Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dworzec kolejowy - Zabytek.pl

dworzec kolejowy


infrastruktura kolejowa 1905 r. Iława

Adres
Iława, Dworcowa 3

Lokalizacja
woj. warmińsko-mazurskie, pow. iławski, gm. Iława (gm. miejska)

Dworzec wzniesiony w stylu historyzującym (neogotyk), z zachowanym we wnętrzach oryginalnym wyposażeniem.

Stacja kolejowa, poprzez rozbudowany program użytkowy, zaświadcza o znaczącej roli Iławy w dziejach regionu.

Historia

Pierwszy dworzec w Iławie została oddany do użytku w 1872 r. w związku z uruchomieniem połączenia kolejowego z Torunia do Wystruci (Insterburg, dziś Czerniachowsk w Obwodzie Kaliningradzkim). Nowy, istniejący do dziś, budynek dworca wybudowano w 1905 r. Iławy była wówczas ważnym węzłem kolejowym, punktem przecięcia dwóch magistralnych linii kolejowych: od 1872r. toruńsko - wystruckiej oraz od 1876-1877 malborsko - mławskiej (Mława-Iława-Prabuty-Malbork). Ponadto w 1902r. uruchomiono jednotorową linię na trasie Iława - Nowe Miasto Lubawskie - Brodnica. Po pierwszej wojnie światowej ze stacji Iława Główna codziennie odjeżdżały do Berlina, Warszawy, Wrocławia, Olsztyna i Malborka. W okresie międzywojennym, wg ówczesnej nomenklatury, dworzec w Iławie zaliczał się do dworców pierwszej klasy. Po zakończeniu drugiej wojny światowej dworzec przeszedł na własność PKP. Istnienie ważnego węzła kolejowego zadecydowało o przeniesieniu do Iławy władz powiatowych, które dotychczas znajdowały się w Suszu. W okresie tym większość nowych mieszkańców Iławy stanowili kolejarze. Przez kolejne lata dworzec wykorzystywany był zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. W 2006 r. wpisany został do rejestru zabytków. W latach 2010-1012 przeprowadzono remont generalny budynku (rewitalizacja). W 2011 r. do rejestru zabytków wpisano również zespół peronów w postaci zadaszeń oraz tunelu przejścia podziemnego z wyjściami na perony nr 1,2 3. Stacja kolejowa w Iławie obsługuje obecnie ruch pasażerski i towarowy.

 

Opis

Dworzec w Iławie zlokalizowany jest w południowo-wschodniej części miasta, elewacją frontową usytuowany w kierunku północno - zachodnim. Naprzeciw dworca, na wyniesieniu, znajdują się dwie zabytkowe, kolejowe wieże wodne z okresu rozbudowy stacji kolejowej. Dworzec w Iławie otrzymał charakter reprezentacyjny. Jest to budynek wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta, murowany z cegły, podpiwniczony, o rozbudowanej bryle. Elewacje licowane cegłą klinkierową, detale tynkowane (gzymsy, fryzy, blendy), otwory okienne zamknięte łukiem odcinkowym oraz ostrołukowo. Stanowiąca dominantę bryła główna dwukondygnacyjna z użytkowym poddaszem przekryta dachem naczółkowym krytym dachówką ceramiczną (w połaciach dachowych wystawki); w elewacji frontowej (zachodniej) przypory oraz ryzalit zwieńczony schodkowym szczytem, gdzie rozmieszczony został zamknięty ostrołukowo zespół okien witrażowych prezentujących m.in. z herb Iławy (witrażowa stolarka okienna w obu ryzalitach elewacji wzdłużnych). Dobudówki do bryły głównej niższe, przekryte różnymi rodzajami dachów (płaski, trój i wielospadowy). Po stronie północno-wschodniej do budynku dostawione pomieszczenie, nad którym znajduje się taras. Wewnątrz budynku dworca zachowany historyczny rozkład pomieszczeń. Strop pomieszczenia centralnego - hali recepcyjnej zdobią płyciny z motywami roślinnymi oraz ukazujące herby miast i dawnej prowincji wschodniopruskiej. W budynku znajdują się również restauracja i kasy, które oddzielają od hali głównej trzy prostokątne filary sklepione łukami odcinkowymi. Ściany wewnątrz zdobione motywem wici roślinnej. Okna kas biletowych historycznie zachowane, podobnie dekorowane, drewniane okładziny ścian, boazeria, stolarka otworowa, balustrady schodów oraz posadzka w poczekalni. Budynek po remoncie kapitalnym.

Zabytek dostępny.

Oprac. Maurycy Domino, 8.12.2014 r.

Rodzaj: infrastruktura kolejowa

Styl architektoniczny: neogotycki

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_28_BK.135344, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_28_BK.251506