Siedziba parafii prawosławnej.

Historia

Pierwsza cerkiewka (kaplica) prawosławna w Horostycie, należącej do parafii w Opolu, powstała przed 1521 r.; od 1596 r. greckokatolicka. Samodzielna parafia notowana od 1699 r. Kolejna cerkiew, trójdzielna z dzwonnicą nad babińcem, została wzniesiona w XVII w. Obecna wybudowana (lub przebudowana z poprzedniej) ok. 1702 r. kosztem Kopciów, właścicieli majątku. Gruntownie remontowana i przebudowana ok. 1775-1788 (dodane nowe prezbiterium z zakrystiami oraz babiniec, który w 1848 r. połączono z nawą). W 1875 r. parafia została włączona do prawosławnej eparchii chełmskiej. Cerkiew remontowana w latach 1860-1880 (przebudowa dachu, wykonanie nowego ikonostasu). W 1861 wybudowano dzwonnicę; przed 1914 r. do cerkwi dobudowano obecną kruchtę. W latach 1915-1917 cerkiew użytkowana okazjonalnie, w 1947 r. parafia zlikwidowana wskutek wysiedlenia ludności prawosławnej; w 1953 r. powołana ponownie. W latach 2006-2007 cerkiew i dzwonnica zostały poddane gruntownemu remontowi obejmującemu: wymianę fundamentów, podwalin, zniszczonych elementów konstrukcyjnych ścian i dachu, szalunków zewnętrznych, podłóg; remont poszycia dachowego, stolarki okiennej i drzwiowej oraz konserwację ikonostasu.

Opis

Zespół cerkiewny, składający się z cerkwi i dzwonnicy, usytuowany jest na zach. krańcu wsi; od pd. sąsiaduje z cmentarzem grzebalnym.

Cerkiew. Orientowana. Wzniesiona na trójczłonowym planie złożonym z prostokątnej nawy, nieco węższego, równego nawie, zamkniętego trójbocznie prezbiterium z zakrystiami po bokach oraz niewielkiej, niskiej kruchty (babińca) od zach. Drewniana, zbudowana w konstrukcji wieńcowej, oszalowana; ściany nawy wzmocnione lisicami. Posadowiona na ceglanej podmurówce. Więźba dachowa konstrukcji krokwiowo-belkowej, z dwoma rzędami skośnych stolców. Dachy pokryte gontem: nad nawą i prezbiterium dwuspadowy o wspólnej kalenicy, przedłużony pulpitowo na zakrystie; nad prezbiterium zamknięty trójpołaciowo; nad kruchtą dwuspadowy. Na kaplicy kopułka ze ślepą latarnią zwieńczoną cebulastym hełmem z krzyżem, obita pozłacaną blachą. Wnętrze nakryte płaskimi stropami. Elewacje oszalowane pionowo deskami z listwowaniem; szczyt kruchty szalowany w jodełkę; pod okapami ozdobne listwy w formie lambrekinów. Okna prostokątne, wielokwaterowe, w prezbiterium i kruchcie zamknięte półkoliście, ujęte deskowymi obramieniami. We wnętrzu zachowany późnoklasycystyczny ikonostas z 1880 r., ołtarze boczne, ikony z XVII- XIX w.

Dzwonnica. Wolno stojąca, wzniesiona na planie kwadratu, dwukondygnacjowa. Drewniana, zbudowana w konstrukcji zrębowo-słupowej, oszalowana. Dolna kondygnacja szersza, nakryta wydatnym zadaszeniem, górna węższa z prostokątnymi przeźroczami, nakryta dachem namiotowym pod gontem i zwieńczona pozłacaną kopułką z krzyżem.

Zabytek dostępny z zewnątrz. Zwiedzanie po uzgodnieniu tel.[082] 591-48-92.

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 20.11.2014 r.