Stanowi przykład drewnianej wiejskiej świątyni charakterystycznej dla regionu. Jego forma, nieco powiększona po rozbudowie, jest typowa dla pd. Wielkopolski. Obiekt reprezentuje architekturę drewnianą, charakterystyczną dla śląskiej szkoły XVII i XVIII wieku. W obiekcie widoczne kolejne etapy powstawania świątyni.

Historia

Przed rokiem 1510 istniała w Grębaninie kaplica dworska.

W 1615 r. zbudowano nową kaplicę, która obecnie stanowi prezbiterium kościoła.

Do istniejącej kaplicy w 1712 r. dostawiono nawę kościoła staraniem Antoniego Stoińskiego.

Dwukondygnacyjna wieża została dostawiona do kościoła w 1850 roku.

W 1873 r. filialny kościół należący do parafii w Baranowie został gruntownie odnowiony.

1 lutego 1929 r. ustanowiono parafię w Grębaninie.

Kościół remontowano na przełomie XX i XXI wieku. Restaurowany w latach 90. XX w., gdy odnowiono wyposażenie kościoła oraz po 2011 r., podczas którego przeprowadzono remont wieży oraz ścian zewnętrznych kościoła.

Opis

Grębanin oddalony jest 4 km na pd. od Kępna, na terenie gminy Baranów.

Wieś sięga swym rodowodem XIII wieku. W owym czasie Grębanin był własnością klasztoru cysterek z Ołoboku. Pierwotnie istniała w Grębaninie kaplica dworska, którą przebudowano w 1510 roku. Na jej miejscu pobudowano nową kaplicę w 1615 r., która obecnie pełni rolę prezbiterium. Do niej w 1712 r. dostawiono nawę kościoła staraniem Antoniego Stoińskiego. Wieżę kościoła zbudowano w 1850 roku. Gruntowne renowacje świątyni miały miejsce w 1873, w latach 90. XX w. oraz po 2011 roku. Na cmentarzu przy kościele usytuowany został klasycystyczny grobowiec zmarłego w 1795 r. Joachima Kręskiego i zmarłej w 1817 r. jego żony, Justyny. Ponadto na cmentarzu znajduje się grób Gabriela Hołubka, rycerza wojsk hetmana Jana Zamoyskiego, który zginął 24 stycznia 1588 r. w bitwie pod Byczyną. Na wsch. od kościoła znajduje się drewniana plebania użytkowana do 1923 r., następnie zamieniona na dom katolicki i kaplicę. Parafia w Grębaninie została utworzona w 1 lutego 1929 roku. W 1923 r. zbudowana została staraniem ks. Józefa Janiszewskiego nowa plebania.

Drewniany, orientowany kościół o konstrukcji zrębowej z wieżą na słup, jest na zewnątrz oszalowany. Jednonawowy, z prezbiterium zamkniętym wielobocznie i z zakrystią od północy. Nawa kościoła jest nieco wyższa i szersza od prezbiterium. Wieża na rzucie kwadratu od zach. oraz kruchta od północy. Dachy kościoła pokryte gontem, a wieży i sygnaturki blachą. Wieża nad nawą na sygnaturkę ma kształt barokowy. Wieża od zach. dwukondygnacyjna, zwieńczona hełmem z latarnią. Wewnątrz kościoła pozorne sklepienie kolebkowe, w nawie z zaskrzynieniami, wspartymi na profilowanych słupach, połączonych poprzecznymi profilowanymi podciągami. Na belce tęczowej krucyfiks z 2. poł. XVII wieku. Chór muzyczny wsparty na czterech słupach.

Wyposażenie kościoła późnogotyckie, późnorenesansowe (ołtarz główny z 1629 r.) oraz barokowe. W ołtarzu głównym znajduje się późnogotycka, słynąca łaskami, figura Matki Bożej z Dzieciątkiem. Na uwagę zasługują ołtarze boczne z XVII i XVIII w.: MB z Dzieciątkiem i świętymi Katarzyną oraz Barbarą, Adoracji Dzieciątka, Świętej Rodziny i Stygmatyzacji św. Franciszka. Na wieży znajduje się dzwon z 1687 r. odlany we wrocławskiej firmie Zygmunta Götza. W kruchcie umieszczono wykaz 86 osób pochodzących z parafii, poległych w latach 1914-1920 na polach bitewnych Francji, Belgii, Rosji i Polski.

Zabytek dostępny z zewnątrz. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu. Bliższe informacje na temat parafii oraz godziny mszy św. są podane na stronie parafii i diecezji kaliskiej: www.diecezja.kalisz.pl.

oprac. Teresa Palacz, OT NID w Poznaniu, 04-02-2015 r.