Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

założenie dworsko-parkowe - Zabytek.pl

założenie dworsko-parkowe


pałac 1880 r. Jankowo

Adres
Jankowo, 10

Lokalizacja
woj. kujawsko-pomorskie, pow. inowrocławski, gm. Pakość - obszar wiejski

Zespół reprezentuje jeden z największych, na pograniczu kujawsko-wielkopolskim, kompleksów składający się z obszernego parku, folwarku i budynku rezydencjonalnego.

Pałac stanowi obiekt wysokiej klasy utrzymany w stylistyce neogotyku angielskiego. Wiązany z działalnością Friedricha Augusta Stülera, zwłaszcza pałacem w Rokosowie, oraz grupą wielkopolski pałaców neogotyckich m.in. w Będlewie i Gościeszynie.

Historia

Pierwsza wzmianka o właścicielu majątku w Jankowie - Andrzeju Jankowskim - pochodzi z 2. połowy XVI wieku. Od 1863 roku dobra w posiadaniu rodziny Hepner. Prawdopodobnie budowa obecnego pałacu nastąpiła za sprawą Adolphiny Sturssberg z domu Hepner lub jej męża Paula Strussberga. Pierwszy etap budowy przypadł na lata około 1880-1889. Projekt pałacu powstał kręgu Friedricha Schinkla. Analogie z pałacem w Rokosowie wskazywać mogą na autorstwo  Friedricha Augusta Stülera. Obiekt rozbudowany około 1900 roku. Majątek funkcjonował jako majorat z dziedziczeniem w linii żeńskiej. Prócz Jankowa w skład majątku wchodził folwark Ludwiniec. W rękach potomkiń Hepnerów zespół pałacowo-parkowy oraz folwarki pozostały do 1946 roku. Po przejęciu przez Skarb Państwa część gruntów została rozparcelowana, a z pozostałych stworzono Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną z siedzibą główną w budynku pałacu. Po roku 1989 sprywatyzowany. Od tamtego czasu kilkukrotnie zmieniał właścicieli. Park pałacowy w stylu krajobrazowym zaprojektowany przez Johannesa Larssa, absolwenta szkoły ogrodniczej w Budziszynie, działającego od połowy lat 60. XIX wieku w Bydgoszczy.    

Opis

Zespół usytuowany pomiędzy zachodnim brzegiem jeziora Pakoskiego a łukiem drogi krajowej nr 255, na wysokości wsi Jankowo. Budynek pałacu w stylu neogotyku angielskiego wydłużonym rzucie założonym na osi północ-południe od brzegu jeziora oddzielony parkiem. Od jeziora pierwotnie otwarta szeroką osią widokowa na elewację ogrodową pałacu. Obszar parku o urozmaiconej rzeźbie terenu z systemem stawów połączonych kanałami i przepławkami oraz malowniczo wijącą się siecią drożną. Na powierzchni 7,8 ha zinwentaryzowano 900 drzew reprezentujących 43 gatunki. Reprezentacyjna aleja parkowa w północnej części parku łączy drogę 255 z zatartym obecnie podjazdem przed zachodnią elewacją. Bryła pałacu silnie addycyjna. Budynek w części południowej piętrowy z użytkowym poddaszem przesłoniętym attyką i krenelażem, w północnej parterowy. Dominantę stanowi czterokondygnacyjna wieża z arkadową formą ostatniego poziomu, wtopiona w skrzydło południowe oraz okrągła wieża klatki schodowej w narożu południowo-zachodnim, zwieńczona krenelażem na machikułach. Pałac zachował bogaty detal zewnętrzny tworzący eklektyczną mieszaninę form gotyckich. Z wystroju wnętrz zachowane jedynie w sieni sklepienia krzyżowe na gurtach, wsparte na żeliwnych kolumnach i konsolach z dekoracją roślinną. Dawny reprezentacyjny dziedziniec przed fasadą skomunikowany od zachodu z rozległym obszarem, otoczonego kamiennym i ceglanym murem, folwarku. Na terenie zachowane murowane budynki gospodarcze o skromnych cechach ceglanego neogotyku. Budynek dawnych stajni dwukondygnacyjny, wzniesiony z cegły dwubarwnej z rzeźbami głów zwierzęcych w tondach. Parter nakryty sklepieniami krzyżowymi i żaglastymi z gurtami, spoczywającymi na żeliwnych kolumnach. W części pn.-zach. budynki czworaków o zatartych cechach stylowych.

Dostęp do zabytku ograniczony - własność prywatna. Częściowo dostępny park z eksponowaną bryłą pałacu.  

Oprac. Piotr Dąbrowski, 14.12.2014 r.

Bibliografia

  • Karta ewidencyjna zabytku architektury i budownictwa, Pałac Jankowo, oprac. Grzybowska.
  • Libicki, M., Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce, Poznań 1996.
  • Moszczyński, J., 2000, Archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu, Delegatura w Bydgoszczy.
  • Skuratowicz, J., Dwory i Pałace w Wielkim Księstwie Poznańskim, Poznań 1981, s. 110.

Rodzaj: pałac

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_04_ZE.41573, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_04_ZE.19086