Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Świętej Trójcy - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Świętej Trójcy


kościół pocz. XVI w. Jaworzno

Adres
Jaworzno

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. oleski, gm. Rudniki

Parafia została utworzona być może już w XIV w., ale jej istnienie jest udokumentowane od 1453 r.

W XVI w. została włączona jako filia do parafii w Parzymiechach i ponownie erygowana w 1919 r. Mimo to w latach 1570-1660 kościół fil. był rzeczywistym centrum życia liturgicznego parafii, ponieważ kościół parafialny w Parzymiechach użytkowany był przez wyznawców kalwinizmu. Obecny kościół został zbudowany na początku XVI w., przed rokiem 1522. Jego pierwszy znany opis pochodzi z 1669 r., dość ogólnie informowano w nim, że kościół jest „drewniany, z zakrystią i dzwonnicą, kryty gontem oraz z drewnianą podłogą”. W 1767 r. do kościoła dostawiono otwartą do wnętrza nawy kaplicę północną, a naprzeciw niej w 1922 r. - nieco większą kaplicę południową, tworząc w ten sposób rodzaj transeptu. W tym samym roku przedłużono w kierunku zachodnim nawę oraz dostawiono nową wieżę. W latach 1924-26 kościół został od zewnątrz oszalowany, a w latach 70.i 80. XX w. - gruntownie odnowiony. Po 1972 r. wybudowano dzwonnicę, na parterze której urządzona jest kostnica.

Historia

Parafia została utworzona być może już w XIV w., ale jej istnienie jest udokumentowane od 1453 r. W XVI w. została włączona jako filia do parafii w Parzymiechach i ponownie erygowana w 1919 r. Mimo to w latach 1570-1660 kościół fil. był rzeczywistym centrum życia liturgicznego parafii, ponieważ kościół parafialny w Parzymiechach użytkowany był przez wyznawców kalwinizmu. Obecny kościół został zbudowany na początku XVI w., przed rokiem 1522. Jego pierwszy znany opis pochodzi z 1669 r., dość ogólnie informowano w nim, że kościół jest „drewniany, z zakrystią i dzwonnicą, kryty gontem oraz z drewnianą podłogą”. W 1767 r. do kościoła dostawiono otwartą do wnętrza nawy kaplicę północną, a naprzeciw niej w 1922 r. - nieco większą kaplicę południową, tworząc w ten sposób rodzaj transeptu. W tym samym roku przedłużono w kierunku zachodnim nawę oraz dostawiono nową wieżę. W latach 1924-26 kościół został od zewnątrz oszalowany, a w latach 70.i 80. XX w. - gruntownie odnowiony. Po 1972 r. wybudowano dzwonnicę, na parterze której urządzona jest kostnica.

Opis

Kościół wolnostojący, otoczony cmentarzem z drewnianą dzwonnicą w północno - wschodnim narożu oraz starymi drzewami, tworzącymi wyraźny akcent w okolicznym, płaskim terenie. Orientowany, zbudowany na planie krzyża łacińskiego, którego ramiona tworzą dwie prostokątne, zamknięte trójbocznie kaplice. Prezbiterium krótsze, dwuprzęsłowe, zamknięte trójbocznie. Od południa przylega prostokątna kruchta, od północy, pomiędzy ścianą kaplicy a prezbiterium - kwadratowa zakrystia. Bryła kościoła jest jednowieżowa, z jednokalenicowy, dwuspadowym dachem nad nawą i prezbiterium, wokół którego biegnie szeroki, nadwieszony okap. Wieża w ok. 2/3 wtopiona w bryłę kościoła. Zbudowany w konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce, wieża w konstrukcji słupowej, ściany zakrystii betonowe. Stropy płaskie, drewniane. Dachy kryte gontem, wieżyczka na sygnaturkę i latarnia wieży obite blachą. Konstrukcja więźby dachowej wzmocniona zewnętrznymi zaczepami ze skośnymi, krótkimi mieczami, zdobionymi ukośnymi, zdwojonymi wałkami. Elewacje górnej kondygnacji wieży w górnej części dekorowane są wyciętymi w desce arkadami, z pozornymi uskokami pomiędzy nimi. Analogiczne arkadki - między zaczepami przy prezbiterium. Cały kościół szalowany deskami w układzie pionowym. Okna w kościele są prostokątne, z półkolistymi nadświetlami. Wnętrze jednonawowe z chórem muzycznym wspartym na dwóch słupach. Wyposażenie kościoła zróżnicowane, z najstarszymi elementami z przełomu XVII i XVIII w. (ołtarz główny).

Z zewnątrz ogólnodostępny, wnętrza dostępne podczas nabożeństw lub po uzgodnieniu z księdzem proboszczem.

Oprac. Ewa Kalbarczyk-Klak, NID OT Opole, 28.08.2014 r.

 

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.18490, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.19083