kościół parafialny pw. św. Józefa - Zabytek.pl
Adres
Jedlnia-Letnisko, Wojciechowskiego 12
Lokalizacja
woj. mazowieckie, pow. radomski, gm. Jedlnia-Letnisko - miasto
Ponadto jest jedynym przykładem kościoła w stylu zakopiańskim z sobotami po obu stronach nawy na terenie ziemi radomskiej.
Historia
Pojawienie się kościała w tym miejscu związane jest z historią lokacji miejscowości. Tereny te położne na skraju Puszczy Kozienickiej cechuje specyficzny mikroklimat. Jak czytamy w źródłach: „Grono osób z pobliskiego Radomia, wśród nich lekarz dr Ludwik Żerański, Zygmunt Płużański, doszli do przekonania, że teren między stacją kolejową Jedlnia, a źródełkiem za Gzówką nadaje się na założenie letniska. Wykupili od gospodarzy z Piotrowic tzw. dodatki, pobudowali wille, teren zalesili i tak powstała Jedlnia Letnisko”. W związku z wybudowaniem uzdrowiska, pomyślano również o kaplicy, którą wybudowano w latach 1905-1906. Budynek w stylu neogotyckim został zaprojektowany przez inż. Andrzeja Załuskiego, architekta z Radomia. W 1921 roku utworzono w Jedlni-Letnisku oddzielną parafię pw. Opieki św. Józefa. Po kilku latach, w miarę powiększania się liczby ludności, zaistniała potrzeba powiększenia kościoła. I tak w latach 1924-1929 powstała nowa, drewniana część budynku wg projektu inż. Juliana Jakubowskiego. Równolegle z nową częścią kościoła powstawała drewniana dzwonnica.
Opis
Jednonawowy kościół pw. św. Jana Oblubieńca NMP składa się z dwóch części. Starsza stanowi murowane, oszkarpowane prezbiterium w stylu neogotyckim o wymiarach 6,5 na 12,5 m. Prezbiterium jest niższe, węższe, zamknięte prosto. Nowsza cześć jest drewniana o konstrukcji zrębowej i łątkowej. Posiada wymiary 10,5 x 15,0 m. Została zbudowana z drewna sosnowego w stylu zakopiańskim. Nawa na planie prostokąta poprzedzona jest kruchtą z głównym wejściem pod daszkiem na słupach oraz wieżyczką zwieńczoną izbicą z galeryjką i namiotowym dachem. Nawa z dwóch stron otoczona jest podcieniami (sobotami) wspartymi na słupach. Pomiędzy nawą a prezbiterium znajdują się dwie kaplice.
Występują dwa rodzaje dachów: nad prezbiterium blaszany, nad nawą kryty gontem. W części nawowej na ścianach znajdują się płaskorzeźby, których autorstwo przypisuje się Władysławowi Skoczylasowi. Ściana tęczowa i sklepienie w prezbiterium pokryte są malowidłami.
Obok kościoła, do rejestru zabytków wpisana została również drewniana dzwonnica. Wzniesiona została na planie kwadratu, a zwieńczona dachem namiotowym.
Kościół dostępny z zewnątrz, wewnątrz po nabożeństwach.
Oprac. Bartłomiej Modrzewski, OT NID w Warszawie, 07.11.2014 r.
Rodzaj: kaplica
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_BK.206522, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_14_BK.247001