Jest też przykładem standardowych rozwiązań przestrzenno-formalnych z lat ok. 1750-1825.

Historia

Parafia w Idzikowie istniała już ok. 1340 r., a tutejszy kościół parafialny wzmiankowany został dopiero w 1500 r. W czasie reformacji, w latach 1560-1623 użytkowany był przez ewangelików, a po 1624 r. przez katolików, początkowo jako filialny. Parafię w Idzikowie erygowano ponownie w latach 1661-1664. Według Köglera murowany kościół we wsi miał być wzniesiony w 1480 r., a wg Lutscha — w XVI w. Jednoznaczne datowanie jest trudne, ponieważ w architekturze Ziemi Kłodzkiej formy późnogotyckie stosowano jeszcze w końcu XVI w. Występują one także w architekturze obecnego kościoła (kamienny gzyms cokołowy nawy, ostrołuczne otwory w zach. jej części, profilowana archiwolta portalu). Najpóźniej, w XVI w. zbudowano co najmniej dwukondygnacjową wieżę, której przyziemie z murami o grubości 2 m i piętro ma także cechy późnogotycko-renesansowe (gzyms cokołowy, sklepienie krzyżowe przyziemia, sklepienie kolebkowe piętra, o podwyższonej strzałce). W 2 poł. lub w k. XVI w. kościół remontowano i ozdobiono elewacje sgraffitem, a w 1674 r. zbarokizowano go, przebudowano wieżę. W 1732 r. umieszczono na niej zegar. W latach 1793-1794 r. kościół został radykalnie przebudowany. Znacznie przedłużono nawę, dobudowano do niej dwie dwukondygnacjowe przybudówki z emporami i wzniesiono nowe prezbiterium. Nawę nakryto stropem z fasetą. Wykonano listwowe portale, nadal we wczesnobarokowych formach. Niektóre otwory w nowszej części kościoła ujęto kamiennymi portalami o cechach późnogotycko-renesansowych. Odkuto je jeszcze według wzorów z XVI w. lub wtórnie wykorzystano portale starsze. W nawę wbudowano nowy chór muzyczny połączony z drewnianymi emporami, które przebudowano w pierwszych dziesięcioleciach XIX w. W 4 ćw. XIX w. malarz Joseph Krachwitz z Ząbkowic wykonał nową polichromię wnętrz kościoła utrzymaną w stylu neobaroku. W XIX w. przebudowano okna izby dzwonowej na neogotyckie, ostrołuczne. W 1 poł. XX w. odnowiono kościół likwidując podział ramowy elewacji. W 1935 wyremontowano wieżę. Renowację ołtarzy prowadził rzeźbiarz Rosenberger z Pławnicy.

Opis

Kościół w Idzikowie stoi na nieregularnej platformie wyniesionej ponad poziom głównej ulicy wiejskiej. Jest częściowo otoczony murem kościelno-cmentarnym z bramą, przy której znajduje się barokowa figura Św. Jana Nepomucena z 1747 r. Orientowany kościół w Idzikowie jest murowany z kamienia, tynkowany, jednonawowy, jednowieżowy, z wyodrębnionym prezbiterium i z przybudówkami. Jednoprzęsłowe, półkoliście zamknięte prezbiterium nakryte jest sklepieniem kolebkowym i konchą z lunetami. Nad nawą założony jest strop z fasetą, a nad prezbiterium i nawą — wspólny dach. Elewacje prezbiterium zwieńczone są profilowanym gzymsem, a elewacje nawy —gzymsem deskowym. Czworoboczna, pięciokondygnacjowa wieża z zegarem i kamiennym, profilowanym gzymsem nakryta jest jednoprześwitowym hełmem. Istnieją kamienne portale, w tym te o formach późnogotycko-renesansowych. Wnętrza kościoła ozdobione są polichromią komponowaną w duchu neobaroku, ale głównie z wykorzystaniem ornamentu neoklasycystycznego. Nisze okienne prezbiterium dekorowane są motywem medalionów i ornamentem wstęgowo-cęgowym, a łuk tęczowy i podłucza empor — płycinami z wicią akantu oraz kampanulami. Strop nawy ozdobiony jest plafonami z przedstawieniami: Zwiastowania, Koronacji Marii i z wizerunkiem Św. Cecylii, ujętymi malowanymi ramami i dekoracją ornamentalną. W starszej, zach. części nawy zachowane są pozostałości gotyckiego portalu i ostrołuczne otwór wejściowy i okna. Balustrada drewnianego chóru muzycznego opartego na filarach łączy się z balustradą empor. Jest ozdobiona kratownicą i kanelowanymi pilastrami wyciętymi z desek. Na wyposażenie kościoła składają się: barokowo-rokokowy ołtarz główny z bramkami (ok. 1760 r.), zapewne z warsztatu Michaela Ignatza Klahra Młodszego, dwa neobarokowe ołtarze boczne z 4 ćw. XIX w., drewniana, wczesnobarokowa ambona (1679 r.), renesansowa, kamienna chrzcielnica (1585 r.), późnobarokowo-neoklasycystyczny prospekt organowy (1825 r.), figury i obrazy z lat ok. 1760-1900, neorenesansowe ozdobne boazerie-meble w prezbiterium (k. XIX w.) i stolarka drzwiowa, w tym drzwi opierzone.

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 06.07.2015 r.