Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

hotel Bristol - Zabytek.pl

hotel Bristol


budynek użyteczności publicznej 1902 r. Kielce

Adres
Kielce, Henryka Sienkiewicza 21

Lokalizacja
woj. świętokrzyskie, pow. Kielce, gm. Kielce

Jest to najokazalszy z kieleckich hoteli z przełomu XIX/XX wieku, jedyny, który zachował część reprezentacyjnego wystroju wnętrz i funkcję; reprezentatywny przykład eklektyzmu.

Historia

Posesja ta stanowiła część wielkiej działki kustosza kolegiaty kieleckiej, którą w 1726 roku rajcowie miasta podarowali na rzecz Kapituły. Zajmowała teren na zboczu Wzgórza Zamkowego, między obecnymi ulicami: Sienkiewicza i Kapitulną. Przed 1811 roku wystawiono na niej murowany, piętrowy dom mieszkalny, ponieważ starszy, drewniany się spalił. W 1. połowie XIX wieku posesja była wynajmowana lokalnym urzędnikom. Po powstaniu styczniowym na mocy prawa, jako nie wykorzystywana bezpośrednio przez księży, przeszła najpierw na skarb państwa, a potem w ręce Antoniego Żołyńskiego. Teren został podzielony na cztery parcele, które sprzedano kolejnym nabywcom. Skrajną część z domem Kustodii kupił Rafał Piwowarski, który wystawił na niej frontowy dwupiętrowy budynek zbudowany w pierzei ul. Konstantyna (Ruskiej), ze skrzydłem oficyny od podwórza, w którym urządzono 44 pokoje hotelowe. Dom Kustodii przebudowano z zachowaniem obrysu murów zewnętrznych, urządzając w nim wielką sale koncertowo-balową. Rozdzielał on dwa podwórka - północne reprezentacyjne i tylne, gospodarcze z wyjazdem na ul. Kapitulną. Prace budowlane prowadzono trzy lata według projektów kieleckiego architekta Juliana Włodzimierskiego. Uroczyste otwarcie hotelu „Bristol” miało miejsce 1 sierpnia 1900 roku. Hotel zachęcał przyjezdnych na łamach „Gazety Kieleckiej” - wannami porcelanowymi z prysznicami i omnibusem na wszystkie pociągi. Dopiero kilka lat później właściciel uruchomił restaurację „Rafał” zaopatrzoną w wykwintne różnych marek wina i spirytualia, w której co wieczór przygrywała orkiestra Richtera z Krakowa. W 1902 roku wybudowano jeszcze parterową oficynę po stronie wschodniej frontowego dziedzińca. Część hotelu od 1906 roku wynajmowała kielecka resursa obywatelska. Tu, w wielkiej sali, w przebudowanym domu Kustodii odbywały się bale i maskarady; urządzano uroczyste obiady i wystawy malarstwa. W 1910 roku zaprowadzono oświetlenie elektryczne we wszystkich pokojach, jadłodajni i resursie obywatelskiej. W 1920 roku hotel przy ulicy Sienkiewicza 21 przejęła Kielecka Udziałowa Spółka Bristol; w miejsce dawnych stajen od ul. Kapitulnej wzniesiono garaże. Po II wojnie światowej zespól upaństwowiono. W latach 70. i 80. przebudowano oficynę środkową i zachodnią, wybudowano nowe piwnice, wymieniono część stropów drewnianych, dostawiono współczesne skrzydło od ul. Kapitulnej. Poddano konserwatorskim zbiegom wystrój sztukatorski sali balowej, przejazdu bramnego, klatki schodowej i rzeźbioną stolarkę wrót bramnych i drzwi frontowych. W 1992 roku zespół wrócił do prywatnych właścicieli.

Opis

Zabytkowa zabudowa hotelu usytuowanego w centrum Kielc, zajmuje połowę posesji między ulicami Sienkiewicza i Kapitulną, tworząc cztery skrzydła wokół dziedzińca. Wszystkie budynki są murowane, otynkowane. Budynek frontowy dwupiętrowy jest kalenicowo usytuowany w zwarto zabudowanej pierzei ulicy Sienkiewicza. Z zewnątrz ma formę eklektycznej kamienicy, o bogato dekorowanej sześcioosiowej fasadzie. Na pierwszej osi od wschodu znajduje się przejazd bramny, z rzeźbionymi drewnianymi wrotami. Pozostała część ma skrajne partie wyodrębnione płytkimi ryzalitami. Prawie płaską, boniowaną fasadę wypełnia dekoracja obramień okiennych między gzymsami działowymi, wieńczy ją masywne belkowanie, ozdobione kroksztynami. Na ryzalitach, przed arkadowymi otworami piętra zamontowano balkony na wolutowych kroksztynach i kolumnowe aediculae nakryte trójkątnymi naczółkami. Ściany i sufit przejazdu bramnego zdobi ramowo-ornamentalna dekoracja sztukatorska. Wnętrza na planie trapezu maja układ dwuipółtraktowy, z korytarzem pośrodku. Z pozostałych budynków na uwagę zasługuje środkowa oficyna - w swej najwyższej części dwuipółkondygnacyjna, nakryta wielospadowym dachem. Jej elewacja - na wprost wjazdu od ulicy - ma rytmiczną dekorację z wielkich, wąskich okien, umieszczonych między lizenami i pilastrami. Wieńczy ją podwójne belkowanie. Wejście do budynku podkreślono ryzalitem i kolumnowym portykiem. Układ wnętrz jest jednotraktowy. Na piętrze w kwadratowej sali o klasycystycznym wystroju architektoniczno-sztukatorskim, opiętej jońskimi pilastrami, zachowały się dwa stare piece kaflowe z ozdobnymi zwieńczeniami.

Wybrane pomieszczenia są dostępne w godzinach pracy.

Oprac. Anna Adamczyk, 12.12.2014 r.

Bibliografia

  • Archiwum Diecezjalne w Kielcach. Kapituła Kolegiaty Kieleckiej. NR PKK-28. Custodia, 1760; tamże. Konsystorz Kolegiaty Kieleckiej, sygn. PKK-13, k.106-114; Archiwum Państwowe w Kielcach. Rząd Gubernialny Kielecki, sygn. 17 224.
  • „Gazeta Kielecka”, 1873, nr 10; 1898, nr 83; 1900, nr 42, 60; 1901, nr 53; 1903, nr 51; 106, nr 70, 82; 1910, nr 50; 1919, nr 50; 1920, nr 55; 1930, nr 76.  
  • Adamczyk J.L., Wróbel. T., Kielce portrety zabytków, Kielce s. 2008, s. 48.
  • Urbański K., Miklaszewska H., Sentymentalne Kielce. Fotografie ze zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach, Kielce 2004, s. 14.
  • Wrońska-Gorzkowska R., Gorzkowski E., Album Kielecki. Starówka, cz. 2.Ulica Sienkiewicza, Kielce 1996, s. 77 i n.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_26_BK.74942, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_26_BK.16852