Na początku wieku XX budynek kościoła został odkupiony przez parafię, a od roku 2009 przeprowadzone w nim zostały, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz, prace konserwatorskie, które przywróciły mu dawny, barokowy charakter oraz funkcje sakralne.

Historia

Pierwsze, drewniane założenie klasztorne zostało zbudowane ok poł. XV wieku na obszarze położonym miedzy murami miasta, a Odrą. Jego fundatorami byli książęta oleśniccy i kozielscy. W okresie Reformacji zakonnicy opuścili klasztor, a w XVII wieku do niego wrócili. Podczas przekształcania miasta w twierdzę Koźle, klasztor został rozebrany, a zakonnikom wyznaczono nowe miejsce, gdzie w latach 1751-53 zbudowali obecny klasztor wraz z kościołem. W 1810 roku, w okresie sekularyzacji, zakonnicy po raz kolejny opuścili klasztor. Od tego czasu kościół był użytkowany początkowo jako arsenał i stajnia, a następnie jako magazyn. Dopiero w 1929 roku budynki zostały odkupione przez parafię rzymskokatolicką. Kościół jeszcze dwa razy był poważnie zniszczony - podczas wojny w 1945 roku oraz podczas powodzi w 1997. Obecnie pełni funkcję świątyni filialnej parafii pw. św. Zygmunta.

Opis

Obecny kościół pw. Wniebowzięcia NMP zbudowany został w południowo-wschodniej części starego miasta u zbiegu ulic Czerwińskiego i Limanowskiego. Wraz z dawnym klasztorem Franciszkanów stanowił część czworobocznego założenia (skrzydło południowo-wschodnie) z wirydarzem po środku. Zbudowany został na planie prostokąta z prezbiterium zamkniętym ścianą prostą i nieco od niego szerszą nawą oraz wejściem głównym w elewacji południowo-zachodniej. Przedłużenie prezbiterium stanowią dwie prostokątne zakrystie. Korpus kościoła nakryty jest dachem siodłowym. Świątynia jest murowana z cegły, otynkowana, ze ścianami o dekoracji ramowej. Elewacja południowo-zachodnia jest trójosiowa i trójkondygnacyjna na wysokim cokole, z podziałem podkreślonym gzymsami i pilastrami. Otwór wejściowy, znajdujący się w osi środkowej, zamknięty jest łukiem odcinkowym. Po bokach ujęty jest ustawionymi skośnie, boniowanymi pilastrami i zwieńczony trójkątnym naczółkiem. W drugiej kondygnacji w osi środkowej znajduje się prostokątny, zamknięty łukiem podwieszonym, otwór okienny. W osiach bocznych znajdują się analogiczne kształtem, hemisferycznie zamknięte nisze. Trzecią kondygnację stanowi zwieńczenie w formie falistego szczytu ze znajdującym się po środku otworem okiennym ujętym parami skośnie ustawionych pilastrów. Otwory okienne w elewacji bocznej mają kształt wydłużonego prostokąta zamkniętego łukiem podwieszonym. Prezbiterium od nawy oddzielone jest szerokim gurtem. Nakryte jest sklepieniem żaglastym, zaś nawa i zakrystie nakryte są sklepieniami kolebkowymi z lunetami. Wewnętrzny podział ścian jest analogiczny do podziałów zewnętrznych - ściany artykułowane są przyściennymi filarami i parami płaskich pilastrów dźwigających wydatny gzyms. Na sklepieniu nawy znajduje się dekoracja malarska wykonana przez Józefa Beyera (Bawarskiego) z Opawy w 1767 roku. Malowidło umieszczone zostało w malowanej ramie o skomplikowanym wykroju. Na tle iluzjonistycznej architektury ukazana została scena biblijna z historią Estery, która była dość popularnym przedstawieniem w XVII wieku. Prawdopodobnie również dziełem Beyera jest iluzjonistyczny ołtarz główny ze znajdującym się w centrum przedstawieniem Wniebowzięcia NMP.

Zabytek dostępny.

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu