połowy XIX wieku.

Historia

Rodzina Solnickich już w 1788 roku miała murowaną, parterową kamienicę w południowej pierzei kieleckiego rynku lokacyjnego.  Nieruchomość w końcu XVIII wieku przeszła w inne ręce, bowiem ówcześni właściciele Raabowie, po pożarze miasta w 1800 roku, sprzedali ją, jako plac pogorzały, ze sklepem i piwnicą - Solnickim. Posesja znów wróciła do rodziny, która ją niegdyś posiadała. Solniccy odbudowali na niej murowany dom parterowy, z filarowymi podcieniami od strony rynku, oznaczony na planie regulacyjnym Kielc z 1823 roku. Kamieniczka wypełniła front parceli w kształcie litery L, z prostokątnym podwórzem, częściowo obudowanym oficynami i wąskim wjazdem od obecnej ulicy Dużej. Po śmierci Franciszka Solnickiego, prezydenta miasta, posesja przeszła w ręce jego spadkobierców. W 1826 roku wdowa była ponaglana przez władze miejskie, aby rozebrała podcienia i podwyższyła dom o piętro, już w nowej linii zabudowy. Dopiero jej zięć, kupiec Adam Ciecholewski, w 1828 roku przeprowadził zalecaną przebudowę i nadbudowę. Piętrowa kamienica usytuowana kalenicowo, wymurowana z kamienia na wapno, miała cały parter przesklepiony kolebkami. We frontowych dwóch salach mieścił się sklep i pokój gościnny. W tylnym trakcie był skład, buchalteria, przedpokój. Wąską sienią, na skrajnej osi, można było przejść na podwórze. Wejście na piętro wiodło klatką schodową, po schodach kamiennych, zabiegowych. Zamożność właścicieli pozwoliła na udekorowanie fasady kamiennymi detalami wystroju. Dach był kryty blachą żelazną. Na fasadzie zamontowano dwa balkony o kamiennych podestach, z kutymi balustradami. Wąskie długie podwórze usytuowane między dwoma pasmami murowanych oficyn miało kamienną studnię. W 1866 roku właścicielką posesji była Julia Ciecholewska. W rękach jej rodziny pozostała ona do końca XIX wieku. W roku 1907 nieruchomość kupił na licytacji Moszek Majer Rosenberg. W 2010 roku, w trakcie prac ziemnych, odsłonięto relikty piwnic pod płytą rynku, wyznaczających linię zabudowy w XVIII wieku.

Opis

Kamienica znajduje się w południowej pierzei Rynku, zwarto zabudowanej, uformowanej miedzy wlotowymi ulicami - Dużą i Małą. Murowany z kamienia i cegły dom jest usytuowany kalenicowo, tak jak sąsiednie budynki. Do piętrowej prostopadłościennej części frontowej, nakrytej dachem dwuspadowym, przylegają od strony podwórza dwa skrzydła oficyn. Elewacje kamienicy są otynkowane. Klasycyzująca dekoracja architektoniczna zdobi tylko pięcioosiową, symetrycznie ukształtowaną fasadę od strony rynku. Szczególnie bogato udekorowano płytkie ryzality na skrajnych osiach, na których znajdują się wejścia do budynku, osłonięte balkonami piętra. Ryzality te są flankowane na obu kondygnacjach pilastrami, na piętrze zwieńczone masywnym belkowaniem, z tryglifami, a ponad linią okapu - pokreślono je ściankami attykowymi. Środkowa trójosiowa część fasady ma wystrój ograniczony do gzymsów i wieńczącego belkowania. Detal na fasadzie: dwa portale, obramienia drzwi balkonowych, gzyms wieńczący, wsporniki pod balkonami odkuto z piaskowca. Kamienne są także podesty balkonów. Wnętrza parteru o układzie dwutraktowym, z klatką schodową na piętro i sienią zachowały całkowicie dyspozycję z połowy XIX wieku i oryginalne sklepienia kolebkowe na gurtach.

Zabytek dostępny dla zwiedzających z zewnątrz, część wewnętrzna dla klientów dostępna w godzinach pracy gastronomii. 

Oprac. Anna Adamczyk, 10.12.2014 r.

Bibliografia

• Karta ewidencyjna, Kamienica, opr. E. Traczyński, Kielce 2006 r. w: Archiwum Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach i Archiwum Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie.
• Archiwum Państwowe w Kielcach. Akta Dyrekcji Ubezpieczeń, sygn. 133, s. 289 - 300.
• Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 3, Województwo kieleckie, z. 4. Powiat kielecki, oprac.
• Adamczyk J. L., Rynek w Kielcach. Przekształcenia przestrzenne i zabudowa mieszczańska Kielc lokacyjnych w XVII-XIX wieku, Kielce 1993, s. 31, 68-69, il. 56, 57,80.
• Przypkowski Tadeusz, s.40 (fig. 35).
• Miks N., Podcienia rynku kieleckiego. „Ochrona Zabytków ”, 1954, nr 2, s. 131.
• Urbański K., Miklaszewska H., Sentymentalne Kielce. Fotografie ze zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach, Kielce 2004, s. 18.