Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

ratusz - Zabytek.pl

Adres
Grodków, Rynek 1

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Grodków - miasto

Przykład klasycystycznej architektury municypalnej, z zachowaną gotycko - renesansową wieżą.

Jeden z najważniejszych elementów tworzących układ zabytkowego, lokowanego w średniowieczu miasta.

Historia

Murowany ratusz istniał już w średniowieczu, jego relikty przetrwały w murach obecnego budynku (wieża, fragmenty piwnic). Po kolejnych pożarach ratusz był odbudowywany w latach 1551-57, 1688, 1840. Przed ostatnim pożarem ratusz był budowlą rozległą, jednak nieco przestarzałą - nowy budynek przy minimalnych kosztach budowy miał być nowoczesny i okazały. Pierwszy projekt, przewidujący budowę obszernego czteroskrzydłowego ratusza z dziedzińcem pośrodku nie został zrealizowany. Budynek o mniejszych rozmiarach, w klasycystycznej formie, zaproponował w projekcie z 1836 r. królewski radca budowlany Philippi z Opola i według niego odbudowano ratusz, z zachowaniem ocalałej z pożaru wieży. Przy budowie ok. 25% materiału stanowiła cegła rozbiórkowa ze starego ratusza, resztę dostarczyła miejska cegielnia. Fasada nowego ratusza miała ok 35 m długości. Budynek miał trzy kondygnacje i kryty był płaskim dachem. Mieścił m.in. sklepy, strażnicę z aresztem, siedzibę landratury i wagę miejską. Na pierwszym piętrze znajdowała się sala obrad. Wystrój ratusza tworzyły m.in. obrazy oraz wykuty w kamieniu herb biskupa Balthazara, fundatora wcześniejszej odbudowy. W latach 30-tych XX wieku ratusz został przebudowany (m.in. zmieniono rozkład wnętrz). Przebudowa ta zatarła klasycystyczny charakter obiektu. W ostatnich latach ratusz został odrestaurowany.

Opis

Ratusz położony jest pośrodku prostokątnego rynku, w centrum układu staromiejskiego. Wzniesiony na rzucie w kształcie litery C, przy czym główne wejście i skrzydła boczne znajdują się po stronie południowej, a od północy w korpus budynku wtopiona jest wieża. Murowana klatka schodowa znajduje się pośrodku głównego skrzydła, a w północno - zachodnim narożniku zejście do sejfu. Budynek częściowo podpiwniczony, o jednotraktowym układzie wnętrz, z korytarzem od strony wewnętrznego dziedzińca. Część pomieszczeń sklepiona jest kolebkowo, nad pozostałymi wykonano stropy drewniane oraz współczesne, żelbetowe. Trójkondygnacyjny ratusz kryty jest dachem dwuspadowym nad skrzydłem środkowym i naczółkowym nad skrzydłami bocznymi, wieżę wieńczy dwukondygnacyjny hełm, zakończony bańką i chorągiewką z datą „1964”. Przez elewacje budynku przebiegają trzy gzymsy - na wysokości ślemion okien przyziemia, nad parterem oraz profilowany gzyms koronujący. Dolna kondygnacja jest najwyższa, pokryta płytkim, prostokątnym boniowaniem. Jej okna zamknięte są łukiem pełnym, od strony południowej umieszczone są w arkadowych wnękach. Wejście w środkowej osi elewacji południowej obramione jest boniowaniem imitującym kamienne ciosy i zwieńczone przerwanym gzymsem z wolutami. Elewacje wschodnia i zachodnia 8-osiowe, symetryczne. Elewacja północna 11-osiowa, z boniowanym ryzalitem w trzech środkowych osiach. W przyziemiu ryzalitu ostrołukowy portal we wnęce zamkniętej łukiem, prowadzący do wieży. Naroża wieży zdobione odtworzonym podczas ostatniego remontu boniowaniem, po stronie południowej zegar słoneczny. W środkowej, czworobocznej partii wieży znajdują się nieliczne okienka, w wyższych, ośmiobocznych kondygnacjach - okienka na przemian z okrągłymi tarczami zegarowymi. Ganek widokowy na szczycie wieży otoczony jest kamienną , balaskową balustradą.

Wnętrza ratusza dostępne są w godzinach pracy, z zewnątrz jest ogólnodostępny.

Oprac. Ewa Kalbarczyk-Klak, NID OT Opole, 21.07.2014 r.

 

Rodzaj: ratusz

Styl architektoniczny: klasycystyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.14844, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.14932