Wyposażona w nieprzeciętnej wartości dzieła sztuki -rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego, odgrywa istotną rolę w wymiarze materialnym, jak i duchowym.

Historia

Świątynia pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Klępsku wzniesiona została w XIV w. Od 1576 do 1945 r. pełniła funkcję ewangelickiego kościoła parafialnego. Pierwotnie w całości drewniana, przebudowana została w 1581 r. Zmianie uległa konstrukcja ze zrębowej na szachulcową. Ze średniowiecznego obiektu zachowała się jedynie zachodnia ściana szczytowa. Przebogaty wystrój malarski, snycerski, a także liturgiczny kościoła powstał dzięki pracy kilku anonimowych artystów. Wśród cennego wyposażenia wnętrza wymienić należy późnogotycki tryptyk z figurą Madonny z Dzieciątkiem, polichromie stropów o tematyce biblijnej, wykonane w latach 1610-1613, malowidła empor, chrzcielnicę z 1581 r., ambonę z 1614 r., chór muzyczny, stalle oraz nagrobki. Około roku 1698 Helena Aleksander Kalkreuth funduje lożę kolatorską przy północnej ścianie nawy. Wnętrze kościoła z wyposażeniem przetrwało niezmienione od XVII w. Kolejne znaczące prace mają miejsce w latach 20. XX w., kiedy to rodzina von Philipsborn ufundowała lożę, której ściany pokrywają malowidła w stylu modernistycznym przedstawiające Adama i Ewę w Raju.

Opis

Kościół w Klępsku położony jest na wzniesieniu, przy drodze z Babimostu do Sulechowa. Niewielka świątynia zbudowana została w XIV w. Teren przykościelny jest częściowo zadrzewiony, od XIX do połowy XX w. mieścił się na nim, we wschodniej części, niewielki cmentarz. Na działce nr 10/3, nie należącej już do kościoła w Klępsku, znajduje się neogotycka pocmentarna kaplica. Obecnie kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Klępsku ma układ jednonawowy z prostokątną nawą oraz węższym od niej prezbiterium, zamkniętym od wschodu prostą ścianą. Bryłę obiektu uzupełniają przybudówki - przy północnej ściany prezbiterium murowana zakrystia, a od zachodu drewniana wieża, którą odbudowano po pożarze w 1657 r. Dachy nawy i prezbiterium są dwuspadowe, pokryte gontem, wieża kościoła zwieńczona jest dachem ostrosłupowym. Dach zakrystii jest również pokryty gontem. Ściany, wschodnia i zachodnia, o konstrukcji wieńcowej, od wewnątrz zostały oblepione gliną. Dłuższe ściany, północna i południowa, o konstrukcji ryglowej, wypełniono cegłą. Budynek zbudowano na kamienno-ceglanej podmurówce. Pod zakrystią znajduje się kolebkowo sklepiona krypta. Na początku XX w. dokonano przemurowań zakrystii oraz zainstalowano podziemne ogrzewanie. Główne wejście do kościoła znajduje się w południowej części, dwa pozostałe wejścia od północnej strony, prowadzą do prezbiterium przez kruchtę i przez zakrystię. Pod zakrystią znajduje się kolebkowo sklepiona krypta. Na początku XX w. dokonano przemurowań zakrystii oraz zainstalowano podziemne ogrzewanie. Główne wejście do kościoła znajduje się w południowej części, dwa pozostałe wejścia od północnej strony, prowadzą do prezbiterium przez kruchtę i przez zakrystię. Na poddasze można się dostać tylko z poziomu drugiej kondygnacji wieży. Okna kościoła znajdują się w części południowej i północnej na dwóch poziomach, uwzględniając empory oraz w części wschodniej.

W XVI w., po przejęciu kościoła przez miejscowych protestantów, przystąpiono do modernizacji i aranżacji wnętrza. Malowidła powstały w przeciągu kilkunastu lat, na przełomie XVI i XVII w. Renesansowe polichromie są jednym z największych bogactw klępskiego kościoła. Malowidła pokrywają znaczną część powierzchni wewnętrznej świątyni. Znajdują się na stropie prezbiterium, nawy, empory oraz na balustradach empor. Swoją kolorystyką oraz techniką wykonania dowodzą, że polichromie wykonywało wielu uzdolnionych, dotychczas nieznanych artystów wzorujących się na śląskich odpowiednikach. Głównym wyposażeniem liturgicznym kościoła w Klępsku jest ołtarz, ambona, stalle i chrzcielnica. W wnętrzu kościoła wznosi się późnogotycki ołtarz w formie tryptyku. Ołtarz ten pochodzi z początku XV w. Prawdopodobnym autorem figur w ołtarzu był Mistrz z Gościszowic. Po wprowadzeniu luteranizmu dodano w 1610 r. predellę zawierającą malowidło Ostatniej Wieczerzy. W 1667 r. dzięki fundacji Sebastiana von Troschke ołtarz zwieńczono rzeźbiarską sceną Ukrzyżowania.

Późnorenesansowa, drewniana chrzcielnica w kształcie kielicha zbudowanego na planie ośmioboku pochodzi z 1581 r. Prawdopodobnie została wykonana na zlecenie jednego z przedstawicieli rodu von Kalkreuth lub von Unruh. Ambona rozpięta na planie sześcioboku powstała w 1614 r. dzięki fundacji Hansa von Kalkreuth -właściciela wsi.

Obiekt dostępny przez cały rok. Zorganizowane wycieczki mają możliwość umówienia się na zwiedzanie i wysłuchanie koncertu organowego. Obiekt zwiedzany jest w obecności księdza lub kościelnego, który zaznajamia turystów z historią i wyposażeniem świątyni.

Oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 27.06.2014 r.