Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cerkiew unicka pw. św. Nicefora - Zabytek.pl

cerkiew unicka pw. św. Nicefora


cerkiew XVII w. Kostomłoty

Adres
Kostomłoty, 15

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. bialski, gm. Kodeń

Historyczna cerkiew w jedynej ob.w Polsce i na świecie katolickiej parafii neounickiej obrządku bizantyjsko-słowiańskiego.

Cenny przykład tradycyjnego budownictwa cerkiewnego południowego Podlasia.

Historia

Cerkiew powstała zapewne wraz z erygowaniem parafii w 1631 roku. Według opisu z 1793 r., była bardzo mała, ale z dobudowaną kruchtą i zakrystią, kryta gontem, „z kopułką pośrodku”. Obok stała dzwonnica na czterech słupach. Świątynię remontowano w poł. XIX w. staraniem Józefa Łoskiego, właściciela wsi. W 1874 r. cerkiew została przemianowana przez władze carskie na prawosławną i dopiero w 1925 r. powróciła do obrządku bizantyjsko-słowiańskiego (zwanego ob. neounickim). Restauracja parafii wiązała się z kolejnymi remontami, przeprowadzonymi w latach 1927-1930, 1980-1981 i w 2002 roku. W 1953 r. odbudowano wieżę zniszczoną kilka lat wcześniej przez wichurę, w 2000 r. wykonano remont kapitalny dachu wraz ze wzniesieniem cebulastego hełmu. W latach 1987-1988 wnętrza ozdobiono polichromią, w 1999 r. obok cerkwi wybudowano drewnianą kaplicę, służącą jako ołtarz polowy.

Opis

Cerkiew stojąca w południowo-wschodniej części wsi, orientowana, z prezbiterium zwróconym niemal dokładnie na wschód. Zbudowana w konstrukcji zrębowej oszalowanej pionowo, wzmocnionej lisicami, wspartej na podmurówce. Typ świątyni salowej, w której prostokątna nawa i zamknięte trójbocznie prezbiterium mają tę samą szerokość i wysokość oraz wspólny strop. Nad nawą chór muzyczny z drewnianą balustradą, wsparty na dwóch słupach. Wejście główne prowadzi przez wąską kruchtę, ozdobioną trójkątnym szczytem z półkolistym oknem i zwieńczoną niską czworoboczną wieżą z cebulastym hełmem. Od wschodu do prezbiterium dostawiona prostokątna zakrystia. Okna nawy półkoliste, okna prezbiterium i kruchty koliste. Dach kryty blachą - nad nawą i kruchtą dwuspadowy, na zamknięciu prezbiterium i nad zakrystią trójpołaciowy, na wieży czterospadowy z cebulastym hełmem. Na kalenicy nawy ośmioboczna sygnaturka zwieńczona cebulastym hełmem. Mniejsze dwa hełmy postawiono również na kalenicy prezbiterium i kruchty. Wewnątrz eklektyczny ikonostas (po 1875 r.) z ikonami i carskimi wrotami z końca XVIII wieku. Wśród wyposażenia liczne dziewiętnastowieczne ikony, chorągwie procesyjne, feretrony. Na ścianach malowidła o motywach roślinnych i geometrycznych z 1988 roku. W sąsiedztwie cerkwi drewniana parterowa plebania z poł. XIX w., z oknami w charakterystycznych deskowanych obramieniach z geometrycznym ornamentem. Wokół świątyni swobodna zieleń, w pobliżu kilka pomników nagrobnych, prosta dzwonnica i nowa drewniana kaplica.

Dostęp do zabytku ograniczony. Możliwość zwiedzania wnętrza cerkwi po telefonicznym uzgodnieniu z proboszczem.

Oprac. Jan Niedźwiedź, OT NID w Lublinie, 15.09.2014 r.

 

Rodzaj: cerkiew

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.33980, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.328703