Historia

Gotycki most na Młynówce został wzniesiony przed 1376-1390 r. na miejscu starszej przeprawy. Pierwotnie włączony w system obwarowań południowej części miasta, był rozpięty między miejską Mostową Bramą Górną, istniejącą już u schyłku XIII w., a Mostową Bramą Dolną, wzmiankowaną w 1469 roku. W 1. poł. XVI w. bramy te zostały zastąpione przez budowle nowożytne, przebudowane w latach 1543-1544 przez mistrza budowlanego Jakuba Adlera. Ostatecznie Mostowa Brama Górna, zespolona z murami miejskimi, uzyskała charakter założonej na rzucie prostokąta, trzykondygnacyjnej wieży bramnej z przesklepionym przejazdem, krytej ceramicznym dachem dwuspadowym. Mostowa Brama Dolna zamykała dostęp na most i miała formę arkadową. Obie bramy rozebrano w latach 1903-1904. Od XVII w. na filarach mostu zaczęto ustawiać barokowe rzeźby. W 1655 r. Johann Georg von Götzen wraz z żoną ufundował Pietę na miejscu niezrealizowanej kapliczki, na przeł. XVII i XVIII w. z fundacji Franza von Götzena powstała figura św. Jana Nepomucena. W 1714 r. ustawiono grupę figuralną Trójcy Św. Koronującej Marię (fundacja Franza Ferdinanda von Fitschena) i figurę św. Franciszka Ksawerego jako wotum po zarazie. Kolejnymi rzeźbami były grupa Ukrzyżowania z 1734 r., ufundowana przez rodzinę von Herbersteinów, i figura św. Wacława. Most był wielokrotnie wzmacniany i odnawiany w 1626, 1701, 1750, 1889 i 1974 roku. W 2009 r. przeprowadzono remont konserwatorsko-restauratorski, który otrzymał wyróżnienie w konkursie „Zabytek Zadbany” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prace konserwatorskie przy rzeźbach prowadzono w 1920 i 1972 r., między 1979 a 1999 r. i w 2009 roku.

Opis

Czteroprzęsłowy most z kamienia łamanego, ciosów kamiennych i cegły, wsparty na trzech filarach wzmocnionych przyporami kątowymi (lodołamami). Arkady przęseł mostu półkoliste, o lekko podwyższonej strzałce, arkada północna węższa, ostrołukowa. Na przyporze filaru środkowego (od zachodu) wykusz będący podstawą niezrealizowanej kapliczki. Balustrada mostu pełna, nakryta kamiennym parapetem, nawierzchnia z kostki brukowej. Na przyporach sześć kamiennych rzeźb: Pieta z 1920 r. (?) na barokowym cokole z 1655 r. (fundacja Johanna Georga von Götzena), Trójca Św. Koronująca Marię z 1714 r. (fundacja Franza Ferdinanda von Fitschena), św. Jan Nepomucen z przeł. XVII i XVIII w. (fundacja Franza von Götzen), grupa Ukrzyżowania z 1734 r. (fundacja rodziny von Herbersteinów), św. Franciszek Ksawery - kopia rzeźby z 1714 r. wykonana w 1920 r. przez Brunona Tschötschla, św. Wacław z XVIII wieku.

Zabytek dostępny.

oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 25.09.2014 r.