kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki filialny pw. św. Anny - Zabytek.pl
kościół ewangelicki, ob. rzymskokatolicki filialny pw. św. Anny
Adres
Kocień Wielki
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. czarnkowsko-trzcianecki, gm. Wieleń - obszar wiejski
Jest cennym świadectwem wielokulturowego dziedzictwa Wielkopolski.
Historia
Kocień Wielki to dawna wieś sołtysia, lokowana na prawie niemieckim w 1630 r. Pierwotny kościół wzmiankowany był już w 1611 r. W okresie zaborów wieś nosiła nazwę Gross Kotten, zamieszkiwali tu głównie ewangelicy. Zachowany do dziś szachulcowy kościół wzniesiony został w 1843 r. (wg innych źródeł w 1844 r.) z fundacji Karola Muske, staraniem pastora Edwarda Schmidta. W l. 1904-14 przeprowadzono remont świątyni, m. in. przebudowana została wieża. Po 1945 r. budynek został przejęty przez katolików. W dn. 26.XII.1946 r. świątynia została poświecona p.w. św. Anny Od 1957 r. pełni funkcję kościoła fil. parafii p.w. Matki Boskiej Różańcowej w Dzierżążnie Wielkim. Od l. 70. XX w. do dziś przy kościele systematycznie prowadzone są prace remontowe.
Opis
Kościół usytuowany jest w środkowej części wsi Kocień Wielki, po pn.-wsch. stronie lokalnej drogi wiejskiej prowadzącej do szosy z Wielenia do Trzcianki. Świątynia jest orientowana, z dość znacznym odchyleniem na pn. Teren otaczający kościół (dawny cmentarz przykościelny) ogrodzony jest nowym ogrodzeniem z metalowej siatki (zachowała się dawna dwuskrzydłowa bramka z ozdobnej, kutej kraty). Jednonawowy, salowy kościół wzniesiony został na planie prostokąta, z niewyodrębnionym w bryle, prosto zamkniętym prezbiterium po stronie pn.-wsch. Wewnątrz kościoła przy prezbiterium wydzielono zakrystię oraz składzik. Po stronie pd.-zach. wznosi się częściowo wtopiona w bryłę budynku kwadratowa wieża. Kościół nakryty jest wysokim dachem dwuspadowym. Nad całością dominuje trójkondygnacyjna wieża z kruchtą w przyziemiu, nakryta hełmem o kształcie ostrosłupa, zwieńczonym kulą i krzyżem.
Kościół jest budynkiem drewnianym, wzniesionym na kamiennym podmurówce, w konstrukcji szkieletowej, z wypełnieniem cegłą. Ściany od wewnątrz otynkowano. Dolne kondygnacje wieży z l. 1904-14 zbudowano z cegły. Najwyższa kondygnacja wieży w konstrukcji szkieletowej. Dach kościoła i hełm wieży pokryte zostały blachą. Wnętrze nakryte jest drewnianym stropem obitym płytami wiórowymi.
Na zewnątrz kompozycja ścian oparta jest na kontraście ciemnych belek konstrukcji szkieletowej i ceglanych wypełnień o czerwonej barwie (drewniane elementy konstrukcyjne wtórnie zostały pokryte deskami). Okna są prostokątne, w prostych, drewnianych obramieniach. Licowana czerwoną cegłą elewacja frontowa (pd.-zach.) wieży zwieńczona jest prostym gzymsem wspartym na ceglanych konsolkach. Na osi elewacji znajduje się poprzedzone schodami zewn. prostokątne wejście główne z półkolistym nadświetlem, zwieńczonym ceglanym łukiem. Wyżej, w drugiej kondygnacji wieży - para otworów dzwonnych z żaluzjami, zwieńczonych ceglanymi łukami. W najwyższej kondygnacji wieży - prostokątne otwory dzwonne z żaluzjami.
Wnętrze nakryte jest drewnianym stropem podbitym płytą wiórową, od strony wieży oraz przy ścianach bocznych znajdują się wsparte na słupach drewniane empory. Z dawnego neorenesansowego wyposażenia kościoła z poł. XIX w. zachowała się neorenesansowy nastawa ołtarza oraz prospekt organowy. W ołtarzu gł. umieszczono współczesny obraz Św. Anny nauczającej Marię.
Kościół dostępny do zwiedzania z zewnątrz oraz - po wcześniejszym uzgodnieniu - wewnątrz. Bliższe informacje oraz godziny Mszy Św. są podane na stronie internetowej Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej: www.koszalin.opoka.org.pl
Oprac. Krzysztof Jodłowski, OT NID w Poznaniu, 03-12-2015 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
szachulcowe
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.160160, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.62261