Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 3 - Zabytek.pl

grodzisko, st. 3


grodzisko średniowiecze wczesne Klenica

Adres
Klenica

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. zielonogórski, gm. Bojadła

Grodzisko należy do dość dobrze zachowanych obiektów pochodzących z wczesnego średniowiecza, o dużym znaczeniu dla badań osadnictwa grodowego na terenach Środkowego Nadodrza.

Usytuowanie i opis

Grodzisko położone 1000 m na południowy wschód od centrum wsi, 300 m na zachód od drogi prowadzącej z Klenicy do Bojadeł, w pobliżu rowu melioracyjnego. Stanowisko o wyodrębniającej się z otoczenia formie krajobrazowej położone jest na polu uprawnym.

Grodzisko w Klenicy ma formę pagórka o szerokości około 120 m, wskutek intensywnego użytkowania pola zniwelowanego do wysokości około 1,5-2 m. Należy do grupy nizinnych grodzisk pierścieniowatych, znanych z terenów północnej Polski i wschodnich Niemiec. Gród klenicki był założeniem jednoczłonowym, zbudowanym na planie owalu, którego wymiary zewnętrzne wynosiły około 90-100 m. Był on intensywnie użytkowany, o czym świadczy gruba warstwa kulturowa o miąższości dochodzącej do prawie 2 m.

Historia

Gród w Klenicy wzniesiono najprawdopodobniej około połowy IX w. Jak się sądzi, został zniszczony i opuszczony przed połową X w. Takie datowanie ustalono na podstawie materiałów ceramicznychpochodzących z badań wykopaliskowych oraz wyników badań dendrochronologicznych.

Stan i wyniki badań

Grodzisko w Klenicy zostało odkryte w 1936 r. przez dr. Ernsta Petersena, który w tym samym roku przeprowadził badania wykopaliskowe. Dzięki szeroko zakrojonym badaniom i ich wynikom stanowisko z wczesnego średniowiecza trafiło do obiegu naukowego jako zespół składający się z osady i niedużego grodziska nizinnego, na którym odkryto charakterystyczne formy ceramiki, dla których wprowadzono określenie grupa naczyń typu Klenica. W trakcie badań przeprowadzonych w 1936 r. odsłonięto w całości przekrój wału oraz część fosy. Wyeksplorowano również na majdanie grodziska fragment warstwy kulturowej o znaczniej miąższości. Następne badania wykopaliskowe zostały przeprowadzone w 2007 r. przez ekipę kierowana przez prof. dr. hab. Feliksa Biermanna i dr. Dominika Nowakowskiego. W trakcie tych badań ustalono, że gród klenicki był założeniem jednoczłonowym, o zarysie owalnym i wymiarach zewnętrznych około 90-100 m. Miąższość warstwy kulturowej dochodziła prawie do 2 m. W wykopach wydzielono dwie fazy osadnicze. W starszych nawarstwieniach natrafiono na obiekty, które należy interpretować jako paleniska. Pozyskano stąd wiele ułamków ceramiki naczyniowej, w tym fragmenty prażnic, a także liczne, głównie nieprzepalone kości zwierzęce. W następnej fazie osadniczej podniesiono poziom majdanu przez nawiezienie żółto-szarego piasku o miąższości 0,7-1 m. Z tego poziomu osadniczego pochodzą ślady zagłębionego w piasek budynku mieszkalnego o czworobocznym, regularnym zarysie i ścianach, które prawdopodobnie wzniesiono w konstrukcji plecionkowej. Ściany były wzmocnione pojedynczymi słupami. W trakcie badań w 2007 r. rozpoznano również częściowo strukturę obwałowań, które były zbudowane z drewna oraz gliny, a uzupełniały je niezbyt głębokie, dookolne rowy. W obrębie umocnień grodziska wydzielono dwie zasadnicze fazy obwarowań. W rozsypisku młodszego wału, jak również wewnątrz założenia natrafiono na ślady spalenizny, co świadczy o zniszczeniu grodu wskutek pożaru, być może związanego z najazdem. W 2007 r. z wykopu założonego na wale pozyskano 24 próbki drewna, które poddano analizie dendrologicznej i dendrochronologicznej. Uzyskane podczas analizy daty ścięcia drzew pozwoliły na bardziej precyzyjne ustalenie ram chronologicznych niż to czyniono dotychczas.

Grodzisko jest dostępne od zewnątrz przez cały rok, natomiast utrudnione jest wejście na stanowisko w okresie wegetacji roślin.

Oprac. dr Krzysztof Garbacz, OT NID w Zielonej Górze, 27.11.2017 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_08_AR.14486, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_AR.246571