Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cerkiew greckokatolicka pw. św. Jerzego, ob. kościół parafialny pw. św.św. Piotra i Pawła - Zabytek.pl

cerkiew greckokatolicka pw. św. Jerzego, ob. kościół parafialny pw. św.św. Piotra i Pawła


cerkiew 1873 r. Jurowce

Adres
Jurowce

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. sanocki, gm. Sanok

Cerkiew reprezentuje grupę obiektów, które powstały w wyniku poszukiwań ukraińskiego stylu cerkiewnego.

Jest na terenie woj. podkarpackiego jednym z najwcześniej powstałych obiektów, w których te dążenia się uwidaczniają (trójdzielność, trójkopułowość, centralizacja planu poprzez dostawienie do nawy dużych aneksów kaplicowych).

Historia

Cerkiew zbudowana została w 1873 r. Taka data znajduje się na nadprożu drzwi frontowych babińca. W 1892 r. wykonano ikonostas i być może również polichromię we wnętrzu. Autorem ikonostasu był nieznany z imienia Meczdigockij. W 1905 r. obok cerkwi wzniesiono murowaną dzwonnicę. Podczas remontu w 1924 r. boczne aneksy (kaplice) nawy pokryto blachą (wcześniej założony był gont), a przy prezbiterium od strony pd. dobudowano kaplicę. W 1946 r. cerkiew została przejęta przez Kościół rzymsko-katolicką. Podczas kolejnych remontów (w 1970 r. i 1981 r.) wzmocniono fundamenty cerkwi i wymieniono pokrycie dachu oraz szalunek ścian, a także podwyższono przedsionek do wysokości ścian cerkwi. W 1989 r. wykonano posadzkę lastrikową w nawie i babińcu, kaplicę południową obito boazerią i przeprowadzono renowację polichromii. W 2015 blaszane pokrycie kopuł zmieniono na miedziane.

Opis

Cerkiew jest położona na niewielkim wzniesieniu w północno-wschodniej części wsi, przy drodze Rzeszów-Sanok. Na pn. od cerkwi wznosi się murowana, dwukondygnacyjna dzwonnica w typie parawanowych. Teren cerkiewny otoczony współczesnym, stalowym ogrodzeniem. Cerkiew jest orientowana.

Jest to cerkiew trójdzielna, trzykopułowa, założona na planie krzyża greckiego. Jest ona złożona z prezbiterium na planie zbliżonym do kwadratu, zamkniętego od wsch. trójbocznie, kwadratowej nawy, większej od pozostałych członów budowli oraz nieco mniejszego babińca, również na planie kwadratu. Do nawy od północnej i południowej przylegają nieco węższe od niej trójbocznie zamknięte aneksy kaplicowe, tworząc wraz z prezbiterium i babińcem plan dość regularnego krzyża greckiego. Do prezbiterium od strony południowej dostawiona jest kaplica kolatorska, zamknięta trójbocznie od wschodu. Po przeciwnej stronie prezbiterium - od strony północnej - znajduje się zakrystia na planie zbliżonym do kwadratu. Babiniec poprzedzony jest nieco węższym przedsionkiem na rzucie prostokąta. Bryła cerkwi jest zwarta, zestawiona z łatwo wyodrębnialnych, kubicznych członów i malownicza dzięki różnorodności zastosowanych figur geometrycznych: sześcianów i prostopadłościanów w dolnej kondygnacji oraz ośmiobocznych graniastosłupów zwieńczonych czaszami kopuł w kondygnacji górnej. Prezbiterium, nawa, aneksy kaplicowe oraz babiniec z przedsionkiem mają tę samą wysokość i nakryte są dachami o jednakowej wysokości kalenic. Prezbiterium i kaplice przekryte są dachami wielopołaciowymi. Babiniec z przedsionkiem kryje wspólny dach dwuspadowy, a naroża nawy daszki koszowe połączone płynnie z dachem nad babińcem i dachem nad prezbiterium. Przyprezbiterialna kaplica kolatorska i zakrystia są niższe od prezbiterium. Zakrystię kryje dach dwupołaciowy, a kaplicę trójpołaciowy. Nad prezbiterium, nawą i babińcem sferyczne kopuły różnej wielkości (największa nad nawą, najmniejsza nad babińcem) posadowione na stosunkowo wysokich ośmiobocznych tamburach i zwieńczone niskimi pseudolatarniami nakrytymi cebulastymi hełmami. Cerkiew jest budowlą drewnianą, wzniesioną w konstrukcji zrębowej z wyjątkiem słupowego przedsionka. Ściany cerkwi szalowane są deskami w pionie, dachy pokryte blachą. Otwory drzwiowe prostokątne. Otwory okienne prostokątne, zamknięte łukiem półkolistym. Wewnątrz nad prezbiterium, nawą i babińcem kopuły na bębnach, w zakrystii i kaplicy pozorne sklepienia kolebkowe, w kaplicach transeptowych sklepienia zwierciadlane. Chór muzyczny nadwieszony wzdłuż zach. ściany babińca, parapet w środkowej części wybrzuszony. Ściany częściowo pokryte polichromią geometryczno-ornamentalną i figuralną (głównie w tamburach i kopułach).

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

Oprac. Ryszard Kwolek, OT NID w Rzeszowie, 20.10.2014 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Andrzej Kwasik.

Rodzaj: cerkiew

Styl architektoniczny: inna

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.20755, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.423141