Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kamienica Louisów - Zabytek.pl

kamienica Louisów


kamienica 1847 r. Kraków

Adres
Kraków, Rynek Główny 13

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. Kraków, gm. Kraków

Zabytkowa kamienica przy wylocie ul.Grodzkiej powstała z połączenia dwóch wcześniejszych obiektów - domu Pod Złotą Głową oraz domu Pod Opatrznością.

Na początku wieku XXI przebudowana, mimo licznych protestów, na snobistyczny dom handlowy „Pasaż 13”.

Historia

Obiekt murowany pojawił się w tym miejscu po roku 1300, a do końca stulecia był rozbudowywany. W XV w. zyskał piętro, a w XVII stuleciu nową stylistykę. Oficyny pochodzą z XV w., ale były wielokrotnie przebudowywane (1 połowa XVI w., 1 połowa XVII w.). Kamienica Pod Złotą Głową należała od XVI w. do rodzin krakowskich aptekarzy - Szasterów i Pipanów. W 1801 dom i aptekę spadkobiercy sprzedali Janowi Kantemu Bartlowi. Trzecie piętro pojawiło się w latach 1819-1820. Na oficynie dopiero w 1837, podczas przebudowy całego gmachu, zakończonej w 1838. Od Bartla aptekę nabył w 1840 chemik Adolf Alexandrowicz. W 1847 budynek kupił Józef Louis. Zrealizował tu romantyczną koncepcję domu-muzeum, ze szczególnym podkreśleniem wątków patriotycznych. Powstała m.in. galeria portretów królewskich pędzla Parysa Fillipiego. W kamienicy znalazł się także zbiór geologiczny Ludwika Zejsznera, wybitnego badacza Tatr. Dom Pod Opatrznością należał w XVI w. do Antoniego le du Bois, w XVII w. do rodziny Kuligowiczów. W latach 1684-1712 znajdowała się tu księgarnia, którą utrzymywał rajca miejski Mikołaj Królik. Około 1773 dom z księgarnię nabył Ignacy Groebel, który dodatkowo, w 1783, uruchomił w kamienicy drukarnię. Wdowa po jego synu, Antonim, sprzedała drukarnię i księgarnię Józefowi Mateckiemu, zaś dom Filipowi i Tekli Włodoczyńskim. Księgarnię i drukarnię zmarłym w 1819 Mateckim, objął w 1824 pasierb, Józef Czech, zasłużony wydawca "Kalendarza krakowskiego". Do 1835 handlował tu książkami Ambroży Grabowski. Zniszczony dom kupił w 1836 Józef Louis. Scalenia odrębnych dotąd kamienic (Pod Złotą Głową i Pod Opatrznością) dokonano w 1847-1848. W tym domu pojawiły się ok. 1848, po raz pierwszy w Krakowie, piece meisnerowskie, smołowcowy dach płaski, okna i ganki żelazne. Niestety, dom został uszkodzony już 28 IV 1848 podczas bombardowania miasta przez Austriaków. W 1850 dom spłonął. Prowizorycznie odbudowany gmach kupił w 1858 Stanisław ks. Jabłonowski. W 1853 w kamienicy mieszkał Józef Chłopicki. Kolejny remont, według koncepcji Karola Knausa, miał miejsce w latach 1884-1885. Kolejne przebudowy miały miejsce w 1933 (proj. Władysław Stupnicki).

Opis

Czteropiętrowa, pięcioosiowa kamienica. Cechy stylowe zatarte. Na neobarokowej fasadzie zdobienia w postaci popiersi. Po pożarze IV piętra w roku 1990, w latach 1995-2003 kamienicę przebudowano w pasaż handlowy (proj. Marcin Janowski). Z przekształcenia dumny pozostaje właściciel pisząc: „W przestronnym wnętrzu, zaprojektowanym zgodnie z duchem minimalizmu, harmonijnie współistnieją: renesansowa klatka schodowa, gotyckie sklepienia, szkło i beton oraz odważna konstrukcja stalowych schodów ruchomych i wind. W Pasażu znalazły swe miejsce modne butiki proponujące klientom uznane marki zarówno światowe, jak i polskie […] W świetnie odrestaurowanych piwnicach znajduje się Likus Concept Store - włoskie delikatesy, bar, vinoteka”. Tak czy inaczej realizacja budzi liczne wątpliwości.

Obiekt dostępny w różnym stopniu; z zewnątrz bez ograniczeń, wewnątrz, w godzinach pracy placówek handlowych i instytucji.

Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20-04-2016 r.

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.197181, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.404097,PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.404595