernistyczną nie była najlepszym rozwiązaniem. Wnętrze zostało ostatni raz gruntownie odnowione w latach 1974-1978; przy okazji zburzono oficyny. Od 1978 znajduje się tutaj siedziba Stowarzyszenia Wspólnota Polska oraz Domu Polonii.
Opis
Trzypiętrowa kamienica z użytkowym poddaszem. Lekko spadzisty dach o pokryciu blaszanym. Na parterze znajduje się restauracja - we frontowej części budynku - oraz tzw. Sala Na Zadzi. Na piętrze Sala Arkadowa, a w niej bogate polichromie (motywy roślinne, mitologiczne i zwierzęce). Zachowały się oryginalne piece kaflowe z XIX wieku. Przez środek biegnie arkada wsparta na jednej kolumnie. Od strony ogrodu Sala Renesansowa z ościeżami i oknami; zachował się dębowy sufit oraz się piec kaflowy. Do 2005 kamienica posiadała czynne przejścia na każdej kondygnacji do kamienicy przy ul. Grodzkiej 1.
Obiekt dostępny w różnym stopniu; z zewnątrz bez ograniczeń, wewnątrz, w godzinach pracy placówek handlowych i instytucji.
Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20-04-2016 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: klasycystyczny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.194147, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.418065