Ich bliska lokalizacja pozwala prześledzić zmiany w środkach artystycznych i formalnych w malarstwie ściennym.

Historia

Wczesnogotycki murowany kościół par. został zbudowany w poł. XIII w. Był kilkakrotnie przekształcany: XV/XVI w. rozpięto sklepienia krzyżowe i krzyżowo-żebrowe. W XVIII w. dostawiono barokową kaplicę, w 1824 kruchtę zach. Zamysł powiększenia korpusu powstał w 1898 r., lecz zrealizowano go dopiero w l. 1931-1933. W tym czasie Lukas Mrzyglod, prowadzący prace konserwatorskie, odsłonił i poddał renowacji malowidła ścienne oraz obudowany portal główny. Wnętrza pokryto polichromiami: prezbiterium w 2 ćw. XIV, transept w XV/XVI w. W czasach nowożytnych zostały one częściowo przykryte nową dekoracją, a później zatynkowane. Następne powstały w 1 poł. XVII w. (m.in. na płn. ścianie prezbiterium).

Opis

Kościół położony jest na niewielkim wzniesieniu w centrum wsi i otoczony kamiennym murem. Na przykościelnym cmentarzu jest kilka XIX-wiecznych nagrobków. Obecna forma kościoła jest wynikiem przekształceń w XIX i XX w. Wczesnogotycki kościół został wymurowany z cegły w wątku wendyjskim, do kamiennych detali użyto granitu. Jest orientowany, założony na planie krzyża łacińskiego, z masywną wieżą zach. oraz zakrystią i kaplicą św. Józefa po bokach prezbiterium. Korpus i transept nakryto stromymi dachami, oryginalnie wyłożonymi dachówką. Wnętrza doświetlają smukłe ostrołukowe okna. Elewacje pierwotnego prezbiterium zdobi podwójny ceramiczny fryz arkadkowy. Południowy kamienny portal uskokowy ma wczesnogotyckie, XIII-w. formy. Portal jest znacznie zniszczony, widać jeszcze ślady wieńczącej go trójkątnej wimpergi i fragmenty maswerkowego tympanonu. Masywna wieża dzwonna zakończona jest arkadowym fryzem na kamiennych konsolach i krenelażem. Na południowej ścianie jest namalowana nieczytelna już tarcza zegara słonecznego. Od zachodu do wieży przylega późniejsza kruchta, a do północnego transeptu kaplica św. Józefa. Do średniowiecznego kościoła od wsch. dostawiona jest część z pocz. lat 30. XX w., wyprowadzona aż poza teren ogrodzony murem i zakończona nowym prezbiterium. Jest szersza i niższa od d. prezbiterium, przykryta dwuspadowo z wieżyczką na sygnaturkę i oknami dachowymi. Elewacje są otynkowane. Rozbudowa w stylu ekspresjonistycznym objęła także zewn. stolarkę drzwiową (w tym drzwi w XIII-w. portalu). Gotyckie wnętrza przykryte są krzyżowymi i krzyżowo-żebrowymi sklepieniami. Nad chórem muzycznym jest barokowe sklepienie kolebkowo-krzyżowe. Ściany średniowiecznego wnętrza pokryte są malowidłami, które powstały w 3 fazach i są dziełem różnych warsztatów. W prezbiterium w 3 strefach przedstawiono cykl pasyjny, w 4. żywoty świętych (czytelna jest tylko jedna scena). W miejscu zniesionej polichromowanej ściany wsch. jest teraz otwarcie na nową część kościoła. Późniejsze malowidła transeptu w 2 strefach przedstawiają sceny staro- i nowotestamentowe. Polichromie z 1623 r. znajdują się na ścianie płn. prezbiterium (Sąd Ostateczny) i na chórze muzycznym. Barokowy ołtarz główny Św. Rodziny (w nowym prezbiterium) i ambona z figurą św. Michała pochodzą z 2 poł. XVIII w. Trójnawowe wnętrze nowej części kościoła przykryte jest ostrołukowym sklepieniem kolebkowym. D. kaplica stanowi część nawy południowej.

Kościół jest użytkowany, dostępny, plebania znajduje się obok.

Oprac. Joanna Szot, OT NID w Opolu, 23.09.2014 r.