kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego - Zabytek.pl
kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
Adres
Kanigowo, 23
Lokalizacja
woj. warmińsko-mazurskie, pow. nidzicki, gm. Nidzica - obszar wiejski
Wartość obiektu podnosi bardzo dobry stan zachowania drewnianych elementów konstrukcji.
Historia
Wieś Kanigowo była lokowana dwukrotnie: w 1371r. i powtórnie w 1426 roku. W dokumencie z 1426r. wzmiankowany jest proboszcz, który otrzymał 4 włóki jako uposażenie ziemskie. Kościół w Kanigowie został wzniesiony w 1386 roku. Początkowo planowany był jako budowla murowana, lecz trakcie prac zmieniono koncepcję wykonując górną część budowli w konstrukcji szkieletowej. Do pokrycia dachu zastosowano dachówkę mnich-mniszka o długości 40 cm. Pierwotny kościół w Kanigowie był pozbawiony okien od strony północnej. W 1761r. nastąpiła barokowa przebudowa obiektu. W jej wyniku dobudowano zakrystię, kruchtę od zachodu, przebudowano wschodnią i zachodnią część dachu wznosząc od strony zachodniej wieżę oraz zmieniając kształt dachu z dwuspadowego na trójspadowy. W czasie tej przebudowy obniżono również posadowienie otworów okiennych oraz zamurowano pierwotne wejście do kościoła znajdujące się w elewacji południowej. Podczas remontów w XIX w. wymieniono stolarkę okienną i drzwiową, przebudowano emporę organową i wykonano nowe organy. W latach 20-tych XX w. do wschodniej elewacji kościoła dostawiono pomnik poświęcony mieszkańcom parafii poległym w I wojnie światowej. W latach 1999-2000 wykonano remont dachu i drewnianej wieży kościoła. Po sekularyzacji państwa zakonnego, od 1526 do 1945r. kościół należał do parafii ewangelickiej.
Opis
Kościół w Kanigowie zlokalizowany jest w centrum wsi przy dawnym trakcie prowadzącym z Nidzicy na Mazowsze. Wzniesiony na planie prostokąta, pierwotnie gotycki, obecnie barokowy. Kościół w dolnej partii jest murowany z cegły, w górnej części wykonany w konstrukcji szachulcowej. Obiekt tynkowany, fragmenty konstrukcji szachulcowej widoczne są dzięki odkrywkom. Bryła jest zwarta i przysadzista, wzmocniona szkarpami. Od strony zachodniej dobudowana jest kruchta. Dach kościoła jest wysoki, trójspadowy, kryty dachówką ceramiczną esówką. Od strony zachodniej ponad dachem wznosi się niewysoka, drewniana wieża kryta blachą. Elewacje północna i południowa artykułowane są dużymi, prostokątnymi oknami. W elewacji południowej znajduje się zamurowany portal, do elewacji północnej dobudowana jest zakrystia. Wnętrze kościoła salowe, pierwotnie dekorowane gotycką polichromią, o której świadczą wykonane odkrywki.
Obiekt dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.
Oprac. Maurycy Domino, 9.12.2014 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: inna
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_28_BK.149199, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_28_BK.262587