Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Barbary - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Barbary


kościół przełom XV/XVI w. Jaszkowo

Adres
Jaszkowo

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. śremski, gm. Brodnica

Pierwsza wzmianka o wsi Jaszkowo pochodzi z 1266 r.Właściciel wsi Chwalimir z rodu Borków, przekazał ją wówczas na rzecz katedry poznańskiej.

Potwierdza to bulla Przemysła II z 1278 r. Wieś pozostawała w rękach kościelnych do końca XIV w. Na przełomie XIV i XV w. powróciła do Borków Gryżyńskich. Od 1400 r. dokumenty wzmiankują rodzinie Gryżyńskich lub Jaszkowskich z Jaszkowa. Pod koniec XVI w. właścicielem jest Jerzy Lwowski z Ostroroga. Następnie wieś przechodzi przez ręce kilku rodów, w 1784 r. zostaje sprzedana rodzinie Szołdrskich, którzy to będą jej właścicielami do II wojny światowej. Po II wojnie światowej majątek został znacjonalizowany i utworzono w nim RSP. Pierwsza wzmianka o parafii jaszkowskiej pochodzi z 1453, Późnogotycki kościół p.w. św. Barbary (pierwotnie także śś. Katarzyny, Doroty, Piotra i Pawła) został zbudowany ok. poł. XV w. z fundacji Borków z Gryżyny, Andrzeja Jaszkowskiego. W 1 poł. XVI w. został przebudowany przez Ostrorogów Lwowskich. Pod koniec XVI w. Bojanowscy oddali kościół luteranom. W ręce katolików powrócił w 1622 r. Odnowiony w XVIII wieku. W latach 50. XX wieku wnętrze ozdobiły polichromie.

Opis

Kościół p.w. św. Barbary usytuowany jest na północnym skraju wsi, przy drodze na cmentarz, na północ od zabudowań Centrum Hippiki, na niewielkiej parceli otoczonej ogrodzeniem z siatki. Jest to budynek murowany z cegły, na fundamencie kamiennym. Jednonawowy na rzucie prostokąta, trójprzęsłowy z dwuprzęsłowym prawie kwadratowym, węższym prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Od północy przylega zakrystia z przedsionkiem. Jednokondygnacjowy korpus wzmocniony uskokowymi szkarpami, nakryty jest dachem dwuspadowym krytym dachówką, zamkniętym szczytami schodkowymi: ze sterczynami od zachodu i z pobielanymi płycinami zamkniętymi półkoliście od wschodu. Prezbiterium nakryte dachem pięciopołaciowym z kalenicą wchodzącą we wschodni szczyt korpusu. Elewacje nieotynkowane, widoczny wyraźnie wydzielony cokół ceglany z domieszka kamienia polnego. Fasada zachodnia jednoosiowa z portalem zamkniętym półkoliście, flankowana dwoma ukośnie ustawionymi uskokowymi przyporami. Tynkowany fryz płycinowy oddziela przyziemie od schodkowego szczytu sterczynami. W elewacji południowej nawy ostrołukowe okna i portal rozdzielone uskokowymi przyporami. Nad ostrołukowymi oknami w elewacji południowej prezbiterium tynkowany fryz płycinowy a nad gzymsem koronującym gotycka wystawka zwieńczona szczytem ze sterczynami. Naroża zamknięcia prezbiterium podparte uskokowymi przyporami. Nawę od prezbiterium oddziela niski ostrołukowy otwór tęczowy. Oba pomieszczenia przykryte są sklepieniami gwieździstymi. Wnętrze zdobi barokowy ołtarz główny z 1710 r. i dwa rokokowe ołtarze boczne z 1 ćw. XVIII w. oraz ściana tęczowa ozdobiona polichromiami. Na wsch. od kościoła położona jest stara drewniana plebania. W latach 1856-77 mieścił się tu pierwszy dom generalny i nowicjat Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Maryi, w którym często bywał Edmund Bojanowski, założyciel zgromadzenia. Po południowo-zachodniej stronie kościoła położona jest kaplica grobowa Szołdrskich. Zbudowana w2 poł. XIX w. w stylu neogotyckim jest niewielką budowlą na planie prostokąta, oszkarpowaną, ze szczytem zwieńczonym pięcioma filarkami o pulpitowych daszkach. Na terenie dawnego cmentarz przykościelnego zachowane są XIX-wieczne nagrobki oraz stoi współczesna metalowa dzwonnica.

Dostępny z zewnątrz. Msze św. w niedziele i święta godz. 9:30, w czwartki o godz. 19:00 latem, o godz. 18:00 zimą 16.00

oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 25-11-2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.167576, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.55279