Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Zygmunta - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Zygmunta


kościół XV w. Kędzierzyn-Koźle

Adres
Kędzierzyn-Koźle, Pamięci Sybiraków 8

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. kędzierzyńsko-kozielski, gm. Kędzierzyn-Koźle

Znajdujący się na terenie starego miasta kościół parafialny pw.św.Zygmunta jest przykładem świątyni w której zachowały się elementy gotyckiego wyposażenia oraz, choć w niewielkim stopniu, renesansowe dekoracje sgraffitowe.

Historia

Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1295 roku. Na początku była to jedynie kaplica, później zaś (ok XV w.- po pożarze miasta, który miał miejsce w 1489 r.), staraniem starosty Jana Bielika z Kornicy, wzniesione został korpus i sklepienie prezbiterium. Wg niektórych źródeł świątynia kozielska wzorowana była na wrocławskim kościele pw. Najświętszej Marii Panny na Piasku. W okresie reformacji kościół został opuszczony i częściowo zniszczony. W II poł. XVI wieku, kiedy to miasto znalazło się pod panowaniem Oppersdorfów, nastąpiła przebudowa świątyni (wykonane zostały sklepienie w korpusie oraz rozpoczęto budowę elewacji zachodniej). Po raz kolejny kościół został zniszczony podczas wojen śląskich (1745 r.). Jego gruntowne odnowienie nastąpiło ponad sto lat później (1858 i 1897-99), a przeprowadzone prace miały mu nadać charakter neogotycki. W XX wieku przeprowadzono prace mające na celu odnowienie wnętrza oraz otynkowano wieżę.

Opis

Kościół pw. św. Zygmunta zbudowany został w centrum starego miasta Koźle. Znajduje się na północ od Rynku, na placu wydzielonym ulicami Bończyka, Złotniczą, Planetorza i Pamięci Sybiraków. Obecnie kościół jest budowlą trójnawową, orientowaną z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Po północnej stronie prezbiterium znajduje się zakrystia, a po stronie południowej kaplica NP. Marii z trójbocznie zamkniętą elewacją wschodnią. W południowo-zachodnim narożniku kościoła znajduje się, wtopiona w korpus, wieża oraz cylindryczna wieżyczka schodowa. Świątynia jest murowana z cegły, oskarpowana, z elewacjami z wyeksponowanym wątkiem ceglanym i otynkowaną wieżą. Ściany prezbiterium dekorowane są fryzem z cegieł kładzionych rębem skośnym, ponad którym znajduje się opaska z dekoracją sgraffitową. Podobna opaska tynkowa znajduje się w zwieńczeniu ścian kaplicy. Elewacja zachodnia jest trójosiowa z portalem znajdującym się w osi środkowej. Powyżej wejścia znajdują się otwory okienne: zamknięty łukiem ostrym i okrągły. W osi południowej znajduje się, wtopiona pomiędzy skarpy, wieża z wydzieloną gzymsami górną kondygnacją artykułowaną trzema, półkolistymi arkadami (środkowa z otworem okiennym, zewnętrzne blendy). Prezbiterium, kaplica i zakrystia nakryte są dachami dwuspadowymi z wielopołaciowym zamknięciem od wschodu, nawy nakryte są dachem siodłowym. Pomiędzy prezbiterium, a nawą znajduje się neogotycka sygnaturka. Od północy i południa wieża zwieńczona jest trójkątnymi szczytami z trzema strefami blend. Wieża nakryta jest daszkiem dwuspadowym o linii kalenicy prostopadłej do nawy. Prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym (w zamknięciu sieciowym). Na jego południowej ścianie znajduje się półkoliście zamknięta wnęka na sedilium. Ponadto na jednej ze ścian znajduje się, wsparte na konsoli, a zwieńczone łukiem w ośli grzbiet, kamienne, późnogotyckie tabernakulum dekorowane kwiatonem i żabkami. Nawa główna i nieco niższe od niej nawy boczne nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. W zachodniej części świątyni znajduje się, wybudowany w XVII wieku, chór muzyczny, wsparty na ostrołukowych arkadach filarowych. Wyposażenie kościoła pochodzi z różnych okresów od ołtarza w kaplicy NP. Marii z gotyckim obrazem MB Kozielskiej, poprzez wykonane w 1822 organy, aż po ołtarz główny z sygnaturą „Albert Siegert Breslau, September 1936” i witraże w prezbiterium projektu Latazki z Berlina.

Zabytek dostępny.

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 1.07.2015 r.

 

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.51297, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.9774