Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałacyk - Zabytek.pl

pałacyk


pałac przełom XIX/XX w. Kielce

Adres
Kielce, Jana Pawła II 8

Lokalizacja
woj. świętokrzyskie, pow. Kielce, gm. Kielce

Pałacyk jest ciekawym przykładem budownictwa mieszkalnego 2.połowy XIX wieku w ówczesnej guberni kieleckiej, nawiązujący w swej formie do architektury willowej i dworkowej.

Historia

Pałacyk powstał na miejscu (i być może piwnicach) dawnego domu kanonika, na wywłaszczonym gruncie kanonii Głęboczka. Kanonie takie powstały w ramach organizacji kapituły kolegiackiej w Kielcach, w obrębie dzisiejszego Wzgórza Zamkowego. Nowy obiekt przeznaczono dla inspektora Gimnazjum Rządowego; budowę rozpoczęto w 1969 roku i po pewnych problemach budowlanych zakończono w 1886 roku. Stylistyka i archiwalia wskazują na projektanta Franciszka Ksawerego Kowalskiego - ówczesnego kieleckiego budowniczego gubernialnego. Prawdopodobne też są korekty budowlane na początku XX wieku. Sąsiadująca od południa z pałacykiem oficyna mogła być (sądząc z jej stylistyki) wzniesiona równocześnie z budynkiem głównym. Jednym z dyrektorów gimnazjum był wspomniany przez Żeromskiego we wspomnieniach „Wybieg instynktu” - Woronkow. W latach I wojny światowej budynek był przez pewien czas przeznaczony na schronisko dla legionistów, a w okresie międzywojennym użytkowany był przez Prokuraturę. W 1952 roku budynek zajęło Polskie Radio, początkowa jako ekspozytura, przekształcona pod koniec lat 50-tych w rozgłośnię regionalną. W 1975 roku obiekt znalazł się w użytkowaniu firmy WIFON, a w 1997 roku został przejęty wraz z całym majątkiem firmy przez T.U.i R. „WARTA” SA - i w tym użytkowaniu znajduje się do dziś. W międzyczasie prowadzone były konserwacje i remonty; m.in. zaraz powojenny i w latach 1998-2000 - remont kapitalny połączony z adaptacją i częściową przebudową wnętrza (według projektu architekta Włodzimierza Pedrycza) związaną z potrzebami nowego właściciela.

Opis obiektu: Obiekt usytuowany jest na południowym stoku Wzgórza Zamkowego - obecnie centrum Kielc. Położony jest na ogrodzonym terenie, sąsiadującym z parkiem miejskim. Znajdują tu się trzy budynki: dwa o historycznym charakterze - przedmiotowy. Lekko cofnięty pałacyk (willa dyrektora gimnazjum) i przyuliczna oficyna oraz współczesny, niski budynek pomocniczy w głębi działki. Pałacyk jest parterowy, częściowo podpiwniczony (w formie sutereny), z poddaszem nieużytkowym; stanowi zwartą bryłę na planie zbliżonym do kwadratu, rozczłonkowaną ryzalitami, przybudówkami i tarasami. Układ wewnętrzny klarowny i prosty, oparty na trzech traktach - czytelny do dziś mimo kolejnych przebudów; nie zachowały się jednakże historyczne elementy wystroju. Elewacje ukształtowane są w duchu historyzmu z przełomu wieków - klasycystyczne w formie pilastry z kapitelami, gzymsowanie, opaski otworów; na tarasach występuje ozdobna balustrada żeliwna miejscowej produkcji i charakterystyczna dla lokalnej zabudowy z tego okresu. Całość jest starannie zakomponowana i atrakcyjna widokowo. Substancja budynku to: ściany murowane przeważnie kamienne, sklepienia łukowe ceglane i stropy typu Kleina, więźba drewniana. Ściany są w całości tynkowane i malowane, a dach pokryty jest blachą płaską ocynkowaną. W czasie ostatniego gruntownego remontu i adaptacji wymieniono tynki, wprowadzone nowe izolacje przeciwwilgociowe, wymieniono stolarkę oraz całkowicie zmodernizowano wnętrze.

Zabytek dobrze widoczny z zewnątrz. Podwórze i pałacyk ogólnodostępne w godzinach pracy firmy ubezpieczeniowej.

Oprac. Włodzimierz Pedrycz, OT NID w Kielcach, 27.10.2014 r.

Bibliografia

  • Adamczyk A., Adaptacje i remonty kieleckich zabytków architektonicznych, w „Renowacje i Zabytki” 2012, nr 44 (4/2012).
  • Adamczyk J. L., Wzgórze Zamkowe w Kielcach, Kielce 1991.
  • Adamczyk J. L., Przewodnik po zabytkach architektury i budownictwa Kielc, Kielce 1997.
  • Oborny A., Sztuki plastyczne i architektura w XIXw., w „ Kielce przez stulecia”, Kielce 2014.
  • Wrońska-Gorzkowska R., Gorzkowski E., Album kielecki. Starówka. Przewodnik, cz. III, Kielce 1999.

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: inna

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_26_BK.69125, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_26_BK.462539