Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl

grodzisko, st. 1


grodzisko Okres średniowieczny Izbicko

Adres
Izbicko

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. strzelecki, gm. Izbicko

Grodzisko stożkowate w Izbicku było zapewne obiektem o charakterze  strażniczo-mieszkalnym oznaczonym na archiwalnej mapie z 1937 r.

jako Koppietz Pl. (niem.). Być może była to  średniowieczna siedziba rycerska posadowiona na krawędzi terasy rzeki Suchej. Relikt ten, zlokalizowany w dawnym obszarze Lasów Izbickich, na terenie niegdyś podmokłym wśród licznych strumyków dopływów Suchej i Chrząstawy, mając czytelną formę terenową, jest ważnym elementem krajobrazu kulturowo-przyrodniczego strzeleckiego regionu dorzecza rzeki Chrząstawy, wzbogacającym naszą wiedzę o średniowiecznym osadnictwie, jego zasięgu i szczególnym charakterze strażniczo-obronnym.

Usytuowanie i opis

Grodzisko położone jest w widłach rzeki Suchej i jej dopływu zwanego Piecową Rzeką, przy skraju lasu, po północnej stronie stawów utworzonych na podmokłych terenach, wzdłuż rzeki Suchej. W odległości około 1500 m na wschód od przysiółka Utrata, około 1250 m na południe od cmentarza w Krośnicy. W południowo-zachodnim narożu działki gruntowej nr 1219, w kwartale leśnym nr 181.

Opis stanowiska: grodzisko stożkowate założone na planie zbliżonym do koła. Stożek otoczony jest fosą i wałem, które noszą ślady zniszczeń i deformacji głównie przez podmywanie wodą rzeki. Średnica nasypu stożka u podstawy wynosi około 27x24 m, u góry (płaszczyzna majdanu) około 17 m, a jego wysokość około 2,5 m. Stożek otoczony jest fosą o szerokości około 5 m i głębokości około 2 m. Przez większą część roku jest ona wypełnioną wodą. Całość otoczona jest wałem zewnętrznym o szerokości u podstawy około 10 m i wysokości około 1-1,5 m. Od strony północnej widoczne są ślady drugiej fosy zewnętrznej. Powierzchnia całkowita ówczesnego grodu mogła wynosić około 2000 m2. 

Historia

Grodzisko było penetrowane powierzchniowo przez archeologów niemieckich przed 1945 r. Archeolodzy polscy, w 1957 r. Józef Kaźmierczyk, a w 1976 r. Klemens Macewicz, przeprowadzili badania powierzchniowe i sondażowe. W 1985 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację obiektu przeprowadził zespół pod kierunkiem Elwiry Holc z Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu. W wyniku tych badań archeolodzy określili chronologię grodziska na okres średniowieczny (XIII/XIV - XV w.). 

Stan i wyniki badań

Grodzisko znane było już od 1 ćw. XX w., kiedy to obiekt był rozpoznawany przez archeologów niemieckich. W 1957 r. J. Kaźmierczyk z Uniwersytetu Wrocławskiego z zespołem przeprowadził badania powierzchniowe i sondażowe obiektu. W 1976 r. archeolodzy K. Macewicz i W. Romiński wykonali wykopaliskowe rozpoznanie obiektu zakładając wykop przez majdan, wał i fosę. Odkryli liczne ruchome zabytki archeologiczne, warstwę kulturową oraz wykonali dokumentację opisową i fotograficzną grodziska. Znaleźli liczne ułamki naczyń glinianych obtaczanych i toczonych, grudy polepy, węgle drzewne, bryłki żużli, kawałki kości zwierzęcych oraz przedmioty żelazne: groty kuszy, grot strzały, noże, sierp, gwoździe, haki i inne. Warstwa kulturowa ma miąższość na majdanie około 0,5 m. W centrum majdanu odkryto relikty fundamentu prawdopodobnie podpiwniczenia wieży mieszkalnej, która uległa spaleniu. Korona wału była wzmocniona glinianą warstwą, w której odkryto negatyw po ukośnie wbitym słupie palisady. Zapewne na wale stał ostrokół. Fosa okalająca stożek zasilana była wodą ze strumieni przepływających obok. W 1985 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację obiektu przeprowadził zespół pod kierunkiem E. Holc. Znaleziono kilkanaście fragmentów naczyń glinianych oraz potwierdzono formę terenową tego grodziska. Badacze określili funkcjonowanie obiektu na XIV w. Obecnie jest on mocno zdeformowany i jest nieustannie podmywany przez rzekę. Na majdanie widoczne są zagłębienia po wkopach i wykarczowanych pniach. Obecnie obiekt porastają drzewa i krzewy.  W 1988 r. wykonano plan warstwicowy grodziska.

Grodzisko widoczne w krajobrazie leśnym jako stożek otoczony wodą, położone jest na gruntach Lasów Państwowych Leśnictwo Izbicko, przy północnej krawędzi rozległych malowniczych stawów utworzonych na podmokłych terenach, wzdłuż rzeki Suchej. Dojście około 1,5 km z przysiółka Utrata groblami wzdłuż stawów w kierunku wschodnim.

Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 21.05.2020 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.4384, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1140500