zespół d. cerkwi greckokatolickiej - Zabytek.pl
Adres
Kormanice
Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. przemyski, gm. Fredropol
„stylu narodowego”. W zespole z dzwonnicą należy do grupy zabytków dość licznie występujących w regionie, typowych dla epoki.
Historia
Budynek cerkwi powstał w l. 1923-1926, prawdopodobnie na miejscu poprzedniej, zniszczonej w czasie działań I wojny światowej. Po II wojnie opuszczoną cerkiew przejął w użytkowanie kościół rzymskokatolicki, tworząc w 1948 r. samodzielna parafię. W 1961 r. świątynię konsekrowano pw. Narodzenia NMP. W tym czasie dokonano też remontu, w czasie którego wymieniono pokrycie cerkwi i dzwonnicy z dachówki na blachę ocynkowaną, podwieszono płaski strop, wymieniono szalowanie ścian zewnętrznych.
Opis
Cerkiew ulokowana jest w pd. części wsi, w rozwidleniu lokalnych dróg, na krawędzi skarpy opadającej do lokalnego potoku. W bezpośrednim sąsiedztwie cerkwi, w odległości ok. 6 m na zach. usytuowana jest dzwonnica.
Cerkiew została zbudowana jako orientowana, trójdzielna ze znacznym poszerzeniem korpusu nawowego, co nadaje układowi charakter krzyżowy, z trójbocznie zamkniętym sanktuarium, do którego ścian bocznych dobudowano prostokątne pastoforia. Dominującym elementem rozczłonkowanej bryły jest ośmioboczny tambur, osadzony na konstrukcji z trzema poziomami daszków, nakryty dzwonowatą kopułą zwieńczoną smukłą latarnią zakończoną krzyżem. Nad nawą i babińcem założono dachy dwuspadowe, nad sanktuarium pięciopołaciowy a nad pastoforiami pulpitowe. Cerkiew wybudowano na kamiennej podmurówce, z drewna w konstrukcji zrębowej, dachy pokryto blachą ocynkowaną. Elewację frontową rozplanowano jako jednoosiową, boczne trójosiowe z potrójnymi, prostokątnymi oknami, w części zamkniętymi od góry półkoliście, ściany babińca, nawy i części prezbiterium przecięto daszkami okapowymi. Wnętrze, częściowo przekształcone, przekrywa wtórny strop płaski.
Dzwonnicę wybudowano na rzucie prostokąta, dłuższym bokiem na linii wsch.-zach., o zwartej, wertykalnie ukształtowanej, bryle, zadaszonej dachem namiotowym zakończonym ośmioboczną, smukłą sygnaturką. Akcenty poziome bryły stanowią poziome daszki: pośredni, rozdzielający dwie kondygnacje i fartuch osłaniający podwalinę. Górną kondygnację obiega pas otworów głosowych, utworzonych pomiędzy słupkami, wzbogacony charakterystycznym mieczowaniem. Dzwonnicę wybudowano z drewna, w konstrukcji słupowej. W jednoprzestrzennym wnętrzu zawieszono dwa dzwony.
Obiekty dostępne.
Oprac. Barbara Potera, OT NID Rzeszów, 06-04-2017 r.
Rodzaj: cerkiew
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_ZE.5570