Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałac - Zabytek.pl

pałac


pałac XVIII w. Kończyce Wielkie

Adres
Kończyce Wielkie, Zamkowa 20

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. cieszyński, gm. Hażlach

Przykład architektury rezydencjonalnej charakterystycznej dla regionu, związanej z ważną postacią historyczną - wielką filantropką hr.

Gabrielą von Thun Und Hohenstein, zwaną „Dobrą Panią z Kończyc Wielkich”, pałac o cechach klasycyzmu, kaplica barokowa, park krajobrazowy.

Historia

Barokowy pałac wraz z drewnianą kaplicą został wzniesiony w poł. XVIII w. przez Jana F. Wilczka, ówczesnego właściciela majątku, w miejscu wcześniejszego z XVI wieku. W latach 1752-1776 drewnianą kaplicę zastąpiono murowaną. Na przełomie XVIII i XIX w. dobra w Kończycach Wielkich przeszły w ręce hrabiów Larish-Moennich. W 1865 r. zespół pałacowy rozbudowano; założono park ze stawem a pałac przekształcono w neorenesansową toskańską willę. Pod koniec XIX w. właścicielką posiadłości została Gabriela Larisch-Monnichzm. w 1959 roku. Jej mężem był Feliks hrabia Thun-Hohenstein. Na przełomie XIX i XX w. pałac przebudowano w stylu eklektycznym z elementami francuskiego baroku. Wprowadzono m.in. dach mansardowy w ryzalicie frontowym wieży. Kaplicę zaś w 1893 r. w stylu klasycystycznym. Pałac częściowo zniszczony w trakcie II wojny światowej,po 1945 r. odbudowano. W 1945 r., jako własność skarbu państwa stał się siedzibą Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego. Następnie zaadaptowano go na potrzeby Państwowego Domu Dziecka (1952-2006). W 1957 r. przeprowadzono remont elewacji i pokrycia dachu; w 1968 r. remont wnętrza z wymianą stolarki; w latach 1980-1989 remont generalny z wymianą stropów na wieży, wymianą więźby dachowej i pokrycia oraz przebudową kominów. W 1990 r. odnowiono elewacje; w 1993 i 1994 r. prowadzono drobne remonty. Od 2007 r. pałac znajduje się w rękach prywatnych, ale w 2010 r. zmienił właściciela i od 2012 r. mieścisię w nim muzeum dedykowane hrabinie Thun-Hohenstein, centrum kulturalne i mały hotel.

Opis

Pałac i kaplica usytuowane są w parku z malowniczym stawem (układ swobodny- krajobrazowy). Park o pow. ok. 4,5 hazostał podzielony na liczne wnętrza ogrodowe z najokazalszym salonem na pd.wsch. od pałacu, zaczynającym się skarpą, a kończącym stawem z wyspą. Granicę założenia od strony pd. stanowi rzeczka Piotrówka.

Budynek murowany z cegły, otynkowany, podpiwniczony. Wzniesiony na planie litery L, zdobudowanym od pn.- zach. skrzydłem z wieżą.Łączyona starą (wsch.)i nowszą(zach.) część budowli. Bryła pałacu trzykondygnacyjna, wieży czterokondygnacyjna.

W skrzydle pd., od frontu, wydatny ryzalit z tarasem na poziomie piętra, wspartym na filarach i kolumnach, tworzących w poziomie parteru głębokie podcienia.W piwnicach i korytarzach sklepienia odcinkowe, w pomieszczeniach stropy płaskie.

Parter wydzielony gzymsem, natomiast narożniki starszej części, filary, podcienia i parter nowszej, boniowane. Okna rozmieszczone symetrycznie, głównie prostokątne, w części nowszej na parterze zamknięte półkoliście. Fasada dziewięcioosiowa. Ryzalit ujęty w pilastry toskańskiezwieńczony attyką. Dachy czterospadowe, nad attyką mansardowe, kryte blachą. Wieża cofnięta od lica, górne kondygnacje trójosiowe, podzielone pilastrami korynckimi podtrzymującymi niepełne belkowanie. Powyżej tarcza zegara. Na północnej elewacji pn. skrzydła znajduje się barokowy kartusz z nierozpoznanym herbem oraz dwukondygnacyjny wykusz. Stolarka drzwiowa i okienna głównie współczesna.

Skrzydło pd. dwutraktowe, rozdzielone korytarzem. Skrzydło wsch. jednotraktowe z korytarzem od dziedzińca. Na parterze, na osi podcieni znajduje się hall(sufit z fasetą)z trójbiegową klatką schodową. Schody kamienne, balustrada żeliwna przekształcona współcześnie. W części zach. budynku ulokowano salę balową o ścianach rozczłonkowanych pilastrami, dekorowanymi płycinami w obramieniach. Do lat 80-tych XX w. w sali istniał kominek z czarnego marmuru z 1. poł XIX wieku. W części pn. kuchnia przykryta czteropolowym sklepieniem żaglastym na filarze. Na 1. piętrze reprezentacyjna sala z wyjściem na taras. Wnętrze bardzo przekształcone i pozbawione pierwotnego wyposażenia m.in. w wyniku usunięcia pieców, kominków imozaik parkietowych.

Kaplica położona na wsch. od pałacu, w bliskiej od niego odległości, jednonawowa z prezbiterium skierowanym na północ. We wnętrzu po stronie zach. znajduje się rokokowa ambona z przedstawieniem Jonasza w paszczy wieloryba,a za nią umieszczono wejście do zakrystii. W prezbiterium nowoczesne witraże.

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz, zwiedzanie pałacu za zgodą zarządzającego.

Oprac. Aleksandra Bednarska, OT NID w Katowicach, 30-11-2015 r.

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.94598, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_BK.331549