Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

piec garncarski - Zabytek.pl

piec garncarski


przełom XIX/XX w. Iłża

Adres
Iłża

Lokalizacja
woj. mazowieckie, pow. radomski, gm. Iłża - miasto

Piec garncarski posiada duża wartość naukową.Jego unikatową w skali kraju cechą jest zachowana wapienna obudowa, której zadaniem była ochrona przed zaprószeniem ognia.

Historia

Garncarstwo w Iłży związane jest z historią miasta i jego mieszkańców. Okres największej świetności tego rzemiosła przypadał na koniec XVI i 1. połowę XVII wieku. Na osłabienie rękodzielnictwa w znacznym stopniu wpłynęły działania wojenne w czasie potopu szwedzkiego. W 1668 r. w Iłży działało już tylko siedmiu garncarzy. W XVIII i XIX w. próbowano odbudować lokalną profesję, jednak nigdy już nie odzyskała ona dawnej świetności. Spowodowane to było zarówno powstaniem Fabryki Fajansu Sunderlanda jak i upowszechnieniem się bardziej wytrzymałych naczyń blaszanych i żeliwnych. Po 1945 r. iłżeccy garncarze zajmowali się głównie wyrobem ceramiki pamiątkowej.

Piec garncarski na ul. Wójtowskiej należał do rodziny Patuszkiewiczów. Jego najstarszą cześć stanowi kamienna obudowa, wzniesiona prawdopodobnie w 1. poł. XIX w. przez Kacpra Pastuszkiewicza. Wiadomo, że w 1930 r. wymieniono zniszczone sklepienie obiektu na ceglane. Do 1948 r. wewnątrz obudowy znajdował się jeden piec. Drugi został wybudowany w 1948 r. przez ostatniego garncarza, Stanisława Pastuszkiewicza. Piece wykorzystywał do swojej śmierci w 1962 roku.

Opis

Piec garncarski położony jest w północnej części Iłży, przy ulicy Wójtowskiej, tuż za budynkiem nr 63, około 15 m od drogi w głębi działki.

W rzeczywistości budowla składa się z dwóch pieców otoczonych obudową, stanowiącą ochronę przed zaprószeniem ognia. Wybudowana ona została z kamienia osadowego i ma kształt nieregularnego, ściętego stożka o wysokości 7-8 m, średnicy u podstawy 4,2 m, w zwieńczeniu ok. 1 m. Grubość jej murów waha się od 60 do 70 cm. Od południa znajduje się otwór wejściowy. Starszy i większy piec usytuowany jest z lewej strony i był wykorzystywany do wypalania naczyń. Posiada ponadto fundament kamienny przez co jest wyższy. Młodszy, powojenny piec, znajdujący się z prawej strony, służył do wypalania niewielkiej ceramiki dekoracyjnej.

Stanisław Pastuszkiewicz, ostatni użytkownik pieca, uważany był za jednego z najwybitniejszych garncarzy iłżeckich. Wyspecjalizował się w rzeźbie ceramicznej. Był laureatem wielu konkursów krajowych i zagranicznych.

oprac. Bartłomiej Modrzewski, 2013 r.

Rodzaj: 

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_BL.45064, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_14_BL.29311