Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół pałacowy - Zabytek.pl

zespół pałacowy


pałac XVIII w. Koniecpol

Adres
Koniecpol

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. częstochowski, gm. Koniecpol - miasto

Rezydencja polskich rodów magnackich ważnych dla historii kraju.Wybudowana w stylu klasycystycznym, z wykorzystaniem starszej budowli, przebudowana i odbudowana po zniszczeniach powojennych

Historia

Wieś Chrząstów wzmiankowany był po raz pierwszy w 1136 roku. Od XIV wieku stanowiła własność rodu Koniecpolskich herbu Pobóg. Obecny zespół pałacowy powstał w miejscu wcześniejszego zamku. Budowę nowej siedziby rozpoczął w 1603 r. wojewoda sieradzki Aleksander Koniecpolski. Od 1610 r.,dzięki zaangażowaniu mistrza murarskiego Piotra Bianco, budowę kontynuował syn Stanisław (późn. wielki hetman koronny). Najstarszym fragmentem budowli jest skrzydło pałacu od str. pn., wzniesione na planie kwadratu z dwiema przybudówkami. Skrzydło zostało włączone do budowli z XVII wieku. (prawdopodobnie stary zamek). Z okresu zamku pochodzi też baszta. Pałac należał do Koniecpolskich (do 1719 r). Następnie właścicielami byli Walewscy, Lubomirscy, a od 1754 r. Czapscy. W 3. ćw. XVIII w. nastąpiła druga faza rozbudowy zespołu. Pałac podwyższono o półpiętro, zmieniono elewacje, wybudowano oficyny, wyburzono mury obronne, zasypano fosę, przebudowano kaplicę na kościół. Spadkobiercami Czapskich zostali Potoccy i w ich rękach pałac pozostawał do II wojny światowej. W 1843 r. Henryk Potocki gruntownie odnowił pałac. Po wyzwoleniu pałac został całkowicie spalony. W trakcie odbudowy w latach 1956-67 (pod kier. inż.arch. Stanisława Moleckiego) korzystano z zachowanej ikonografii. Basztę oddano do użytku w 1974 roku. Do 2012 r. w pałacu funkcjonował Dom Kultury a na jego zapleczu niewielki hotel. W 2011 r. zespół pałacowy odzyskał Paweł Potocki, a następnie w 2015 r. sprzedał go.

Opis

Zespół położony w pn. częściKoniecpola w dzielnicy Chrząstów, na płaskim terenie lekko opadającym w str. rzeki Pilicy. Park na planie zbliżonym do trapezu, założony w 1. poł. XVII w., przekomponowany w 2. poł. XVIIIi w 2. poł. XIX wieku. Ogrodzony. Po II wojnie światowej znacznie zmieniony i przekształcony, m.in. poprzez przebudowę stawu parkowego na basen i budowę pawilonu hotelowego.

Trójkondygnacyjny pałac (parter, piętro, mezzanino), zbudowano w stylu klasycystycznymna planie litery T. Najstarsze partie baszty pochodzą z XVI w. Budynek murowany z cegły i kamienia, tynkowany, podpiwniczony. Regularny o bryle prostopadłościennej składającej się z dwóch części: korpusu głównego i skrzydła, przylegającego od pn., z kwadratową przybudówką od pn. i cylindryczną od pd.-wsch. Parter i narożniki boniowane. Fasada (pd.) dziewięcioosiowa, 3 środkowe osie wieńczy trójkątny naczółek. Trójkątny szczyt pałacu ozdobiony jest herbem Pilawa - ostatnich przedwojennych właścicieli rezydencji, roduPotockich. Nad środkowąosią elewacji pn. znajduje się wieżyczka. W piwnicach sklepienia kolebkowe i krzyżowe; pozostałe stropy żelbetonowe. W sali na parterze strop kasetonowy. Więźba dachowa drewniana krokwiowo-płatwiowa. Dach kryty blachą miedzianą; na korpusie czterospadowy, na skrzydle trójspadowy. Posadzki lastrikowe i parkietowe. Otwory okienne prostokątne, rozglifione (w mezzanio kwadratowe). Okna drewniane, dwuskrzydłowe, wielokwaterowe. Otwory drzwiowe prostokątne, w fasadzie zamknięty półkoliście.

Oficyny położone po obu stronach alei dojazdowej. Murowane z kamienia i cegły, tynkowane, niepodpiwniczone.Kondygnacje oddzielone gzymsem. Budynki na planie prostokąta, dwutraktowe o współczesnych wnętrzach. W oficynie kuchennej (zach.) od pd. przybudówka, stropyżelbetonowe oraz kolebkowe.

W oficynie gospodarczej (wsch.) stropy żelbetonowe na belkach stalowych. Więźby drewniane, dachy czterospadowe kryte blachą. Schody betonowe. Otwory okienne prostokątne, obramione opaskami. W oficynie zach., w dachu otwory powiekowe i lukarny zamknięte łukiem. W latach 1956-1962 przebudowano ją na hotel robotniczy, w 1995 zaadaptowano na warsztaty dla niepełnosprawnych,następniew 1998 r. na pracownie rehabilitacyjne i terapii zajęciowej. Oficyna wsch. pełniła rolę wozowni, stajni i magazynu pasz, a także funkcję mieszkalną. W XIX w. została podniesiona o 1 kondygnację i zaadaptowana na pawilon ogrodowy oraz połączona z pałacem (z 3 poziomu) przejściem wspartym na arkadach(od pn.). Odbudowana po II wojnie światowej w 1967 roku. W latach 1966-1970 zaadaptowana na potrzeby szkoły.

Baszta murowana z kamienia i cegły, tynkowana, trójpoziomowa, zbudowana na planie regularnego sześciokąta.

Po prawej stronie drogi dojazdowej do pałacu wznosi się dawna murowana kaplica pałacowa. Późnobarokowa, wybudowana w 1767 r. kosztem Michała Czapskiego,z murowaną dzwonnicą i ogrodzeniem z 2. poł. XVIII wieku. Kaplica pełniła funkcjękościoła parafialnegodla Chrząstowa,p.w. św. Michała Archanioła, a obecnie jest kościołem filialnym.

Obiekt niedostępny dla zwiedzających. Obiekt opuszczony, zamknięty

Oprac. Aleksandra Bednarska, OT NID w Katowicach, 30-11-2015 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).

Rodzaj: pałac

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_ZE.30000, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_ZE.23526