Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św.św. Piotra i Pawła - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św.św. Piotra i Pawła


kościół XV w. Jelenia Góra

Adres
Jelenia Góra, Wrocławska 75

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. Jelenia Góra, gm. Jelenia Góra

Niewielki, renesansowo-barokowy kościół stanowi charakterystyczny przykład wiejskiej świątyni z terenu Kotliny Jeleniogórskiej.

Jego historia związana jest ze znanymi śląskimi rodami możnowładczymi: von Nimptsch, von Reder, von Zedlitz oraz von Schaffgotsch. Otoczony jest cmentarzem z kamiennym murem o wyraźnych cechach obronnych.

Historia

Kościół wzmiankowany był w 1386 r. Obecny wzniesiony został w XV w. W latach 1538-1654 ewangelicki, spłonął podczas wojny trzydziestoletniej skutkiem podpalenia w 1646 r. Został odbudowany po tej dacie z wykorzystaniem dawnych murów, a w 1687 r. miała miejsce jego przebudowa. Po kolejnym pożarze kościoła w 1707 r. z inicjatywy ówczesnych właścicieli dóbr z rodu von Schaffgotsch poddano remontowi wnętrza, wystawiono nowy dach i hełm wieży. Około 1800 r. przebudowano bramę cmentarną. Obiekt był od tego czasu kilkakrotnie remontowany, m.in. w 1999 r. przed 2010 r. 

Opis

Świątynia usytuowana jest w środkowej części rozciągniętego siedliska dawnej wsi, stanowiącej obecnie część miasta Jelenia Góra. Została umiejscowiona na znajdującym się w widłach potoków Radomierka i Komar wzniesieniu po północnej stronie szosy. Utrzymana w stylu renesansowo-barokowym, reprezentuje typ niewielkiego prowincjonalnego kościoła z obszaru kotliny Jeleniogórskiej. Jest to orientowany, jednonawowy obiekt z niewydzielonym prezbiterium, wzniesiony z kamienia łamanego i ciosowego. Oparty został na planie prostokąta z dostawioną od strony zachodniej czterokondygnacyjną wieżą o kwadratowej podstawie. Od południa do korpusu przylega obszerny aneks zakrystii o dwóch kondygnacjach, pierwotnie mieszczący kaplicę grobową oraz lożę kolatorską rodzin von Nimptsch oraz von Reder. Korpus kościoła nakryty został wysokim dachem dwuspadowym, a przybudówkę zakrystii zwieńczono dachem o trzech połaciach. Wieża otrzymała kryty blachą baniasty hełm z latarnią. W otynkowanych elewacjach kościoła umieszczony został szereg wysokich, zamkniętych odcinkowo okien w profilowanych opaskach tynkowych z kluczem. W dolnych kondygnacjach wieży znalazły się niewielkie, prostokątne okna w kamiennych oprawach. W przyziemiu wieży i zakrystii zachowały się dwa uszakowe portale kamienne (ten drugi z datą 1622 w nadprożu) o boniowanych węgarach, identyczne ze znajdującymi się w zamku Świny. Trójprzęsłowe wnętrze świątyni przykryto sklepieniem krzyżowym, podobnie jak parter zakrystii. Przy ścianie zachodniej wybudowano drewnianą, wspartą na słupach emporę.

Barokowo-rokokowe wyposażenie kościoła stanowi pochodzący z 2. poł. XVIII w. architektoniczny ołtarz główny oraz dwa ołtarze boczne, a także ambona z pocz. XIX w. i wykonana z wojcieszowskiego marmuru chrzcielnica z poł. XVIII w. Na zewnętrznych ścianach ścianach umieszczone zostały epitafia członków rodu von Zedlitz z lat 1521-1579. Kościół otoczony jest cmentarzem ze wzmocnionym skarpami kamiennym murem ogrodzeniowym z włączonym w jego ciąg bastionem oraz bramą.  

Kościół dostępny z zewnątrz bez ograniczeń, wnętrza wyłącznie podczas nabożeństw. Informacja w parafii.

Oprac. Piotr Roczek, OT NID we Wrocławiu, 23.01.2019 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.95089, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.175910