Uwagę zwracają m.in. relikty średniowiecznych murów obronnych, a także liczne świątynie, klasztory, budynki użyteczności publicznej, pałace miejskie oraz kamienice mieszczańskie, które nierzadko są wybitnymi dziełami stworzonymi przez cenionych artystów. Wiele z nich to budowle wielofazowe, będące materialnym świadectwem dziejów miasta oraz dokumentacją zmienności mód w historii sztuki. Co ważne, obiekty te harmonijnie ze sobą współgrają, tworząc jednolity organizm miejski.

Wpis na Listę światowego dziedzictwa obejmuje trzy zespoły osadnicze: Wzgórze Wawelskie, średniowieczne miasto Kraków oraz miasto Kazimierz (z przedmieściem Stradomia). Wzgórze Wawelskie, na którym znajduje się zamek królewski oraz katedra, pełniło funkcje siedziby oraz nekropolii królów polskich. Jest to niezwykle ważne miejsce dla polskiej historii i tożsamości narodowej, a jednocześnie - poprzez powiązania rodzinne panujących tutaj władców oraz wydarzenia polityczne - dla historii średniowiecznej i nowożytnej Europy. Zarówno Kraków, jak i Kazimierz, lokowane były w średniowieczu na prawie magdeburskim. Kraków, położony na styku zachodniego i wschodniego kręgu kulturowego, był istotnym miejscem dla sztuki i rzemiosła oraz ważnym ośrodkiem administracyjnym, handlowym, a także akademickim - znajdujący się tutaj Uniwersytet Jagielloński może poszczycić się tytułem jednego z najstarszych oraz międzynarodową renomą. Kazimierz, z licznymi zabytkami judaistycznymi, podkreśla wielokulturowość miasta.

Historyczne centrum Krakowa odznacza się dużym autentyzmem układu topograficznego oraz średniowiecznego układu urbanistycznego. Nad miastem wciąż górują historyczne dominanty: wzgórze Wawelskie, Wieża Ratuszowa oraz kościoły. Niezwykłym walorem jest dobry stan zachowania licznych, wartościowych zabytków, w których niejednokrotnie przetrwało cenne wyposażenie. Godny uwagi jest również fakt, że w Krakowie widać dbałość nie tylko o materialne dziedzictwo, ale również o przetrwanie tradycji i obyczajów decydujących o specyfice miejsca i wyróżniających je na tle innych ośrodków.

Historyczne Centrum Krakowa zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa w 1978 r., podczas 2. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa w Waszyngtonie (dec. CONF 010 VIII.38).

Wpisu dokonano na podstawie kryterium IV:

Kryterium IV:

Kraków jest zespołem architektury miejskiej o wyjątkowej wartości, zarówno pod względem krajobrazu miejskiego jak i poszczególnych zabytków. Historyczne centrum miasta w unikatowy sposób ilustruje nieprzerwany proces rozwoju od średniowiecza do dzisiaj.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. na podstawie materiałów NID, 30-11-2015 r.