dwór - Zabytek.pl
Adres
Grabin, 19
Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. krośnieński, gm. Bytnica
Historia
Najstarsza wzmianka dotycząca Grabina, pochodząca z 1308 r., dotyczy przynależności ówczesnego kościoła do biskupstwa poznańskiego. Od pocz. XVI w. wieś należała kolejno do rodzin von Stoesslów, von Loebenów i von Schmolcków. W 1724 r. jako właścicieli odnotowano rodzinę Żychlińskich. W latach 30. XVIII w. wznieśli oni barokowy dwór i ukształtowali teren po jego północnej stronie, formując na wysokiej skarpie tarasy ziemne. Żychlińskim przypisuje się również fundację leżącego w sąsiedztwie niewielkiego kościoła z 1776 roku. Na pocz. XIX w. dobra należały do nadleśniczego Uttechta z Bytnicy, po nim przejął je książę von Hohenzollern, jako kolejna właścicielka została odnotowana w 1879 r. żona radcy stanu Krausego. W latach 30. XX stulecia w majątku miało siedzibę nadleśnictwo. Po II wojnie światowej dwór był użytkowany przez PGR w Bytnicy. W 1976 r. adaptowano budynek na ośrodek wypoczynkowy. Obecnie jest własnością prywatną. Dwór kilkakrotnie modernizowano. Pierwsze prace, polegające na częściowej wymianie stolarki, przeprowadzono prawdopodobnie na pocz. XIX w., następne, wykonane w 1. ćw. XX w., miały na celu adaptację poddasza na cele mieszkalne, z kolei podczas ostatniego remontu z lat 80. i 90. XX w. odsłonięto pierwotną konstrukcje szkieletową.
Opis
Otoczony niewielkim parkiem dwór jest usytuowany w środkowej części wsi, na nieznacznym wyniesieniu terenu. Prowadzi do niego aleja dębowa. Dwór wzniesiony w konstrukcji szkieletowej opartej na wysokim murowanym cokole. Rozplanowany na rzucie prostokąta, z fasadą zwróconą w kierunku zachodnim, parterowy z użytkowym poddaszem, nakryty dachem mansardowym z oknami w połaci. Elewacje z odsłoniętą konstrukcją szkieletową (wcześniej otynkowane, z narożnikami podkreślonymi boniowaniem) rozplanowane symetrycznie. Centralnym elementem dziewięcioosiowej fasady jest czterofilarowy portyk poprzedzonym kamiennymi schodami. Oś elewacji wschodniej zaakcentowano pseudoryzalitem i tarasem. Nad piwnicami sklepienia ceramiczne kolebkowe z lunetami i stropy belkowe. Na wyższych kondygnacjach stropy drewniane. W pomieszczeniach parteru zachowały się sufity zdobione plafonami.
Dostęp do zabytku ograniczony. Własność prywatna - obiekt dostępny z zewnątrz.
Oprac. Anna Jackiewicz, OT NID w Zielonej Górze, 22-09-2014 r.
Rodzaj: dwór
Styl architektoniczny: barokowy
Materiał budowy:
szachulcowe
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.22895, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.112563