kamienica Pod Obrazem - Zabytek.pl
Adres
Kraków, Rynek Główny 19
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. Kraków, gm. Kraków
Dawny dom Cellarich, Sobieskich i Hallerów.
Historia
Pierwsze obiekty murowane, z których powstała współczesna kamienica pochodzą z przełomu XIII i XIV w. Ich rozbudowa trwała w wieku XIV i 2 połowie XV w. Połączenie dwóch kamienic nastąpiło w początkach XVI w. Z tego okresu, czasu kiedy właścicielem był kupiec Piotr Kaufman, zachowały się kasetonowe stropy I piętra. Wzorowane są na gotyckich sklepieniach tworzących trójkątne kasetony. Po śmieci Kaufmana dom niszczał, bo przez 70 lat trwał spór spadkobierców. W 1579, kiedy domem zawiadywała aptekarz Mączyński, mieszkali tu pierwsi przybyli do Polski jezuici - Alojzy Odescalchi i Bazyli Cerinus. Kolejne przebudowy miały miejsce na przełomie XVI i XVII w., kiedy kamienica znalazła się (1593) w rękach mediolańskiego rodu Cellarich. Odnowienie fasady wraz z jej nową dekoracją to rok 1718. Wcześniej zdobiło ją godło zwierzęce, od którego wzięła się dawna nazwa: Pod Modrym Lwem. Po Cellarich dom przejął kasztelan krakowski Sanisław Warszycki. Według niepewnych przekazów w latach 1735-1756 kamienica należała do Marii Józefy z Wesslów Sobieskiej (1685-1761), żony królewicza Konstantego, synowej Jana III Sobieskiego. Rzadko tu bywała, na stałe rezydując w Pilicy. Kolejną fazą zmian był remont przeprowadzony ok. 1770, kiedy kamienica była związana z kupiecką rodziną Hallerów. Drogą mariażu trafiła ostatecznie w ręce Wentzlów, która prowadziła tu m.in. handel win. Modernizację budynku przeprowadzono w dwóch fazach ok. 1800 i w 1843 (projekt Pawła Gołębiowskiego). Podczas pożaru Krakowa w 1850 kamienica nie ucierpiała, mimo, że spłonęły sąsiednie zabudowania. Mało tego, na niej zatrzymała się ściana ognia. Cud ten przypisywano właśnie obrazowi Matki Boskiej. W XIX w. w kamienicy mieścił się Bank Handlowy, Galicyjskie Towarzystwo Handlowe i firmowy lokal Browaru Arcyksiążęcego Browaru w Żywcu. Na przełomie XIX i XX parter adaptowano na restaurację znaną jako „Pod Obrazem” lub „U Wentzla”. Kolejne zmiany wprowadził remont z 1937, przeprowadzony według planów Franciszka Mączyńskiego. Gruntowny remont konserwatorski miał miejsce w latach 1986-1995.
Opis
Duża, trzypiętrowa i pięcioosiowa kamienica nakryta mansardowym dachem. Na spokojnej, niemal pozbawionej zdobień fasadzie obraz maryjny z 1718. Współcześnie w budynku działa hotel i restauracja „Wentzl” (stąd dodane na dachu zbędne kompozycyjnie lukarny).
Obiekt dostępny w różnym stopniu; z zewnątrz bez ograniczeń, wewnątrz, w godzinach pracy placówek handlowych i instytucji.
Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20-04-2016 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.198608