Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl

grodzisko, st. 1


grodzisko X/XI – XII w. Grodzisk Duży

Adres
Grodzisk Duży

Lokalizacja
woj. mazowieckie, pow. ostrołęcki, gm. Czerwin

Grodzisko w Grodzisku Dużym jest przykładem grodziska pierścieniowatego z okresu wczesnego średniowiecza.

Od niego pochodzi nazwa miejscowości, jest świadectwem ciągłości osadnictwa na tym terenie (miejscowość pod nazwą Grodzysko odnotowana została już w 2 poł. XV w.).

Usytuowanie i opis

Grodzisko leży na prawym brzegu rzeki Orz na krawędzi niewielkiego wzniesienia. Pierwotnie był to teren podmokły, co decydowało o walorach obronnych lokalizacji. Dziś do grodziska od strony południowej przylega zniszczony park podworski, tereny podmokłe zachowały się po stronie zachodniej.

Grodzisko ma kształt koła, otoczone jest pojedynczym pierścieniem wałów. Wysokość wału od strony zewnętrznej dochodzi do 3,5 m. O strony północnej i północno - zachodniej zachowały się pozostałości fosy. Majdan, czyli wewnętrzna część grodziska ma średnicę 80 m. Wał został przerwany w dwóch miejscach w związku z pracami rolnym prowadzonymi tu jeszcze w latach 70-tych. Korona wału zniszczona została podczas sadzenia na niej drzew owocowych. Obecnie wał nadal porośnięty jest drzewami, majdan zaś wyłączono spod uprawy.

Grodzisko jest położone na gruntach gminnych, znajduje się na północnym skraju wpisanego do rejestru zabytków XIX-wiecznego parku podworskiego w Grodzisku Dużym.

Historia

Grodzisko datowane jest na X/XI - XII w.

Stan i wyniki badań

Grodzisko zostało odkryte w roku 1924. W roku 1965 I. Górska przeprowadziła badania sondażowe. W roku 1981 grodzisko zostało zarejestrowane podczas badań powierzchniowych Archeologicznego Zdjęcia Polski.

Wykop sondażowy zlokalizowano w miejscu zachodniej przerwy w wale. Stwierdzono, że szerokość podstawy wału wynosiła ok. 10 m. Ślady próchnicy drzewnej na całej wysokości wału świadczą wg badaczki o tym, że wał wzniesiono najprawdopodobniej w konstrukcji przekładkowej (grube dyle drewniane ułożone były warstwami na przemian podłużnie i poprzecznie do linii wału). U jego podnóża, od wewnątrz, odsłonięto spalone kawałki drewna oraz spore ilości polepy. Były to pozostałości umocnień, które po pożarze zsunęły się po stoku wału. Od strony zewnętrznej odsłonięto jeden dół posłupowy interpretowany przez I. Górską jako pozostałość umiejscowionej przed wałem ściany zaporowej.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Agnieszka Oniszczuk, OT NID w Warszawie, 26.09.2014 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_14_AR.42795, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_14_AR.1334066