Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół dworski - Zabytek.pl

zespół dworski


dwór XIX w. Hieronimowo

Adres
Hieronimowo

Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. białostocki, gm. Michałowo - obszar wiejski

Założenie dworsko-ogrodowe w Hieronimowie posiada walory historyczne związane z wybitnymi właścicielami tego majątku: Radziwiłłami (w szczególności bohaterem wojen napoleońskich Dominikiem Hieronimem Radziwiłłem) oraz gen.

Kazimierzem Dziekońskim, uczestnikiem powstania kościuszkowskiego, wojen napoleońskich oraz powstania listopadowego. Ruiny klasycystycznego dworu, klasycystyczna oficyna i pochodzący z 1. poł. XIX w. spichlerz posiadają też walory artystyczne. Architektura wraz z krajobrazowym parkiem tworzą malowniczy i cenny zespół zabytkowy.

Historia

Nazwa Hieronimowo pochodzi od imienia jednego z Radziwiłłów właścicieli majątku na przełomie XVIII i XIX wieku. Chodzi tu najpewniej o Hieronima Wincentego (zm. 1786), podkomorzego litewskiego, starostę mińskiego lub jego syna i spadkobiercę Dominika Hieronima Radziwiłła (1786-1813), pułkownika w wojsku Księstwa Warszawskiego i gwardii Napoleona, ordynata nieświeskiego i ołyckiego. Zmarł on ranny w bitwie pod Hanau, gdzie dowodził wsławionym w tym boju polskim szwadronem. Być może właśnie na cześć tego bohatera wojennego nadano nazwę założeniu dworskiemu. Założenie to powstało na przełomie XVIII i XIX w. na miejscu folwarku, który w XVII w. zwał się Nowa Wola. Gruntownej przebudowie założenie dworsko-ogrodowe zostało poddane przez nowego właściciela, którym od 1820 r. został gen. Kazimierz Dziekoński (1779-1849); postać wybitna: uczestnik powstania kościuszkowskiego, wojen napoleońskich (odznaczony krzyżem złotym i Legią Honorową) oraz powstania listopadowego (po powstaniu wywieziony do Wołogdy). On to w l. 20. XIX w. przebudował założenie wznosząc klasycystyczny pałac, oficynę oraz przekomponował park w duchu krajobrazowym. Wystawił też nowe budynki gospodarcze, z których do naszych czasów przetrwał murowany spichlerz. Generał zaprowadził tu wzorowe gospodarstwo wg najnowszych trendów w rolnictwie i hodowli. W 2. poł. XIX i na pocz. XX w. Hieronimowo należało do bratanicy generała Jadwigi z Dziekońskich Olizarowej 2- v. Rammowej i jej męża Aleksandra Ramma. W okresie międzywojennym majątkiem władali ich spadkobiercy. W 1939 r. władze radzieckie przekształciły majątek w sowchoz. W latach 1941-1944 zarządzali nim Niemcy. Po 1944 r. majątek, należący wówczas do Eugeniusza Ramma, przejął PGR. Pożary z lat 1943 i 1945 strawiły pałac i oficynę oraz inne budynki gospodarcze. W latach 1956-1958 odbudowano oficynę pałacową i odgruzowano pałac. W latach 70. XX w. utworzono tam Kombinat Rolny Michałowo, który zlikwidowano w 1993 roku. Następnie nieruchomości wydzierżawiono prywatnej osobie.

Opis

Zespół dworski w Hieronimowie zlokalizowany jest przy drodze wiodącej z Topolan do Nowej Woli, w odległości ok. 4 km od jednej, jak i drugiej wsi. W centrum założenia znajdują się ruiny murowanego dworu. Tuż obok na południowy-zachód od ruin stoi klasycystyczna, dwukondygnacjowa w części centralnej, nakryta dachem dwuspadowym, murowana i tynkowana oficyna. Na wsch. od ruin dworu i oficyny rozciąga się park krajobrazowy zamknięty dwoma stawami. Na południowy-zachód od oficyny, w gospodarczej części założenia zachował się murowany z kamienia i cegły spichlerz dworski pochodzący tak jak ruiny dworu i oficyna z lat 20. XIX wieku.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Tomasz Rogala, OT NID w Białymstoku, 15.12.2014 r.