W rodzinnym grobowcu pochowany został malarz Władysław Czachórski.

Historia

Cmentarz grzebalny rzymskokatolicki został założony poza granicami Grabowca w latach 1792-1798. Od początku funkcjonowania przeznaczony był także dla grekokatolików, a w latach 1875-1926 służył za miejsce pochówku prawosławnym. W latach 1857-1858 został ogrodzony drewnianym parkanem z bramą wielokrotnie remontowanym) oraz otoczony fosą i rowem, które zmodernizowano w 1868 r. zabezpieczając teren cmentarza przed wypasem zwierząt. Teren porastały drzewa zgrupowane w środkowej części oraz wzdłuż krawędzi. Dominowały nagrobki nawiązujące do stylu klasycystycznego wykonane z kamienia oraz murowane z cegły a także metalowe krzyże. W 1 poł. XIX w. w centralnej części cmentarza dominowały drewniane nagrobki w formie obelisków i krzyży na postumentach imitujących nagrobki kamienne. W 1911 r. staraniem bratowej Jadwigi z Grothusów sprowadzono do kraju ciało Władysława Czachórskiego, które złożono w rodzinnym grobowcu przy rodzicach i bracie. W 1915 r. teren cmentarza został powiększony o 2 morgi, a w 1916 r. poświęcony i od tego momentu miał służyć tylko dla katolików (na tym tle trwał wieloletni konflikt między prawosławnymi, a katolikami). W 1959 roku cmentarz powiększono (jego dotychczasowa pow. wynosiła 2,87 ha) o sąsiadującą od zach. działkę o pow. 1,01 ha.

Opis

Cmentarz rzymskokatolicki zlokalizowany poza zabudową, przy drodze do Siedliska, ok. 600 m na zach. od kościoła. Zajmuje teren w kształcie wydłużonego prostokąta o powierzchni ok. 3,8 ha, otoczony ogrodzeniem złożonym z pełnych i ażurowych elementów betonowych z bramą od wsch. Zachował pierwotny układ o prostym planie przestrzennym podzielonym na czworoboczne kwatery z aleją biegnącą środkiem przez całą jego długość wzdłuż osi wyznaczonej przez bramę. Najstarsze nagrobki zlokalizowane są w kwaterze pn. w rozproszonym układzie. W południowej części znajduje się kwatera wojskowa. Obok kopiec ziemny poświęcony powstańcom styczniowym. Stan zachowania nagrobków zróżnicowany. Wśród zabytkowych obiektów kilkadziesiąt kamiennych i żeliwnych pochodzi sprzed 1945, pozostałe to obiekty nowsze, współczesne. Wiele prezentuje wysokie walory artystyczne. Z 1 pol. XIX w. pochodzi kamienny obelisk zwieńczony żeliwnym krzyżem otoczony żeliwnym, ażurowym ogrodzeniem. Jest to nagrobek Karoliny Dudzińskiej zmarłej w 1841 r. Szczególnie interesujące są kamienne rzeźby: kobiety klęczącej przy kolumnie (nagrobek Józefa Sadowskiego) - być może wywodzącej się z pracowni lwowskich kamieniarzy - oraz Chrystusa dźwigającego krzyż (nagrobek Katarzyny Nowaczewskiej). Na uwagę zasługuje także nagrobek Pawła Kicińskiego ( zm.1894 r.) w formie postumentu z urną zwieńczoną żeliwnym krzyżem. W grobowcu rodzinnym spoczywa malarz Władysław Czachórski zmarły w Monachium w 1911 r. Nagrobek ma formę granitowej płyty na profilowanym postumencie z inskrypcją przywołująca datę śmierci artysty. Wyróżnia się także okazały XIX-wieczny kamienny obelisk, wzniesiony nad grobem rodziny Rudnickich, właścicieli okolicznych dóbr, w którym spoczywa także. mjr Kazimierz Wróblewski "Maryśka", dowódca oddziału leśnego AK. Między starymi nagrobkami rosną drzewa w swobodnym nasadzeniu.

Cmentarz grzebalny czynny (dostępny przez cały rok).

Oprac. Anna Sikora-Terlecka, OT NID w Lublinie