kamienica - Zabytek.pl
Adres
Katowice, PCK 10
Lokalizacja
woj. śląskie, pow. Katowice, gm. Katowice
Kamienica znajduje się na Szlaku Moderny w Katowicach jako reprezentatywny przykład architektury modernistycznej miasta. O wysokich wartościach obiektu świadczy również fakt, iż zachował się do dzisiaj w niemal niezmienionej, jednolitej formie wraz z pierwotnym układem wnętrz.
Historia
Rozwój Katowic, jako jednego z przemysłowych ośrodków państwa pruskiego doprowadził do nasilenia ruchów budowlanych. Po uzyskaniu praw miejskich w 1865 r. przystąpiono do sukcesywnego kształtowania zwartego układu urbanistycznego śródmieścia. Istotne znaczenie dla kształtu dzisiejszej architektury miasta miała decyzja Rady Ligi Narodów z 1921 r. dotycząca podziału Górnego Śląska, prowadząca w konsekwencji do włączenia w 1922 r. Katowic w skład polskich miast jako stolicy autonomicznego województwa śląskiego. Lata międzywojenne przyniosły boom budowlany zarówno w architekturze mieszkalnej jak i publicznej. Widoczne jest odejście od tzw. stylów z przeszłości kojarzonych z tradycjami niemieckimi na rzecz budownictwa nowoczesnego przybierającego nieraz formy awangardowe. Rozwój architektury modernistycznej o wysokich walorach funkcjonalnych widoczny jest m.in. w postaci dużego zespołu domów mieszkalnych zlokalizowanych przy ulicy PCK, Jordana czy Marii Słodowskiej-Curie. Usytuowana przy ul. PCK 10 kamienica powstała w latach 1937-1939 jako budynek mieszkalny doktora Kazimierza Wędlikowskiego i jego żony Henryki. Utrzymany w stylu funkcjonalizmu obiekt stanowi realizację wywodzącego się z lwowskiej szkoły architektów Stanisława Gruszki, wśród jego innych realizacji na terenie miasta możemy wymienić m.in. gmach administracyjny Kasy Chorych przy ul. Reymonta.
Opis
Kamienica przy ul. PCK 10, położona jest w południowej części śródmieścia Katowic, w pd. zach. narożniku zwartego kwartału zabudowy na rogu ul. PCK i Mari Skłodowskiej-Curie.
Wzniesiona w stylu modernizmu z elementami funkcjonalizmu kamienica mieszkalna projektu Stanisława Gruszki powstała w konstrukcji murowanej z cegły maszynowej. Jest to oszczędny w formie, podpiwniczony, pięciokondygnacyjny budynek wzniesiony na rzucie w kształcie litery ,,L’’ z charakterystycznym zaokrąglonym narożnikiem o zwartej bryle nakrytej dachem płaskim ze spadkiem w kierunku północnym. Elewacje zewnętrzne są niesymetryczne, utrzymane w kompozycji horyzontalnej dzięki wprowadzeniu poziomych kontrastujących pasów w obrębie pól okiennych i balustrad, zaakcentowanych dodatkowo w formie opracowania tynków. Główne wejście do budynku zlokalizowane w osi 4 elewacji południowej, cofnięte w stosunku do elewacji z murowaną belką nadprożową oddzielającą drzwi zewnętrzne od prostokątnego nadświetla. Zewnętrzny wyraz oraz formę fasady podkreśla nieznaczne wysunięcie od 4-ej osi strony wschodniej, akcentujące dodatkowo pd. zach. narożnik zlokalizowany przy zbiegu ul. PCK oraz M. Skłodowskiej-Curie. Wnętrze zasadniczo dwutraktowe, klatka schodowa zlokalizowana w części centralnej z pionem windy od zachodu. Do dzisiaj zachowały się lastrykowe posadzki, oryginalne balustrady oraz część stolarki drzwiowej.
Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.
Oprac. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 07-12-2015 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: modernistyczny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.105953, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_BK.303625