grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl
Adres
Kownaty
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. koniński, gm. Wilczyn
W roku 1973 zabytek zamieniono na skansen archeologiczny.
Usytuowanie i opis
Grodzisko znajduje się ok. 800 m na południowy zachód od zabudowań wsi Mrówki. Usytuowane jest na końcu półwyspu przy południowym brzegu Jeziora Kownackiego. Od północy osłaniają je wody jeziora, a od zachodu i południa zabagniona obecnie zatoczka.
Stanowisko należy do typu obiektów zwanych w nomenklaturze archeologicznej gródkiem stożkowatym lub dworem na kopcu. Założenie ma kształt stożkowatego kopca o wysokości 7 m. Dolna średnica stożka wynosi 44 m, górna - 18 m. Gródek otoczony jest fosą o szerokości ok. 2 m połączoną od północy z wodami jeziora.
Historia
Gród w Kownatach użytkowany był w okresie średniowiecza, XIII/XIV - I poł. XIV wieku. Pod koniec funkcjonowania obiekt został spalony prawdopoddobnie w wyniku walk. Nie wiadomo na razie z jakim rodem należy wiązać tę fortalicję. W połowie XIV i w XV wieku właścicielami Wilczyna i Kownat byli Wilczyńscy herbu Poraj i prawdopodobnie z tego rodu wywodzi się wcześniejszy posesor grodu.
Stan i wyniki badań
W latach 1971-1972 przeprowadzono na szczycie kopca badania wykopaliskowe. W jego południowo-zachodniej części odsłonięto fundamenty pięciobocznej, drewnianej wieży. Na północ od wieży odkryto piwniczkę, która znajdowała się pod drugą budowlą, a na południe od niej pozostałości kuźni. Całość szczytu otoczona była palisadą. Z badań pochodzą liczne zabytki ruchome m.in. bełty kuszy, haki do napinania kuszy, ostrogi (w tym dziecięca), elementy oporządzenia jeździeckiego, szalka wagi do ważenia kruszców, przedmioty codziennego użytku, narzędzia rolnicze oraz stolarskie. Po utworzeniu tu skansenu archeologicznego oczyszczono fosę, zrekonstruowano wieżę, chatę i palisadę na szczycie kopca. Dodatkowo zbudowano bramę wejściową i mostek przez fosę.
Obiekt dostępny. Skansen Archeologiczny w Kownatach - Mrówkach (filia Muzeum Okręgowego w Koninie) dostępny dla zwiedzających od 1 kwietnia do 30 września.
oprac. Barbara Iwanicka - Pinkosz, OT NID w Poznaniu, Pracownia terenowa w Trzebinach, 14-10-2015 r.
Rodzaj: grodzisko
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_30_AR.38802, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_AR.2677205