kamienica Dom Wenecki - Zabytek.pl
Adres
Kraków, Rynek Główny 11
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. Kraków, gm. Kraków
Historia
Zabudowa działki ukształtowała się w XIV w. Od 1527 w kamienicy mieściła się apteka. Tylną część kamienicy, wychodzącą na ul. Stolarską zwano "Abramowską" od Abrahama z Gorzyc. Tę część domu posiadali następnie Łukasz i Zbigniew z Wodzisławia Lanckorońscy. Jan Wodzisławski sprzedał ją w 1534 drukarzowi Wolfgangowi Lernowi. Część rynkowa była własnością aptekarskich rodzin: Alantsee, Zajdliczów (lata 1607-1646), Pernusów (do 1678). Przebudowa nastąpiła zapewne na przełomie XVI i XVII wieku, a następnie w połowie XVII wieku i w latach 70. tego stulecia - wzmocniono wtedy konstrukcję i zmodernizowano wnętrza. Według tradycji znajdowała się tu rezydencja posłów Republiki Weneckiej przyjeżdżających do Krakowa. Świadczyć miała o tym niezachowana renesansowa rzeźba Lwa św. Marka (zaginęła na początku XX w.). W 1699 kamienicę kupiła żupa wielicka, ale około 1710 na powrót stała się własnością mieszczan. W latach 1718-1744 była własnością Florentczyka, rzeźbiarza Franciszka Torianiego; mieściła też skład korzenny. W 1809 dokonano klasycystycznej przebudowy dla kupca bławatnego Józefa Leopolda Wasseraba według projektu Szczepana Humberta. Jego córki: Katarzyna Matakiewiczowa, żona rejenta i profesora Uniwersytetu i Józefa, zamężna Leonowa Chwalibogowska były więc po nim właścicielkami „głębokiej kamienicy” o dwóch podworcach. W 1851 odbudowano spalone w 1850 oficyny. Historyczny Dom Wenecki został zburzony, mimo protestów architektów i konserwatorów, pod budowę obecnie stojącej tu kamienicy.
Opis
Pięciokondygnacyjna i trzyosiowa fasada z modernistyczną dekoracją, zbudowana na początku XX wieku. Wyłącznie na poziomie piwnic przechowała dawniejsze relikty (zburzono naziemne kondygnacje zabudowy). Kamienicę wzniesiono w latach 1913-1917, według projektu Adolfa Siódmaka. Powstał nowy wieloskrzydłowy dom, luźno nawiązujący do układu dawnej kamienicy. Okazała, najwyższa we wschodniej pierzei rynku fasada, składa się z wysokiej attyki, partii pięter i dwukondygnacyjnej części dolnej (z balkonem). Dekoracja elewacji podwórzowej nawiązuje do weneckiej architektury renesansowej.
Obiekt dostępny w różnym stopniu; z zewnątrz (także Pasaż Bielaka) bez ograniczeń, wewnątrz, w godzinach pracy placówek handlowych i instytucji.
Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20.04.2016 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.199624, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.417951